นพ.สุธีร์ ช่างเจรจา กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลกำแพงเพชร Patient Centred Care นพ.สุธีร์ ช่างเจรจา กลุ่มงานเวชกรรมสังคม โรงพยาบาลกำแพงเพชร

Patient Centred Care

Patient Centred Care

Holistic Care Patient-Centred Care Family-Oriented Care : “The Family as a Patient” Community-Oriented Care

ประวัติความเป็นมา 1951 Client-centred therapy (CCT) non-directive listen and try to understand how things are from the client’s point of view check that understanding treat the client with the utmost respect and regard self-aware , self-accepting

ประวัติความเป็นมา 1957 patient-centred medicine with illness- centered care medical paternalism patient paternalism 1972 Total person approach Physiological psychological sociocultural spiritual developmental

ประวัติความเป็นมา 1976 The primary care consultation estrablishes a relationship with the patient attempts to discover the reasons for the patient attendance conduct a verbal or physical examination or both consider the condition agree and detail further treatment or investigation if necessary terminated

ประวัติความเป็นมา 1984 The patient-centred clinical method : a model for the doctor-patient interaction in family medicine doctor’s agenda patient’s agenda

Question ??? แบ่งกลุ่ม patient-centred care คืออะไร Benefit ?? Indication ?? Contraindication ??

Doctor’s agenda ผู้ป่วย : ดิฉันปวดหัวบริเวณขมับมานานแล้วค่ะ แพทย์ : สวัสดีครับ เป็นอะไรมาครับ ผู้ป่วย : ดิฉันปวดหัวบริเวณขมับมานานแล้วค่ะ แพทย์ : ปวดยังไงครับ ผู้ป่วย : ปวดตื้อ ๆ ร่วมกับเวียนหัวด้วยค่ะ แพทย์ : ปวดเวลาไหน อะไรทำให้ปวดมากขึ้นครับ ผู้ป่วย : ไม่เป็นเวลา ถ้านอนไม่หลับหรือเสียงดังจะเป็นมากขึ้นค่ะ แพทย์ : กินยาอะไรมาบ้างหรือยังครับ ผู้ป่วย : ยาแก้ปวดค่ะ แพทย์ : กินยาแล้วหายปวดไหม ผู้ป่วย : ทุเลาค่ะ เลิกกินแล้วก็เป็นอีก แพทย์ : เอาล่ะครับ จากอาการที่คุณเล่ามาก็เป็นอาการของ โรคไมเกรนนะครับ เดี๋ยวหมอจัดยาให้ คุณควรหลีกเลี่ยงเสียงดัง และทำใจให้สบาย อาการจะดีขึ้น เชิญรับยาที่ห้องยาได้เลยครับ Doctor’s agenda

Patient’s Agenda ปวดหัวมานานไม่หายสักที กินยาก็ คุณแตงโม ไม่เห็นดีขึ้นเลย จะเป็นมะเร็งในสมองรึเปล่า คุณแตงโม ไปหาหมอมาหลายที่ส่วนมากก็บอกว่า เป็นไมเกรน ได้ยามากินทำไมไม่หายสักที ถ้าเป็นโรคร้ายแรง แฟนเค้าจะทิ้งฉันไปรึเปล่านะ Patient’s Agenda

ข้อสังเกต จริงหรือไม่ที่ผู้ป่วยบางราย ได้รับการวินิจฉัย ตรวจรักษา อย่าง ถูกต้องตามหลักการแพทย์แล้ว แต่อาการไม่เปลี่ยนแปลง จริงหรือไม่ที่ผู้ป่วยบางราย ได้รับการรักษาจากแพทย์ผู้เชี่ยวชาญ แต่ไม่หาย กลับหายด้วยยาหม้อและน้ำมนต์ จริงหรือไม่ที่เวชปฏิบัติประจำวัน เน้นหาโรค ไม่ได้เน้นเรื่องการ ดูแลคน สายพิณ หัตถีรัตน์

