วิชา การวิเคราะห์และออกแบบเชิงวัตถุ รหัส 3091-2003 Use Case Diagram วิชา การวิเคราะห์และออกแบบเชิงวัตถุ รหัส 3091-2003 ครูวุฒิชัย คำมีสว่าง

Use Case คือ คำอธิบายกระบวนการทำงานของระบบตามความต้องการของผู้ใช้ โดยแสดงการโต้ตอบระหว่าง Actor และระบบ การวิเคราะห์ Use Case มีหลักว่า Actor นั้นมีความต้องการมช้งานระบบเพื่ออะไร การใช้งานของ Actor 1 อย่าง เรียกว่า 1 Use Case แต่ 1 Actor สามารถทำหน้าที่ได้หลายอย่าง

Actor หมายถึง ผู้กระทำการ สามารถเป็นบุคคล ตำแหน่งหน้าที่ หรือองค์กรที่เป็นผู้ร้องขอบริการจากระบบที่สนใจอยู่ ลักษณะของ Actor ที่เกี่ยวของใน Use Case ได้แก่ Primary Actor Supporting Actor Offstage Actor

รูปแบบคำอธิบาย Use Case รูปแบบสั้น (Brief Format) ตัวอย่าง Use Case การขายสินค้า(Sale) : ลูกค้านำสินค้าที่ต้องการซื้อมาส่งให้กับแคชเชียร์ แคชเชียร์จะใช้ระบบการขายสินค้าแบบ POS ในการบันทึกรายการสินค้าที่ลูกค้าต้องการซื้อ โดยระบบจะแสดงราคารวมและรายละเอียดของสินค้าที่ลูกค้าต้องการซื้อทุกรายการ ลูกค้าชำระค่าสินค้าซึ่งระบบจะบันทึกการรับชำระสินค้า ตัดสต๊อก และพิมพ์ใบเสร็จรับเงินส่งให้กับลูกค้า

รูปแบบคำอธิบาย Use Case(ต่อ) รูปแบบลำลอง (Casual Format) ตัวอย่าง Use Case การขายสินค้า(Sale) : Main Success Scenario: ลูกค้านำสินค้าที่ต้องการซื้อมาส่งให้กับแคชเชียร์ แคชเชียร์จะใช้ระบบการขายสินค้าแบบ POS ในการบันทึกรายการสินค้าที่ลูกค้าต้องการซื้อ โดยระบบจะแสดงราคารวมและรายละเอียดของสินค้าที่ลูกค้าต้องการซื้อทุกรายการ ลูกค้าชำระค่าสินค้าซึ่งระบบจะบันทึกการรับชำระสินค้า ตัดสต๊อก และพิมพ์ใบเสร็จรับเงินส่งให้กับลูกค้า Alternate Scenario: ถ้าระบบไม่พบรหัสสินค้าที่ลูกค้าต้องการซื้อ ระบบแจ้งให้แคชเชียร์ทราบ เพื่อให้แคชเชียร์ตรวจสอบรหัสสินค้าและป้อนรหัสสินค้าใหม่

รูปแบบคำอธิบาย Use Case(ต่อ) รูปแบบเต็ม (Fully-dress Format) หัวข้อในโครงสร้างของ Use Case รูปแบบเต็ม หัวข้อ คำอธิบาย Use Case Name ชื่อของ Use Case ควรต้องสื่อความหมายตามวัตถุประสงค์ของ Use Case นั้น Scope ขอบเขตของระบบที่ Use Case นี้อยู่ Level - User-goal,- Subfunction Primary Actor ผู้ใช้หลักของ Use Case Stakeholder and their interests ผู้ใช้อื่นๆ ของ Use Case รวมทั้งผู้ใช้หลัก โดยจะต้องระบุความต้องการใช้งานหรือวัตถุประสงค์ของผู้ใช้แต่ละกลุ่มด้วย Precondition เงื่อนไขหรือสถานะของระบบที่ต้องเป็นจริงเมื่อเริ่มทำงานตาม Use Case นี้

