Sukhothai page 41 - 44 M.1 History
Religion - ศาสนา King Ramkamhaeng invited senior monk from Nakornsithammaraj and establish Theravada in Sukhothai. –พ่อขุนรามคำแหงอัญเชิญพระสงฆ์จาก นครศรีธรรมราชมาเผยแพร่ศาสนาพุทธ นิกายเถรวาท King Li Thai started Buddhist Lankawong. – K.ลิไท เริ่มต้นศาสนาพุทธแบบลังกา วงศ์ King Li Thai sent monks to study Buddhist in Mon. Sukhothai turned to be a center of Buddhist in this era. ****สุโขทัยเป็นศูนย์กลางทางศาสนาในสมัย K.ลิไท มีการส่งพระสงฆ์ไปเรียนที่มอญ Pramaha Dhammaraja4 brought new Langawong to Pitsanulok.
สมัยพ่อขุนรามคำแหงทรงให้สร้างพระแท่น มนังคศิลาบาตร ด้วยหินชนวน โดยตั้งไว้กลางดงตาลเพื่อให้พระสงฆ์นั่ง เทศนาสั่งสอนธรรมแก่ไพร่ฟ้าประชาชนในวันพระ The most important temple in Sukhothai was Mahatat temple, the royal temple next to the palace.
Arts Genuine Sukhothai arts Pagoda was the symbol of Sukhothai called Phum Kao Bin.(พุ่มข้าวบิณฑ์) เป็นเจดีย์ที่เป็น เอกลักษณ์ของสุโขทัย มีฐานเป็นสี่เหลี่ยม ยอดเป็นรูปดอกบัว The round pagoda from Lanka style – เจดีย์ทรงลังกา ทรงระฆัง The square pagoda of Srivichai style - เจดีย์ศรีวิชัย *****Buddha images in Sukhothai were the most beautiful especially walking posture. พระพุทธรูปที่เด่นสุดของสุโขทัยคือปางลีลา
Sculptural arts -ประติมากรรม Made by metal and bronze. The most famous were Subduing Mara posture(ปางมาร วิชัย) and walking posture(ปางลีลา) **พระพุทธรูปสุโขทัยจัดว่าสวยงามและสมส่วน ที่สุด ส่วนใหญ่สร้างด้วยสำริด ปางที่เป็นเอกลักษณ์คือปางลีลา เป็นเรื่องราว ตอนที่พระพุทธเจ้าเสด็จกลับจากโปรดพระพุทธ มารดา
Painting arts - Line painting and dust painting. Used only black and white color . The painting story related Buddhism. The most famous one is remained at Wat Srichum’s tunnel. จิตรกรรมฝาผนังสมัยสุโขทัยเป็นภาพลายเส้นและภาพสีฝุ่นขาวดำ จิตรกรรม สมัยสุโขทัยมีตัวอย่างเหลือให้เห็นน้อยมาก ที่โดเด่นคือ ภาพสลักบนเพดานหิน ในอุโมงค์มณฑปวัดศรีชุมนอกเมืองสุโขทัย เป็นเรื่องเกี่ยวกับเรื่องชาดกต่างๆ ประมาณ ๖๐ ภาพ
Alphabets - อักษรไทย It was invented by King Ramkhamheang in 1826 B.E. called Lai Sue Thai อักษรไทยถูกประดิษฐ์ขึ้นปี 1826 โดยพ่อขุนรามคำแหง เรียก ลายสือไทย พระมหาธรรมราชาที่ 1 เป็นคนแก้ไขให้เขียนสระ และวรรณยุกต์บนและล่าง เหมือนรูปแบบปัจจุบัน
Literature works - งานวรรณกรรม Pramaha Dhammaraja I wrote Triphum Praruang for teach people to follow Buddhist way and believed in heaven and hell. ไตรภูมิพระร่วงเป็นวรรณกรรมที่แต่งขึ้นสมัยสุโขทัย สอนเรื่องบาป บุญ สวรรค์ นรก เผื่อให้คนเกรงกลัวต่อบาปและไม่ทำชั่ว แต่งโดยพระยาลิไท หรือพระมหาธรรมราชาที่ 1
