สัปดาห์ที่ 4
หลักประชาธิปไตย
เราจะแยกการพิจารณาเรื่องของประชาธิปไตย ออกเป็น 3 ด้านด้วยกัน คือ 1 เราจะแยกการพิจารณาเรื่องของประชาธิปไตย ออกเป็น 3 ด้านด้วยกัน คือ 1. ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นอุดมการณ์ (an ideology) 2. ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นรูปการปกครอง (a form of government) 3. ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นวิถีชีวิต (a way of life)
ประชาธิปไตย (democracy) มาจากรากศัพท์ภาษากรีก 2 คำบวกกัน คือ Demos ซึ่งแปลว่า ประชาชน กับ Kratos ซึ่งแปลว่า อำนาจ หรือ การปกครอง รวม 2 คำเข้าด้วยกันก็แปลได้ว่า ประชาชน เป็นเจ้าของอำนาจ หรือ การปกครองโดยประชาชน
Plato - นิยมการปกครองโดยกษัตริย์นักปรัชญา Aristotle Plato - นิยมการปกครองโดยกษัตริย์นักปรัชญา Aristotle - นิยมการปกครองแบบ Aristocracy - ไม่นิยม mob rule Waltaire - ประชาธิปไตยเหมาะกับประเทศเล็กๆ เท่านั้น
ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นอุดมการณ์ จะยึดมั่นในหลักการสำคัญ 2 ประการ คือ 1. ความเท่าเทียมกัน 2. ความมีเสรีภาพ
ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นรูปแบบการปกครอง 2.1 ระบบรัฐสภา (Parliamentary System) 2.1.1 ประมุขของรัฐ 2.1.2 รัฐสภา 2.1.3 คณะรัฐมนตรี 2.1.4 ศาล
จำนวน ส.ส ในสภา 700 คน สมาชิกวุฒิสภา (ส.ว.) 200 คน ส.ส. แบบบัญชีรายชื่อ 100 คน ส.ส. แบบแบ่งเขต 400 คน จำนวน ส.ส. แบบแบ่งเขตในภาคต่างๆ ภาคเหนือ 75 คน ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ *** 136 คน ภาคใต้ 56 คน ภาคกลาง 97 คน กรุงเทพฯ 36 คน รวมทั้งสิ้น 400 คน
2.2 ระบบประธานาธิบดี (Presidential System) 2.2.1 ประมุขของรัฐ 2.2.2 รัฐสภา 2.2.3 คณะรัฐมนตรี 2.2.4 ศาล
2.3 ระบบกึ่งประธานาธิบดี หรือกึ่งรัฐสภา (Semi-Presidential or Semi-parliamentary System) 2.3.1 ประมุขของรัฐ 2.3.2 รัฐสภา 2.3.3 คณะรัฐมนตรี 2.3.4 ศาล
3. ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นวิถีชีวิต You are what you eat “การปกครองนั้น คืออะไร ถ้าไม่ใช่ภาพสะท้อน ที่ยิ่งใหญ่ที่สุดจากธรรมชาติของมนุษย์” James Madison, The Federalist ประชาชนเป็นอย่างไร รัฐบาลก็เป็นอย่างนั้น การปกครองประเทศไหนเป็นอย่างไร ประชาชนก็เป็นอย่างนั้น
ผู้ที่มีส่วนสำคัญในการให้ประชาธิปไตยเป็นวิถีชีวิต ผู้ที่มีแนวคิดใหม่ๆ นักการเมืองคุณภาพ นักธุรกิจที่ไม่เห็นแก่ตัว นักอุตสาหกรรม นายธนาคารที่ซื่อสัตย์ กรรมการ ชาวนาชาวไร่ ปัญญาชนและนักวิชาการ นิสิตนักศึกษา
ในฐานะที่เป็นผู้อยู่ภายใต้การปกครองนั้น ประชาชน แต่ละคนก็จะต้องอยู่ทำหน้าที่สำคัญ 4 ประการ คือ ยอมรับกฎเกณฑ์ที่ผู้แทนของตนสร้างขึ้น และออกใช้บังคับเป็นกฎหมาย ติดตามการดำเนินงานผู้แทนของตนอย่างใกล้ชิด ให้การสนับสนุนผู้แทนที่ดีต่อไป และเลิกให้การสนับสนุนผู้แทนที่เลว เตรียมตัวให้พร้อมที่จะไปทำหน้าที่เป็นผู้แทนบ้าง (ถ้าอยู่ในวิสัยที่จะทำได้)
3. ประชาธิปไตยในฐานะที่เป็นวิถีชีวิต ประชาชนยังอาจจะช่วยทำให้ประชาธิปไตย เจริญก้าวหน้าได้โดยการปฏิบัติ ดังนี้ ยอมรับมติของประชาชนฝ่ายข้างมาก ปฏิบัติตามกฎหมายของบ้านเมืองสม่ำเสมอ พยายามรวมกำลังกันเป็นกลุ่มเป็นก้อนเพื่อรักษาผลประโยชน์ของชาติ พยายามใช้เหตุผลเป็นแนวทางในการแก้ปัญหาข้อขัดแย้งต่างๆ ให้มากที่สุด