โรคหนอนพยาธิ

พยาธิปากขอ

ตัวแก่พยาธิ ตัวแก่ตัวเมีย ขนาด 1 cm ตัวผู้ขนาดเล็กกว่า

ไข่พยาธิปากขอ

วงจรชีวิตพยาธิปากขอ

อาการ : ขณะไชเข้าเท้า จะมีอาการคัน เมื่อเข้าสู่ร่างกายแล้วจะดูดเลือด ในเด็ก ทำให้เลือดจาก เรียนไม่เก่ง ง่วงเหงา เหนื่อยง่าย อายุขัย : ประมาณ 1-2 ปี

การกระจาย : พบมากที่ภาคใต้ เนื่องจากมีอาชีพ กรีดยาง ไม่ใส่รองเท้า ไม่ถ่ายในส้วม การวินิจฉัย : ตรวจอุจจาระ การรักษา : ยามีเบนดาโซล : ยาอัลเบนดาโซล การป้องกัน : ถ่ายในส้วม : ไม่เดินเท้าเปล่า

พยาธิตัวตืด

ตัวแก่พยาธิตัวตืด

ไข่พยาธิตัวตืด

วงจรชีวิตพยาธิตัวตืด

อาการ : เกิดการอักเสบบริเวณที่พยาธิฝังตัว เนื้อเยื่อเป็นตุ่มเกิดก้อนจากซีสต์ ถ้าเป็นซีสต์ที่สมอง ทำให้ตามัวเป็นอัมพาต การรักษา : ยาอัลเบนดาโซล ครั้งละ 2 เม็ด วันละ 2 ครั้ง เช้า-เย็น 3 วัน การป้องกัน : กินอาหารหมู/วัว ปรุงสุก ถ่ายอุจจาระในส้วม

พยาธิตัวจี๊ด

รูปพยาธิตัวจี๊ด ไม่มีไข่พยาธิในคน

วงจรชีวิตพยาธิตัวจี๊ด

การวินิจฉัย : วินิจฉัยจากอาการ ปวดบวมแดง เคลื่อนที่ได้ อาการ : หากเคลื่อนที่ไปสมอง ทำให้เป็นเจ้าชาย- เจ้าหญิงนิทรา การรักษา : ยังไม่มียาเฉพาะ ลอง อัลเบนดาโซล 400 mg 21 วัน การป้องกัน : กินปลา ไก่ กบ กุ้ง ปรุงสุกด้วยความร้อน อยู่ในคนได้นาน 16-25 ปี

โรคพยาธิใบไม้ตับ

ต้องรณรงค์กำจัดพยาธิใบไม้ตับ และ มะเร็งท่อน้ำดี ทำไม ต้องรณรงค์กำจัดพยาธิใบไม้ตับ และ มะเร็งท่อน้ำดี

คนที่เป็นโรคพยาธิใบไม้ตับ เสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็งท่อน้ำดี มากกว่าคนไม่เป็น 16 เท่า

สถานการณ์โรคมะเร็งตับ ประเทศไทยมีผู้เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีตับปีละ 28,000 คน เฉลี่ยวันละ 76 คน จังหวัดศรีสะเกษ มีผู้เสียชีวิตด้วยโรคมะเร็งท่อน้ำดีตับ ปีละประมาณ 700 คน หรือวันละ 2 คน

อัตราความชุกโรคหนอนพยาธิ จ อัตราความชุกโรคหนอนพยาธิ จ.ศรีสะเกษ ปี 2552 สำรวจโรคสำนักโรคติดต่อทั่วไป

อัตราความชุกโรคหนอนพยาธิของประชาชน ปี 2557 ตรวจโดยวิธี Modified Kato’s thick smear พื้นที่สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 7 จำแนกรายจังหวัด อัตราความชุก (%) 24.2 17.8 16.7 12.0 8.7 8.5 3.3

จ.ศรีสะเกษ ร้อยละความชุก OV ปี 2560 6.43 สัญญลักษณ์ ศิลาลาด บึงบูรพ์ ราษีไศล ยางชุมน้อย 6.43 เมืองจันทร์ โพธิ์ศรีสุวรรณ กันทรารมย์ อุทุมพรพิสัย เมืองศรีสะเกษ ห้วยทับทัน วังหิน โนนคูณ พยุห์ น้ำเกลี้ยง ปรางค์กู่ ศรีรัตนะ เบญจลักษ์ ไพรบึง <5 % 12 อำเภอ สัญญลักษณ์ ขุขันธ์ กันทรลักษ์ ขุนหาญ >5 % 10 อำเภอ ภูสิงห์

สัญญลักษณ์ (เป้าหมาย) จ.ศรีสะเกษ ร้อยละความชุก OV ปี 2561 ศิลาลาด ความชุก OV <ร้อยละ 5 บึงบูรพ์ ราษีไศล ยางชุมน้อย 7.1 % ณ ปี 2561 เมืองจันทร์ โพธิ์ศรีสุวรรณ กันทรารมย์ อุทุมพรพิสัย สัญญลักษณ์ (เป้าหมาย) เมืองศรีสะเกษ ห้วยทับทัน <5% วังหิน โนนคูณ น้ำเกลี้ยง พยุห์ >5% ปรางค์กู่ ปรางค์กู่ ศรีรัตนะ เบญจลักษ์ ไพรบึง ขุขันธ์ กันทรลักษ์ ขุนหาญ ภูสิงห์