Traditions - ประเพณี Traditions that were acquired from Brahma- Khmer such as Royal Coronation and Royal Ploughing ceremony. ประเพณีวัฒนธรรมส่วนใหญ่รับมาจากพม่า เขมร(ฮินดู) เช่น จรดพระ นังคัลแรกนาขวัญ
International relationship Lanna King Muangrai was a good friend of king Ramkhamheang so in their period they did not attack each other. In king Mahadhamraja I, Sukhothai sent senior monks to Lanna. ***their relationship ended when Sukhothai was included with Ayutthaya. ความสัมพันธ์กับล้านนา ในสมัยพ่อขุนรามคำแหงเป็นเพื่อนกับพระยามังราย ความสัมพันธ์จึงราบรื่น จนถึงสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 3 ก่อนสุโขทัยจะตกเป็นเมืองขึ้น อยุธยา ความสัมพันธ์เริ่มถดถอย เนื่องจากสุโขทัยไม่สามารถช่วยล้านนารบชนะเชียงใหม่ ได้
Payao - พะเยา ***Praya Ngum Muang of Payao was a good friend of king Ramkhamheang and Praya Muangrai too. But after ended of king Ramkhamheang reign Payao was united with Lanna. จนกระทั่งสิ้นสุดสมัยพ่อขุนรามคำแหง ความสัมพันธ์เริ่มเสื่อม ล้านนาที่เข้มแข็ง ที่สุดยึดครองพะเยา
Nan - น่าน Nan was the colony of Sukhothai during king Ramkhamheang Era. But after that they liberated and included with Payao. น่านเคยเป็นเมืองขึ้นของสุโขทัยสมัยพ่อจุนรามคำแหง แต่หลังจากพ่อขุนรามคำแหง สวรรคต น่านตกเป็นของพะเยา สุโขทัยไม่ได้พยายามแย่งชิงน่านเพราะมีความสัมพันธ์ ที่ดีกับพะเยา ทั้งยังส่งพระเถระไปเผยแพร่ศาสนาในน่านด้วย
Nakornsrithammarat -นครศรีธรรมราช Nakornsrithammarat was the colony of Sukhothai Nakornsrithammarat was the port of Sukhothai because Sukhothai was far from sea. นครศรีธรรมราชถือเป็นเมืองท่าที่สำคัญในการส่งออกสินค้าจากสุโขทัยไปชวา ฟิลิปปินส์ อินเดีย ลังกา เนื่องจากสุโขทัยเองไม่ติดทะเล นอกจากนี้ยังรับ ศาสนาพุทธจากนครศรีธรรมราชด้วย
MoN – มอญ อยู่ทางทิศใต้ของพม่า และทิศตะวันตกของไทยติดกับกาญจนบุรีในปัจจุบัน It is located in the South of Burma and west of Thailand nowadays. Mon had lineage relationship(ความสัมพันธ์ทางเครือญาติ) with Sukhothai from Makato, son in law of king Ramkhamheang. Mon declared independent from Burma and became to the colony of Sukhothai. King Ramkhamheang gave name Pra Chao Fah Rua พระเจ้าฟ้ารั่ว to Magato, king of Mon. ****Mon was the important port too. มอญเป็นเมืองทางใต้ของพม่าติดทะเล เดิมเป็นเมืองขึ้นของพม่า ต่อมาพ่อค้าชื่อมะกะโทรวมคน ประกาศเอกราช โดยได้รับการสนับสนุนจากพ่อขุนรามคำแหง และได้แต่งงานกับธิดาของพ่อขุนราม ได้รับพระนามใหม่ว่า พระเจ้าฟ้ารั่ว และยอมเป็นเมืองขึ้นสุโขทัย มอญมีทางออกทะเลจึงกลายเป็น เมืองท่าค้าขายที่สำคัญอีกแห่งหนึ่งนอกจากนครศรีธรรมราช
