บทที่ 1 หลักการและโครงสร้างของภาษีอากร

ความหมายของ “ภาษี” และ “อากร” ภาษี หมายถึง เงินที่รัฐหรือท้องถิ่นเรียกเก็บจากบุคคลเพื่อนำมาใช้จ่ายในการ บริหารประเทศและท้องถิ่น ภาษีเงินได้ ภาษีบำรุงท้องที่ ภาษีโรงเรือนและที่ดิน ภาษีมูลค่าเพิ่มและภาษีธุรกิจเฉพาะ ภาษีสรรพสามิต อากร หมายถึง ค่าธรรมเนียมอย่างหนึ่งที่รัฐเรียกเก็บ เพื่อการทำธุรกรรมบาง ประเภท อากรแสตมป์ ภาษีศุลกากร

ลักษณะของภาษีอากร มีการบังคับเรียกเก็บ การเคลื่อนย้ายทรัพยากรจากผู้เสียภาษีอากรไปยังภาครัฐ ไม่มีสิ่งตอบแทนโดยตรงต่อผู้เสียภาษี ภาครัฐไม่มีภาระผูกพันที่ต้องชำระคืนแก่ผู้เสียภาษีอากร ภาษีอากรอาจอยู่ในรูปแบบอื่น นอกจากเงินสด เช่น การบังคับซื้อสินค้า หรือบริการในอัตราต่ำกว่าราคาตลาด

วัตถุประสงค์ของการจัดเก็บภาษีอากร เพื่อหารายได้มาใช้จ่ายในกิจการของรัฐและพัฒนาเศรษฐกิจ เพื่อควบคุมหรือส่งเสริมพฤติกรรมการใช้อย่างของประชาชนอย่างเหมาะสม เพื่อรักษาเสถียรภาพทางเศรษฐกิจ เช่น การใช้ภาษีอากรเพื่อแก้ปัญหาเงิน เฟ้อและเงินฝืด เพื่อกระจายรายได้และทรัพย์สินให้เกิดความเป็นธรรม พัฒนาสวัสดิการแก่ ประชาชนผู้มีรายได้น้อย

หลักการจัดเก็บภาษีอากร หลักแหล่งเงินได้ หลักถิ่นที่อยู่ หลักสัญชาติ หรือหลักความเป็นพลเมือง หลักการบริโภค

ประเภทของภาษีอากร ภาษีอากรจำแนกประเภทได้ตามหลักเกณฑ์ดังนี้ การผลักภาระภาษี ภาษีทางตรง ผู้เสียภาษีเป็นผู้แบกรับภาระภาษีนั้นไว้เอง ภาษีทางอ้อม ภาษีที่ผู้เสียภาษีสามารถผลักภาระไปให้แก่บุคคลอื่น ฐานภาษี ฐานเงินได้ ฐานการบริโภค ฐานทรัพย์สิน ฐานสิทธิพิเศษในการประกอบกิจการ วิธีการวัดฐานภาษี ตามราคาหรือมูลค่าฐานภาษี ปริมาณของสิ่งที่ใช้เป็นฐานภาษี ผู้จัดเก็บภาษี รัฐบาลกลาง หน่วยงานในท้องถิ่น

หน่วยงานของรัฐที่ทำหน้าที่ในการจัดเก็บภาษีอากร กรมสรรพากร กรมสรรพสามิต กรมศุลกากร

โครงสร้างภาษีอากร ผู้เสียภาษี ฐานภาษี อัตราภาษี วิธีการชำระภาษี อัตราคงที่ อัตราเพิ่มขึ้น หรือ อัตราก้าวหน้า อัตราลดลง หรือ อัตราถอยหลัง วิธีการชำระภาษี การประเมินตนเอง การประเมินโดยเจ้าพนักงาน การหักภาษี ณ ที่จ่าย การชำระภาษีล่วงหน้า

โครงสร้างภาษีอากร วิธีการหาข้อยุติในจำนวนภาษีหรือวิธีขจัดข้อขัดแย้งทางภาษีอากร การประเมินของเจ้าพนักงานภาษีอากร มี 2 กรณีคือ ภาษีอากรจากการประเมินตนเอง และ ประเมินโดยเจ้าพนักงาน การวินิจฉัยของหน่วยอุทธรณ์ หรือ คณะกรรมการพิจารณาอุทธรณ์ การพิจารณาคดีในชั้นศาล การบังคับทางภาษี โทษทางอาญา โทษทางแพ่ง / เบี้ยปรับ – เงินเพิ่ม โทษทางแพ่ง / ยึดทรัพย์ อายัด ขายทอดตลาด

ภาษีอากรตามประมวลรัษฎากร ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา ภาษีเงินได้บุคคลธรรมดาประจำปี ภาษีเงินได้บุคคลธรรมครึ่งปี ภาษีเงินได้นิติบุคคล ภาษีเงินได้นิติบุคคลประจำปี ภาษีเงินได้นิติบุคคลครึ่งรอบระยะเวลาบัญชี ภาษีมูลค่าเพิ่ม ภาษีธุรกิจเฉพาะ อากรแสตมป์