สื่อเทคโนโลยีประกอบการสอน เรื่อง การใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าอย่างประหยัด และปลอดภัย สาระการเรียนรู้วิทยาศาสตร์ ชั้นมัธยมศึกษาปีที่ 3 โดย นางสุพรรษา ทิพย์สิงห์

พลังงานใช้ไฟฟ้า ในชีวิตประจำวันของเราในทุกวันนี้ล้วนแล้วแต่เกี่ยวข้องกับการใช้ พลังงานไฟฟ้าทั้งสิ้น ไม่ว่าจะอยู่ที่บ้าน ที่ทำงาน หรือ แม้กระทั่งอยู่บนท้องถนน ตั้งแต่เกิดถึงตาย

พลังงานใช้ไฟฟ้า ทำไมเราถึงต้องใช้พลังงานไฟฟ้า ? มนุษย์มีความจำเป็นต้องใช้ไฟฟ้าเพราะเราใช้พลังงานไฟฟ้าในการเปลี่ยนรูปเป็นพลังงานอื่นๆ เพื่อช่วยในการอำนวยความสะดวกในชีวิตประจำวัน และการพัฒนาประเทศ

พลังงานใช้ไฟฟ้า และมีแนวโน้มว่าจะมีการใช้พลังงานไฟฟ้ามากขึ้นเรื่อยๆ โดยแหล่งผลิตไฟฟ้าหลักที่เราใช้อยู่ คือ โรงไฟฟ้าพลังน้ำจากเขื่อน ซึ่งถ้าไม่มีน้ำเพียงพอก็ไม่สามารถผลิตกระแสไฟฟ้าได้

พลังงานใช้ไฟฟ้า ซึ่งมีแนวโน้มว่าในอนาคตเราต้องขาดแคลนพลังงานไฟฟ้าใช้ และต้องหาแหล่งพลังงานใหม่เพื่อทดแทนแหล่งพลังงาน ที่หมดอายุไป เซลล์สุริยะแหล่งพลังงานทางเลือกใหม่

พลังงานใช้ไฟฟ้า วิธีการใช้พลังงานไฟฟ้าอย่างประหยัดและคุ้มค่าก็คือ การเลือกใช้เครื่องใช้ไฟฟ้า อย่างประหยัดและใช้อย่างปลอดภัย

ซึ่งเครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้ เราสามารถเลือกชนิดและขนาดที่ช่วยประหยัด เป็นทราบกันดีว่าเครื่องใช้ไฟฟ้าที่เราใช้ในชีวิตประจำวันนั้นสามารถเปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าให้พลังงานในรูปแบบต่างๆ แบ่งเป็น 4 ชนิด ดังนี้ 1. เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานแสงสว่าง 2. เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล 3. เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานเสียง 4. เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานความร้อน ซึ่งเครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้ เราสามารถเลือกชนิดและขนาดที่ช่วยประหยัด พลังงานไฟฟ้าได้

1.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานแสงสว่าง ปัจจุบันมี 4 ชนิดคือ 1. หลอดไส้ โดยใส้ทำจากโลหะทังสะเตนกับออสเมียม ซึ่งทนความร้อนสูง ภายในหลอดบรรแก๊สไนโตรเจนกับอาร์กอน เมื่อกระแสไฟฟ้าผ่านไส้หลอดทำให้เปล่งแสงออกมา

1.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานแสงสว่าง 2. หลอดเรืองแสงหรือหลอดฟลูออเรสเซนต์ ไส้หลอดทั้งสองข้างทำจากทังสะเตน ตัวหลอดข้างในฉาบด้วยสารเรืองแสง จะเปล่งแสงสว่างเมื่อรังสีอุลตร้าไวโอเลต มาตกกระทบ -มีแบลลัสต์เพื่อเพิ่มความต่างศักย์ให้หลอด ติดในตอนแรก -มีสตาร์ทเตอร์ทำหน้าที่เป็นสวิตซ์อัตโนมัติ ขณะหลอดยังไม่ติดและหยุดทำงานเมื่อหลอดติดแล้ว

