เครื่องมือเข้าถึงทรัพยากรสารสนเทศห้องสมุด อาจารย์พิมลอร ตันหัน ภาควิชาบรรณารักษศาสตร์ คณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยรามคำแหง
วัตถุประสงค์ บอกความหมายและประโยชน์ของบัตรรายการได้ วิเคราะห์ส่วนต่างๆ ของบัตรรายการได้ สามารถใช้รายการแบบออนไลน์ (Online catalog) เพื่อสืบค้นทรัพยากรสารสนเทศห้องสมุดได้
บัตรรายการ เป็นบัตรที่รวบรวมและบันทึกรายการต่างๆ ที่สำคัญของหนังสือหรือทรัพยากรสารสนเทศในรูปอื่นๆ ที่มีอยู่ในห้องสมุด โดยนำรายละเอียดของทรัพยากรสารสนเทศที่ช่วยผู้ใช้ทราบข้อมูลเกี่ยวกับทรัพยากรสารสนเทศนั้นๆ ปัจจุบันห้องสมุดได้นำข้อมูลทั้งหมดในบัตรรายการบันทึกจัดทำเป็น “รายการออนไลน์” (online catalog) เพื่อให้ผู้ใช้สามารถสืบค้นข้อมูลทรัพยากรสารสนเทศในห้องสมุดผ่านระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์
ภาพจาก:http://www. thaigoodview ภาพจาก:http://www.thaigoodview.com/library/contest1/tech03/49/search/s1p4.html
ประโยชน์ของบัตรรายการ บอกให้ทราบว่าห้องสมุดมีหนังสือหรือทรัพยากรสารสนเทศใดบ้าง โดยใครเป็นผู้แต่งและอยู่ที่ใดของห้องสมุด ให้รายละเอียดของหนังสือแต่ละเล่มเกี่ยวกับ ปีที่พิมพ์ สถานที่พิมพ์จำนวนหน้า ภาพประกอบ และรายละเอียดของทรัพยากรสารสนเทศ ช่วยให้ผู้ใช้สามารถค้นหาหนังสือที่ต้องการได้ แม้ไม่ทราบชื่อผู้แต่งหรือชื่อเรื่อง ให้ความสะดวกแต่ผู้เตรียมเขียนรายงาน หรือรวบรวมรายชื่อในหัวเรื่องที่ต้องการ ช่วยให้ผู้ใช้ทราบว่าห้องสมุดมีหนังสือมีแต่ละหมวดมากน้อยเพียงใด
รายการแบบออนไลน์ (Online catalog) ปัจจุบันห้องสมุดใช้คอมพิวเตอร์ในการทำรายการ หรือจัดเก็บข้อมูลทางบรรณานุกรมของทรัพยากรสารสนเทศต่างๆ ภายในห้องสมุด โดยจัดเก็บข้อมูลไว้ในเครื่องคอมพิวเตอร์แม่ข่าย (Server) ซึ่งต่อเข้ากับระบบเครือข่ายอินเทอร์เน็ต ทำให้ผู้ใช้ห้องสมุดสามารถค้นหาข้อมูลเกี่ยวกับหนังสือ หรือทรัพยากรสารสนเทศภายในห้องสมุดผ่านอุปกรณ์คอมพิวเตอร์พกพาต่างๆ เช่น Smartphone Tablet เป็นต้น
ส่วนประกอบของรายการออนไลน์ เลขเรียกหนังสือ (Call number) ชื่อผู้แต่ง (Author) ชื่อเรื่อง (Title) ครั้งที่พิมพ์ (Edition) การพิมพ์และการจัดจำหน่าย: สถานที่พิมพ์ สำนักพิมพ์ ปีที่พิมพ์ ลักษณะของวัสดุ ชื่อชุด (Series) หมายเหตุ (Note) เลขมาตรฐานสากล (Standard Number) แนวสืบค้น (Tracing)
การค้นหาสารสนเทศในห้องสมุดโดยใช้ Online Catalog สำนักหอสมุดกลาง มหาวิทยาลัยรามคำแหง http://library.lib.ru.ac.th/