รูปแบบคำอธิบาย Use Case(ต่อ) รูปแบบเต็ม (Fully-dress Format)(ต่อ) หัวข้อในโครงสร้างของ Use Case รูปแบบเต็ม หัวข้อ คำอธิบาย Success Guarantee (Post-condition) ผลการทำงานของระบบเมื่อ Use Case ทำงานเสร็จ Main Success Scenario สถานการณ์หลักที่การใช้งาน Use Case ตามวัตถุประสงค์ของ Primary Actor ได้สำเร็จ โดยอธิบายเป็นขั้นตอนการใช้งานของ Actor Extensions สถานการณ์ที่อาจเกิดขึ้นที่ทำให้การใช้งานระบบไม่สำเร็จตามวัตถุประสงค์ของ Actor หรือต้องมีการเพิ่มขั้นตอนการใช้งาน Special Requirements ความต้องการพิเศษที่ไม่ใช่ฟังก์ชั่นการทำงาน Technology and Data Variation List วิธีการรับข้อมูลเข้าหรือแสดงข้อมูล และรูปแบบของข้อมูลที่ต้องการกำหนด

รูปแบบคำอธิบาย Use Case(ต่อ) รูปแบบเต็ม (Fully-dress Format)(ต่อ) หัวข้อในโครงสร้างของ Use Case รูปแบบเต็ม หัวข้อ คำอธิบาย Frequency of Occurrence ความถึ่ของการใช้งานระบบ Open Issues ประเด็นที่อาจมีความเกี่ยวข้องกับ Use Case

Use Case Diagram สัญลักษณ์ในแผนภาพ Use Case Diagram

Use Case Diagram(ต่อ) สัญลักษณ์ในแผนภาพ Use Case Diagram(ต่อ)

Use Case Diagram(ต่อ) ตัวอย่าง Use Case Diagram

Use Case ย่อย หาก Use Case หนึ่งๆ ไม่สามารถทำงานเสร็จไดในตัวเอง จำเป็นต้องพึ่งพา Use Case อื่นในการทำงาน เพื่อให้ได้ตามวัตถุประสงค์ของ Actor หรือในกรณีที่การทำตามวัตถุประสงค์ของ Use Case นั้นจะต้องมีการดำเนินการที่แตกต่างจากปกติไปเฉพาะบางกรณี ประเภทของความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case หลักและUse Case ย่อย Include Extend

ความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case แบบ Include หลักในการพิจารณาว่าควรมี Use Case ย่อยแบบ Include กับ Use Case หลัก มีดังนี้ มีกระบวนการย่อยที่ถูกเรียกใช้ในหลาย Use Case ด้วยกัน กระบวนการย่อยนั้นสามารถสร้างขึ้นเป็น Use Case ย่อยได้ Use Case หลักมีกระบวนการที่ยาวและซับซ้อน สมควรแยกเป็น Use Case ย่อย เพื่อให้สามารถทำความเข้าใจได้ง่ายขึ้น สัญลักษณ์ความสัมพันธ์จะใช้เส้นประแบบมีหัวลูกศรชี้จาก Use Case หลักไปยัง Use Case ย่อย โดยมีข้อความ <<include>> กำกับ

ความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case แบบ Include(ต่อ) ตัวอย่าง

ความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case แบบ Extend เป็นลักษณะของกระบวนการในกรณีพิเศษที่แตกต่างจากกระบวนการปกติโดยทั่วไป มีการอธิบายแต่ละหัวข้อเพิ่มขึ้นมาคือ Level Extension Points Trigger สัญลักษณ์ความสัมพันธ์จะใช้เส้นประแบบมีหัวลูกศรชี้จาก Use Case หลักไปยัง Use Case ย่อย โดยมีข้อความ <<extend>> กำกับ

ความสัมพันธ์ระหว่าง Use Case แบบ Extend(ต่อ) ตัวอย่าง

การค้นหา Use Case ที่เหมาะสม กำหนดขอบเขตของระบบ มีขอบเขตอย่างไร ทำงานอะไรได้บ้าง สำหรับใคร ฯลฯ วิเคราะห์ Primary Actor และเป้าหมายระบบ วิเคราะห์เป้าหมายของ Primary Actor .ในการใช้งานระบบ กำหนด Use Case ตั้ง Use Case แยกตามเป้าหมายการใช้งานระบบแต่ละเป้าหมาย การทดสอบความเหมาะสมของ Use Case การทดสอบขนาด การทดสอบ Elementary Business Process (EBP)