Learning Theory Dr.Chawanun Charnsil

Learning เป็นการเปลี่ยนแปลงของพฤติกรรม อันเนื่องจากประสบการณ์

การเรียนรู้ไม่ได้หมายถึงการเปลี่ยนแปลงชั่วคราวที่เกิดจากปัจจัยบางอย่าง เช่น ความเหนื่อยล้า ยาที่เสพเข้าไป การเรียนรู้ไม่ได้หมายถึงการเปลี่ยนแปลงตามพัฒนาการของวุฒิภาวะ (maturation) การเรียนรู้อาจเกิดขึ้นได้ทั้งจากประสบการณ์ตรง และจากการสังเกตพฤติกรรมของผู้อื่น การเปลี่ยนแปลงที่เกิดจากการเรียนรู้ไม่จำเป็นต้องเป็นเฉพาะในด้านดีเสมอไป (เช่น เราอาจเรียนรู้นิสัยที่ไม่ดีบางอย่างได้ด้วย)

ชนิดของการเรียนรู้ Classical conditioning Operant conditioning Observational learning

(Unconditioned) stimulus-------- response Conditioned stimulus ----- conditioned response

ให้นักศึกษาลองนึกตัวอย่างในชีวิตประจำวันที่เกิดจากการเรียนรู้แบบนี้

cs Delayed conditioning ucs cs Trace conditioning ucs

cs Simutaneous conditioning ucs Backward conditioning cs ucs

Extinction Reconditioning Generalization Discrimination

Operant Conditioning B.F. Skinner (Skinner’s Box) Reinforcement Response B.F. Skinner (Skinner’s Box)

Operant conditioning Learning based on consequences Reinforcement Punishment Premack principle

สิ่งเสริมแรง (reinforcement) สิ่งเสริมแรงทางบวก (positive reinforcement) สิ่งเสริมแรงทางลบ(negative reinforcement)

การให้สิ่งเสริมแรง 4 แบบ การให้อย่างมีอัตราส่วนคงที่ (fixed-ratio schedule) การให้อย่างมีอัตราส่วนไม่คงที่ (variable-ratio schedule) การให้อย่างมีระยะเวลาคงที่ (fixed-interval schedule) การให้อย่างมีระยะเวลาไม่คงที่ (variable-interval schedule)

การให้อย่างมีอัตราส่วนคงที่ (fixed-ratio schedule) ตัวอย่างเช่น (ก) หนูกดคานจะได้อาหาร 1 ครั้ง ต่อการกดคานทุก ๆ สิบครั้ง (ข) พนักงานขายของจะได้รับโบนัสหนึ่งครั้งเมื่อขายของได้ ทุก ๆ 4 ชิ้น

การให้อย่างมีอัตราส่วนไม่คงที่ (variable-ratio schedule) ตัวอย่างเช่น คนที่เล่นเครื่องพนันหยอดเหรียญ (slot machine) จะได้รางวัลหนึ่งครั้งในการหยอดเหรียญและโยกคันโยกหกครั้ง แต่อาจจะได้ครั้งไหนก็ได้ในหกครั้งนั้น

การให้อย่างมีระยะเวลาคงที่ (fixed-interval schedule) ตัวอย่างเช่น นักศึกษาจะได้คะแนนโดยการส่งรายงานทุก ๆ สองสัปดาห์

การให้อย่างมีระยะเวลาไม่คงที่ (variable-interval schedule) ตัวอย่างเช่น เจ้านายมาตรวจงานโดยไม่บอกล่วงหน้า

Variable ratio Fixed ratio

Fixed interval Variable interval

Observational Learning Attention Remember Production process Motivation ไม่ใช่ imitation

example Phobia Exposure therapy Systemic desensitization Mr.Yuk

การนำเอาหลักการจากทฤษฎีการเรียนรู้มาใช้ในการรักษา Systematic desensitization phobia classical conditioning Aversion (classical conditioning) Token economies (operant conditioning)

การนำเอาหลักการจากทฤษฎีการเรียนรู้มาใช้ในการรักษา 2 Social skills training (observational learning และ operant conditioning) (shaping) (modeling) (behavioral rehearsal) “การฝึกพฤติกรรมกล้าแสดงออก (assertiveness training)”

แนวปฏิบัติในเรื่องการลงโทษเด็ก การลงโทษต้องทำทันทีหลังจากที่เกิดพฤติกรรมที่ไม่พึงประสงค์นั้น การลงโทษควรรุนแรงน้อยที่สุด ต้องทำเสมอต้นเสมอปลาย ควรอธิบายด้วยว่าทำไมจึงต้องลงโทษ ให้เสนอทางเลือกอื่น ๆ และให้สิ่งเสริมแรงสำหรับทางเลือกเหล่านั้นด้วย ควรลดการพึ่งพาการลงโทษทางร่างกายให้มากที่สุด

ให้นักศึกษาลองยกตัวอย่างการประยุกต์ใช้ Learning Theory ในเด็กพิเศษ