1.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานแสงสว่าง ข้อดีของหลอดเรืองแสง เมื่อใช้พลังงานเท่ากันจะให้แสงสว่างมากกว่าหลอดไส้ 4 เท่า และมีอายุการใช้งานมากกว่า 8 เท่า อุณหภูมิไม่สูง

1.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานแสงสว่าง 3. หลอดตะเกียบ มี 2 ชนิดคือ หลอดตะเกียบที่มีแบลลัสต์ภายในและภายนอก ข้อดีของหลอดตะเกียบ คือ มีอายุการใช้งาน ที่ยาวนานกว่าหลอดไส้และหลอดเรืองแสง

1.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานแสงสว่าง 4. หลอดไฟโฆษณา หรือหลอดนีออน หลอดนี้จะสร้างเป็นรูปทรงต่างๆ ไม่มีไส้หลอด ภายในจะสูบอากาศออกแล้วบรรจุแก๊สบางชนิดเพื่อให้เกิดสีต่างๆ เช่น แก๊สนีออน ให้สีแดงหรือส้ม เหมาะกับงานโฆษณาประชาสัมพันธ์

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน เตารีด หม้อหุงข้าว เครื่องปิ้งขนมปัง มีส่วนประกอบที่สำคัญคือขดลวดความร้อนหรือแผ่นความร้อน ทำมาจากโลหะนิโครม ซึ่งเป็นโลหะผสมระหว่าง นิเกิล กับ โครเมี่ยม จุดเด่นคือ ต้านทานไฟฟ้าสูงจุดหลอมเหลวสูง

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน เตารีด หม้อหุงข้าว เครื่องใช้ไฟฟ้าประเภทนี้จะมีเทอร์โมสแตท หรือสวิทซ์อัตโนมัติ ทำหน้าที่ควบคุมอุณหภูมิให้คงที่ และตัดวงจรเครื่องใช้ไฟฟ้าโดยอัตโนมัติเมื่อร้อนเกินกำหนด

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน วิธีใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้อย่างประหยัดและปลอดภัยทำได้ดังนี้ 1) เตารีด - หมั่นตรวจสอบที่หุ้มสายไฟหากพบว่า ชำรุดเสียหายให้รีบเปลี่ยน - ควรรีดผ้าครั้งละมากๆ - พรมน้ำให้พอเหมาะ - หลังใช้งานให้ถอดปลั๊กและพักให้เตา รีดเย็นก่อนเก็บเข้าที่

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน 2) กาต้มน้ำ - ควรใส่น้ำให้พอเหมาะ - ปิดฝาให้สนิทขณะต้ม - ปิดสวิตซ์ทันทีเมื่อน้ำเดือด

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน 3) หม้อหุงข้าว - ควรเลือกขนาดให้พอเหมาะกับจำนวน สมาชิกในครอบครัว - ระวังอย่าให้ขอบหม้อหรือก้นหม้อบุบ แผ่นความร้อนอาจเสียหายได้ - เมื่อเลิกใช้งานควรถอดปลั๊กทันที

2.เครื่องใช้ไฟฟ้าให้พลังงานความร้อน อัตราการใช้หม้อหุงข้าวต่อจำนวนสมาชิก จำนวนคน ขนาดที่ใช้(ลิตร) การกินไฟ(วัตต์) 1-3 1 450 4-5 1.5 550 6-8 2 600 8-10 2.8 1,000

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล เครื่องใช้ไฟฟ้าเหล่านี้จะมีอุปกรณ์ที่ทำหน้าที่เปลี่ยนพลังงานไฟฟ้าเป็นพลังงานกล คือ มอเตอร์(Motor)

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล เมื่อใช้มอเตอร์กับกระแสไฟฟ้ากระแสสลับความต่างศักย์ 220v ถ้าความต่างศักย์ลดต่ำลงน้อยกว่า 220 v เราเรียกว่า “ไฟฟ้าตก” ซึ่งเป็นอันตรายต่อมอเตอร์ เราจึงควรถอดปลั๊กเครื่องใช้ไฟฟ้านั้นเมื่อไฟตก