Definition of patient centred care การที่ผู้ป่วยและแพทย์ ต่างก็มีส่วนร่วมในการจัดการดูแลความ เจ็บป่วย ให้ความสำคัญกับการทำความเข้าใจบริบทและความ ต้องการที่แท้จริงของผู้ป่วย และปรับเปลี่ยนแผนการรักษาให้ เหมาะสมกับผู้ป่วยแต่ละราย แพทย์ต้องเข้าใจภาพจริงของผู้ป่วย แต่ละราย ให้การวินิจฉัยทั้งโรค (Disease) และความเจ็บป่วย (Illness) ไปด้วยกันและให้การดูแลรักษาเฉพาะราย

patient centred care โรค Disease กระบวนการทางพยาธิวิทยาที่ใช้อธิบายรูปแบบของความเจ็บป่วยมีทฤษฏี รองรับชัดเจน อธิบายในผู้ป่วยทุกรายเหมือน ๆ กัน ความเจ็บป่วย Illness ประสบการณ์ของผู้ป่วยทั้งด้านร่างกาย จิตใจ พฤติกรรมที่เกิดจากโรคหรือ การเปลี่ยนแปลงต่างๆในชีวิต เป็นความเป็นจริงเฉพาะของแต่ละบุคคล หลายหลายซับซ้อน สามารถอธิบายได้แตกต่างกันไปตามแต่พื้นฐานและ ประสบการณ์ชีวิต

Exploring both disease and illness Hx. Disease PE. Lab Dx. And Rx. Illness FIFE question or ICE questions

FIFE questions 1.Feeling 2.Idea 3.Function 4.expectation ความรู้สึก ต่อตัวโรคโดยเฉพาะเรื่องความวิตกกังวลของผู้ป่วย FIFE questions 1.Feeling 2.Idea 3.Function 4.expectation ความคิดความเข้าใจ เกี่ยวกับโรค มีอะไรที่ไม่ถูกต้องอยู่ในความคิดนั้นหรือไม่ ผลกระทบของการเป็นโรคต่อการดำเนินชีวิต ทั้งที่เกี่ยวกับการดำเนินชีวิต การเรียน การทำงาน ความคาดหวัง ต่อตัวโรค รวมถึงต่อการรักษาจากแพทย์

ICE questions 1.Idea 2.Concern 3.Expectation ความคิดความเข้าใจ ICE questions 1.Idea 2.Concern 3.Expectation ความกังวล ความคาดหวัง

สายพิณ หัตถีรัตน์

Understanding the whole person Patient profile Family Social and Environment

Finding common ground define the problems establish goals of treatment and/or management identify roles to be assumed by the patient and clinician

Incorporating prevention and health promotion

Enhancing the patient-doctor relationship caring and compassion awareness of the potential for a power dynamic Focus on healing Self-awareness Reliability

Enhancing the patient-doctor relationship

Being realistic

สายพิณ หัตถีรัตน์ Community Family Person Illness Disease Pt.& Fam Role Resource HSS Work School Culture Religion Family Family System Family Life cycle Family Stress Family Coping Family Resource Impact on Health Person Who, Life cycle Development Family of Origin Illness Disease สายพิณ หัตถีรัตน์

สรุป Disease ≠ Illness Chief complaint ≠ Chief concern Disease-centred medicine ≠ Patient-centred medicine

เอกสารอ้างอิง กฤษณะ สุวรรณภูมิ. การดูแลโดยยึดผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง. วารสารระบบ บริการปฐมภูมิและเวชศาสตร์ครอบครัว 2554;3:38-43 สตางค์ ศุภผล. การดูแลโดยผู้ป่วยเป็นศูนย์กลาง[อินเทอร์เน็ต]. 2556 [เข้าถึงเมื่อ 24 ต.ค. 2556]. เข้าถึงได้จาก: http://www.fmkkh.com/FMKKH/bthkhwam_wichakar/Entries/2013/7/13_ kar_dul_bb_phu_ pwy_pen_sunyklang_(Patient_center_medicine).html สายพิณ หัตถีรัตน์. คู่มือหมอครอบครัวฉบับสมบูรณ์.พิมพ์ครั้งที่ 2. กรุงเทพฯ: หมอชาวบ้าน; 2549.