เป้าหมาย “ทศวรรษกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็ง ท่อน้ำดี ปี 2559-2568” เป้าหมาย “ทศวรรษกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็ง ท่อน้ำดี ปี 2559-2568” ความชุกพยาธิใบไม้ตับไม่เกินร้อยละ 1 ภายในปี 2568 ความชุกพยาธิใบไม้ตับในปลาไม่เกินร้อยละ 1 ภายในปี 2568 ความชุกโรคมะเร็งท่อน้ำดีลดลงสองในสาม ภายในปี 2578

ปี 2559-2568 ดำเนินการ “ทศวรรษกำจัดพยาธิใบไม้ตับและมะเร็งท่อน้ำดี” ประกอบด้วย 5 มาตรการ 1.การจัดการสิ่งแวดล้อม ปลาปลอดพยาธิ คนปลอดพยาธิ : กำจัดสิ่งปฎิกูลจากรถสูบส้วมถูกต้อง 2.การควบคุมพยาธิใบไม้ตับ : ตรวจพยาธิ-ให้ยาบำบัด 3.การวินิจฉัยรักษามะเร็ง : ตรวจอัลตร้าซาวน์ในกลุ่มเสี่ยง 4.การดูแลต่อเนื่องที่บ้าน : การดูแลประคับประคองผู้ป่วยระยะ สุดท้าย 5.การบริหารจัดการสนับสนุน : แผนการเรียนการสอนใน รร. และตำบลจัดการสุขภาพ

ปลาที่พบว่ามีตัวอ่อนพยาธิใบไม้ตับ ปลาผิวใบไผ่ ปลาสร้อยขาว ปลากะมัง ปลาตะเพียนขาว ปลากระสูบจุด

ไข่พยาธิใบไม้ตับ

ตัวอ่อนระยะที่ 1 ที่ออกจากหอย

ตัวอ่อนระยะติดต่อที่อยู่ในเนื้อปลา

ตัวแก่ของพยาธิใบไม้ตับ

ตับและท่อน้ำดีในตับ

อาหารที่ทำจากปลาน้ำจืดดิบ ปลาส้มดิบ ส้มปลาดิบ ลาบปลาดิบ ปลาร้าดิบ ก้อยปลาดิบ ส้มตำใส่ปลาร้าดิบ แจ่วบองใส่ปลาร้าดิบ

กินปลาน้ำจืดมีเกล็ด ที่ผ่านการปรุงให้สุกด้วยความร้อนเท่านั้น ได้แก่ ที่ผ่านการปรุงให้สุกด้วยความร้อนเท่านั้น ได้แก่ การปิ้ง การย่าง การทอด การหมก การจี่ การคั่ว การต้ม

อาการของโรคพยาธิใบไม้ตับ มีอาการได้ 4 แบบ คือ ไม่มีอาการเลย รู้ได้จากการตรวจอุจาระหาไข่พยาธิ มีอาการอย่างอ่อน: ท้องอืด ท้องเฟ้อ อาหารไม่ย่อย อาการปานกลาง : มีการอักเสบของท่อน้ำดี เบื่ออาหาร ตับโต 4.มีอาการรุนแรง : ตับโต ม้ามโตกดเจ็บ เป็นสาเหตุของ โรคมะเร็งท่อน้ำดีตับ เป็นสาเหตุของ การเสียชีวิต

การรักษาพยาธิใบไม้ตับ รักษาได้ด้วยการรับประทานยา พลาซิควนเทล หรือ อัลเบนดาโซล รักษาแล้วเป็นใหม่ได้อีก

กินอาหารที่ ทำจาก ปลาสุก รักษาหายถาวร กินอาหารที่ ทำจาก ปลาสุก เท่านั้น

พญ.นิธิกุล เต็มเอี่ยม, ระบาดวิทยา ตับและท่อน้ำดี พญ.นิธิกุล เต็มเอี่ยม, ระบาดวิทยา

พญ.นิธิกุล เต็มเอี่ยม, ระบาดวิทยา มะเร็งของท่อน้ำดี พญ.นิธิกุล เต็มเอี่ยม, ระบาดวิทยา

พญ.นิธิกุล เต็มเอี่ยม, ระบาดวิทยา

โรคมะเร็งท่อน้ำดีตับ อาการและสัญญาณ เบื่ออาหาร ท้องอืด จุกเสียด ท้องผูก แน่นท้องด้านขวาหรือลิ้นปี่ อาจปวดร้าวถึงหัวไหล่ อ่อนเพลีย น้ำหนักลด ปวดหรือเสียดชายโครงด้านขวา คลำพบก้อนในช่องท้องใต้ชายโครงขวาหรือลิ้นปี่ ท้องมาน ท้องโต บวมบริเวณขาทั้งสองข้าง ตัวเหลือง ตาเหลือง ปัสสาวะสีเหลือง อุจจาระสีซีด

4 กลุ่มเสี่ยงโรคมะเร็งท่อน้ำดี อายุ 40 ปีขึ้นไป และอยู่ในภาคอิสานมากกว่า 20 ปี มีญาติสายตรงป่วยตายด้วยโรคมะเร็งท่อน้ำดี-มะเร็งตับ เป็นโรคหรือเป็นพาหะโรคไวรัสตับอักเสบ B เป็นโรคตับแข็ง ตรวจพบพยาธิใบไม้ตับ

การวินิจฉัย ตรวจอัลตราซาว์ เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ ตรวจชิ้นเนื้อของตับ

การรักษา ผ่าตัด/เคมีบำบัด ผ่าตัดเปลี่ยนตับ รักษาตามอาการ เมื่อไม่สามารถรักษาด้วยวิธีการอื่นๆได้

ไม่อยากเป็นมะเร็งท่อน้ำดี ต้อง กินปลาสุกเท่านั้น

สวัสดี