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล การใช้เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกลอย่างประหยัดและปลอดภัยทำได้ดังนี้ พัดลม - ใช้พัดลมตั้งโต๊ะแทนพัดลมเพดาน - เลือกขนาดให้เหมาะสมกับพื้นที่ - เปิดเฉพาะเวลาที่ใช้เท่านั้น - ปรับระดับความเร็วให้พอควร

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล 2) เครื่องซักผ้า - ควรเลือกใช้ให้เหมาะกับงาน - แช่ผ้าก่อนซักจะทำให้คราบหลุดง่าย - ตั้งโปรแกรมให้เหมาะกับชนิดผ้า

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล 3) ตู้เย็น - ควรเลือกที่มีฉลากประหยัดไฟเบอร์ 5 - ตั้งอุณหภูมิพอเหมาะ 3-6 องศา และ -18 ถึง -15 องศา ในช่องแช่แข็ง - เลือกขนาดให้เหมาะกับครอบครัว - ควรเลือกที่มีฉนวนกันความร้อนแบบโฟมอัดที่หนา เพื่อป้องกันไม่ให้สูญเสียความเย็นมาก - ควรตั้งตู้เย็นห่างจากผนัง 15 ซม. - ไม่นำของร้อนเข้าในตู้เย็น - ปิดตู้เย็นให้สนิท - ควรหมั่นละลายน้ำแข็งออกบ่อย - หากขอบยางชำรุดให้รีบเปลี่ยนทันที

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล 4) เครื่องปรับอากาศ - เลือกที่มีฉลากประหยัดไฟ เบอร์ 5 - เริ่มเปิดเครื่องควรตั้งพัดลมไว้สูงสุด เมื่อเย็นแล้วให้ตั้งอุณหภูมิ 26 องศา - หมั่นทำความสะอาดแผ่นกรอกอากาศและตะแกรงเพื่อให้อากาศผ่านเข้าออกได้สะดวก - ขณะใช้งานควรปิดหน้าต่าง และประตูให้มิดชิด - ควรปิดเครื่องปรับอากาศทุกครั้งหลังใช้งาน - ควรเลือกขนาดให้เหมาะสมกับพื้นที่

3.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานกล ขนาดพื้นที่ (ตารางเมตร) ขนาดเครื่องปรับอากาศ(BTU) 13 – 14 7000 - 9000 16 – 17 9000 – 12000 20 11,000 – 13,000 23 – 24 13,000 -16,000 30 18,000 – 20,000 40 20,000

4.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานเสียง เครื่องใช้ไฟฟ้าประเภทนี้จะต้องมีลำโพงในการส่งพลังงานเสียงออกมา โดยใช้หลักการสั่นสะเทือน ทำให้แผ่นไดอะแฟรม สั่นและส่งเป็นคลื่นเสียงออกมา

4.เครื่องใช้ไฟฟ้าที่ให้พลังงานเสียง การประหยัดสามารถทำได้ดังนี้ เลือกขนาดให้เหมาะสม หมั่นตรวจสอบสายไฟอยู่เสมอ ไม่ตั้งชิดกับผนังจนเกินไป ไม่เสียบปลั๊กค้างไว้ หมั่นทำความสะอาด

อันตรายจากกระแสไฟฟ้า เมื่อร่างกายของมนุษย์สัมผัสกับกระแสไฟฟ้าโดยตรง อาจจะทำให้อันตรายถึงชีวิตได้ หรือทำให้ส่วนที่สัมผัสกระแสไฟฟ้าไหม้พุพอง

การปฐมพยาบาลคนที่โดนไฟฟ้าดูด หาฉนวนไฟฟ้านำคนออกมาจากกระแสไฟฟ้า การช่วยให้หายใจ

การปฐมพยาบาลคนที่โดนไฟฟ้าดูด ผายปอด ปั้มหัวใจ

การปฐมพยาบาลคนที่โดนไฟฟ้าดูด นำส่งโรงพยาบาลให้เร็วที่สุด