Ayudhaya Sukhothai became colony state of Ayudhaya the first time in Pramaha Dhammaraja 2 after 10 year they declared independent again. In king Pramaha Dhammaraja 3 they became to colony state again and also Ayudhaya sent their prince to maried Sukhothai’s princess. king Pramaha Dhammaraja 4 was the last king of Sukhothai. In King Borommatrilokkanart of Ayudhaya Sukhothai was included with Ayudhaya completely. สุโขทัยตกเป็นเมืองขึ้นของอยุธยาครั้งแรกในสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 2 ต่อมากู้เอก ราชได้และตกเป็นเมืองขึ้นอีกสมัยพระมหาธรรมราชาที่ 3 ขณะเดียวกันอยุธยาก็สร้าง ความสัมพันธ์ทางเครือญาติโดยให้เจ้าชายอยุธยา(เจ้าสามพระยา) มาแต่งงานกับเจ้า หญิงสุโขทัย เมือ่มีลูกส่งลูกมาปกครองเมืองพิษณุโลก และเมื่อกษัตริย์สุโขทัยสวรรคต ก็ไม่แต่งตั้งกษัตริย์ใหม่ แต่รวมสุโขทัยเข้ากับอยุธยา
เมื่อแต่งงานกันมีพระโอรสคือ พระราเมศวร(พระบรมไตรโลกนาถ) Princess of Sukhothai Chao Sam Praya of Ayudhaya เมื่อแต่งงานกันมีพระโอรสคือ พระราเมศวร(พระบรมไตรโลกนาถ) ----และเมื่อสิ้นสุดสมัยพระธรรมราชาที่ 4 พระราเมศวรได้เป็นกษัตริย์อยุธยา จึงรวมสุโขทัยไปด้วย
Lanka - ลังกา Lanka was an island in Indian ocean. Sukhothai contacted Lanka for Buddhist Tharavada as Lanka sect through Nakornsrithammaraj and Mon. ลังกามีศาสนาพุทธนิกายลังกาวงศ์ ซึ่งสุโขทัยรับเข้ามาในสมัยพระมหาธรรม ราชาที่ 1 ผ่านทางเมืองท่านครศรีธรรมราชและมอญ
China - จีน Sukhothai had a good relationship with China and in king Ramkhamheang , he sent representative to China to show respect Emperor Gublaikhan so China allowed Sukhothai trade with them. ความสัมพันธ์กับจีน ตรงกับสมัยจักพรรดิกุบไลข่าน สุโขทัยส่งทูตไปจีนและส่งบรรณาการ ให้จักรพรรดิจีนด้วย จีนจึงค้าขายกับสุโขทัยจนกระทั่งภายหลังสุโขทัยตกเป็นเมืองขึ้น อยุธยาความสัมพันธ์จึงเสื่อมลง
The Deterioration of Sukhothai The internal conflict อันเป็นปัญหาสืบเนื่องจากการขาดความสามัคคีภายใน อาณาจักรมีการแย่งชิงราชสมบัติ ระหว่างเจ้านายภายในราชวงศ์สุโขทัยด้วยกันเอง The inability of the king – after king Dhammaraja I kings of Sukhothai were not so strong. กษัตริย์หลังรัชกาลที่ 6 ลงมาอ่อนแอ ไม่สามารถปกป้องอาณาจักรได้ เมืองขึ้นพากันประกาศเอกราช The international trade barrier – Sukhothai did not connect to sea. อาณาจักรสุโขทัยมีที่ตั้งอยู่ห่างจากทะเลมาก ทำให้ไม่มีเมืองท่า เป็นของตนเอง และไม่สามารถติดต่อค้าขายกับต่างประเทศโดยตรงได้ ต้องอาศัยผ่าน เมืองมอญ และไปทางใต้ทางเมืองเพชรบุรี และนครศรีธรรมราช นอกจากนั้นอาณาจักร สุโขทัย ยังถูกอาณาจักรอยุธยาปิดกั้น
สรุปได้ว่า การที่อาณาจักรสุโขทัยเสื่อมอำนาจอย่างรวดเร็ว มีสาเหตุมา จากจุดอ่อน ในรูปแบบการปกครองที่มีโครงสร้างแบบกระจายอำนาจ วิธีการ ควบคุมกำลังคนไม่กระชับรัดกุม ทำเลอาณาจักรไม่เหมาะสม เศรษฐกิจไม่มั่งคั่ง ตลอดจนการเป็นรัฐกันชนระหว่างอาณาจักรล้านนาและกรุงศรีอยุธยา จึงทำให้ อาณาจักรสุโขทัยสิ้นสุดลง