การแพ้ยาข้ามกลุ่ม

การแพ้ยาข้ามกลุ่ม เกิดจากภูมิคุ้มกัน - เกิดจากแอนติเจนเหมือนกัน - IgE (side chain)  penicillin - T cell (โครงสร้างหลัก)  sulfamethoxazole ไม่ได้เกิดจากภูมิคุ้มกัน - มีฤทธิ์ทางเภสัชวิทยาเหมือนกัน  NSAIDs

ผู้ป่วยที่แพ้ยากลุ่ม beta-lactams อาจแพ้ - Beta-lactam หลายชนิด - เฉพาะยาที่มี side chain เหมือนกัน - ยาชนิดเดียว

ผู้ป่วยที่แพ้ยากลุ่ม Penicillins แพ้จริง < ร้อยละ 10 อุบัติการณ์ anaphylaxis ร้อยละ 0.015 – 0.004 ผป. ที่มีประวัติแพ้ยา penicillins  ร้อยละ 10-20 มีผลบวกต่อ skin test Skin test : ผลบวก - ประมาณร้อยละ 60 เกิดการแพ้จริง

Ampicillin/amoxicillin กับการเกิดผื่น ผู้ป่วยร้อยละ 18.7 ที่ไม่แพ้ยา penicillin สามารถเกิดผื่นจาก ampicillin / amoxicillin ได้ - อาจเกิดจาก diamino acyl side chain - ติดเชื้อ Epstein-Barr virus, leukemia หรือใช้ allopurinol ในขณะใช้ยา (เกิดผื่นร้อยละ 69-100)

การแพ้ยา Cephalosporin อุบัติการณ์ร้อยละ 0.9 - 2.8 * อุบัติการณ์ anaphylaxis ร้อยละ 0.1 – 0.0001 * แพ้ยาข้ามชนิดกับ Penicillin (ร้อยละ 10.9-13.3) 1 cep. = 7.2 – 10.9% 2 cep = 1.9% 3 cep = 0.8 % 7 แพ้ยาข้ามชนิดกับ cephalosporin ร้อยละ 86.7

สรุป.. ยา generation เดียวกัน มีโอกาสแพ้ข้ามกันมาก

สรุป : การแพ้ Cephalosporin * การแพ้ยา Cephalosporin สามารถเกิดขึ้นได้ระหว่าง ชนิดที่มี side chain (R1) เหมือนกัน

การแพ้ยาข้ามชนิดระหว่าง Penicillins และ imipenem * ผลการศึกษา ปี ค.ศ. 1987 - ผู้ป่วยร้อยละ 50 ที่มีประวัติแพ้ penicillin และมีผลบวกของ skin test ต่อ penicillin เกิดผลบวกของ skin test ต่อ imipenem * ผลการศึกษา ปี ค.ศ. 2000 - อุบัติการณ์การแพ้ยา imipenem ของผู้ที่แพ้ยา penicillin เท่ากับร้อยละ 9.5

การวินิจฉัยการแพ้ยา Sulfa * การทดสอบทางผิวหนัง ไมใช่วิธีที่ดีในการทำนาย การแพ้ยา Sulfonamide ส่วนใหญ่ไม่ใช่ปฏิกิริยาของ IgE เกิดจาก metabolism ที่ถูกเปลี่ยนแปลงในตับ

การแพ้ยากลุ่มQuinolone ปฏิกิริยาของ IgE (พบน้อยมาก) - Anaphylaxis , urticaria,angioedema ปฏิกิริยาของ Non-IgE - Hemolytic anamia, Interstitial nephritis, maculopapular exanthem, SJS

ปฏิกิริยาของ IgEจากยากลุ่ม Quinolone * Skin test: เชื่อถือไม่ได้ (มีผลบวกลวงจาก การที่ quinolone เหนี่ยวนำ ให้หลั่ง histamine) * Desensitization : ดีแต่เสี่ยง * หลีกเลี่ยงการใช้ยาทั้งกลุ่ม ในผู้ที่มีประวัติการแพ้จาก ปฏิกิริยาของ IgE

ปฏิกิริยาการแพ้จาก Phenytoin

ปฏิกิริยาการแพ้จาก Phenytoin * อุบัติการณ์ 1:1,000- 1:10,000 * ผื่น ร้อยละ 3 -13 * การแพ้มักเกิดขึ้นภายใน 60 วันของการได้รับยาครั้งแรก หรือครั้งที่สอง - phenytoin : 2.3 – 4.5 :10,000 - Carbamazepine : 1-4.1 : 10,000 * การแพ้ยาข้ามชนิดระหว่าง aromatic anticonvulsants ร้อยละ 70 - 80

การแพ้ยาข้ามชนิดระหว่าง aromatic anticonvulsants *หลีกเลี่ยงการใช้ phenytoin , phenobarbital, carbamazepine ในกรณีที่แพ้ยาตัวใดตัวหนึ่งในกลุ่มนี้ * ใช้ BZD, valproic acid, gabapentin , topiramate, vigabatrin ในการควบคุมอาการชัก

ASA & NSAIDs intolerance - เพิ่ม nasal congestion, severe asthma, anaphylaxis (dose dependent)

ASA & NSAIDs intolerance ผู้ป่วยที่แพ้ ASA & NSAIDs : เกิด urticaria, angioedema,pruritus, dyspnea, rhinitis มีโอกาสแพ้ :Celecoxib = 1.3 – 6.6% :Paracet = 15.6% :nimesulide = 2.8-17.6% :meloxicam = 4.1%

ASA & NSAIDs intolerance การเลือกใช้ยาแก้ปวด - เลือกใช้ paracetamol หรือ salsalate หรือ COX2 - Graded challenge ด้วย ASA 150  325  650 mg หรือ NSAIDs - Desensitization (ในรายที่มีอาการรุนแรง) ใน ขนาดเริ่มต้น ASA 3-10 mg