สำหรับอบรมบุคลากร และสอนนักเรียน 5ส. สำหรับอบรมบุคลากร และสอนนักเรียน โดย นายณรงค์ สมบัติใหม่ วิทยาลัยชุมชนพิจิตร Phichit Community College

5ส. ปัจจัยพื้นฐาน ในการเพิ่มผลผลิต

5 ส. คืออะไรบ้าง สะสาง SEIRI สะดวก SEITON สะอาด SEISO สุขลักษณะ SEIKETSU สร้างนิสัย SHITSUKE 1 2 3 4 5

ภาพรวมของกิจกรรม 5 ส สะสาง สะดวก สะอาด สุขลักษณะ สร้างนิสัย 1 4 2 5 3 วัสดุและสถานที่ ( HARDWARE ) สะสาง สะดวก สะอาด 1 2 3 คน ( SOFTWARE ) สุขลักษณะ สร้างนิสัย 4 5

สะสาง (SEIRI) คือ การแยกให้ชัดระหว่างของที่จำเป็นกับของที่ไม่จำเป็น ของที่ไม่จำเป็นให้ขจัดออกไป

ในการสะสาง เราควรพิจารณาดังนี้ ในการสะสาง เราควรพิจารณาดังนี้ ของไม่ใช้ ไม่มีค่า.............ถ้าทิ้งได้ก็ควรทิ้งไปเลย ของไม่ใช้แต่มีค่า.............ขายโดยทำให้ถูกขั้นตอน ของที่จะเก็บ หรือของที่ใช้....เก็บแบบมีป้ายบอก

เพราะอะไรถึงต้องมีการสะสาง เคยรู้สึกหรือไม่ว่าที่ทำงานดูคับแคบลงทุกวัน 2. เคยบ่นไหมว่าไม่มีที่จะเก็บของ ตู้ไม่พอเก็บ 3. เครื่องจักรเสียบ่อยมาก 4. เกิดอุบัติเหตุขึ้นบ่อยครั้ง 5. ของที่ต้องการหาหายอยู่เรื่อยกว่าจะหาเจอใช้เวลา นานซึ่งเสียเวลา โดยเปล่าประโยชน์ 6. เวลาจะเช็คสต็อคทำไมช่างยากเย็นเสียจริงๆวุ่นไป หมด

เพราะอะไรถึงต้องมีการสะสาง (ต่อ) 7. ของที่ควรอยู่ตรงนี้ไปอยู่ตรงโน้น ของที่ควรอยู่ ควรตรงโน้นมาอยู่ตรงนั้น 8. ของที่มีอยู่ หรือสินค้าคงคลัง เสื่อมคุณภาพเร็ว 9. บางคนอาจรู้สึกว่าที่ทำงานของเรา เป็นแหล่ง เพราะความสิ้นเปลือง

ขั้นตอนการสะสาง 1. สำรวจ สิ่งของต่างๆ ในหน่วยงานโดยเฉพาะ อาณาบริเวณที่อยู่ในความรับผิดชอบ 2. แยก ต้องเริ่มแยกแยะของที่ต้องการใช้กับของที่ไม่ต้องการใช้ออกจากกัน 3. ขจัด ของที่ไม่ต้องการ หรือของที่มากเกินความจำเป็น

จุดที่ควรให้ความสนใจในการสะสาง “ทุกจุดบริเวณที่ทำงาน” ตามตู้เก็บเครื่องมือ ลิ้นชักเก็บของ ลิ้นชักโต๊ะทำงาน ตู้เก็บของ ชั้นวางของ ห้องเก็บของ สโตร์ รอบโต๊ะทำงาน มุมอับของห้อง มุมอับต่าง ๆ ภายนอกภายในตัวอาคาร เอกสารตามตู้ต่าง ๆ ของที่ไม่ต้องการของที่มากเกินความจำเป็น ให้ขจัดออก

ประโยชน์ที่ได้จากการสะสาง ขจัดความสิ้นเปลืองของทรัพยากร ไม่ว่าจะเป็นคน เงินทุน วัตถุดิบ ลดปริมาณสินค้าคงคลังให้มีเท่าที่จำเป็นจริงๆ ขจัดการใช้วัสดุอุปกรณ์ ชั้นวางของ ตู้เก็บเอกสารอย่างเปล่าประโยชน์ เหลือเนื้อที่ใช้สอยไปทำอย่างอื่น ที่ทำงานดูกว้างและโล่งขึ้น สะอาดตามากยิ่งขึ้น พนักงานมีสุขภาพจิตที่ดี

ประโยชน์ที่ได้จากการสะสาง (ต่อ) 6. เงินที่ได้จากการขายของเก่าเก็บ 7. ลดค่าเก็บเอกสารซ้ำซ้อน 8. ขจัดความผิดพลาดจากการทำงาน 9. ขจัดสภาพแวดล้อมไม่ดี ฯลฯ

สะดวก (SEITON) คือ การจัดวางของที่จำเป็นให้ง่ายต่อการนำไปใช้ทุกคนดูแล้วก็รู้ว่าเป็นอะไร (หยิบก็ง่าย หายก็รู้ ดูก็งามตา)

ทำไมต้องทำให้สะดวก เคยไหมครับ บางครั้งคุณกำลังค้นหาของที่โต๊ะของคุณ ซึ่งท้ายสุดพบมันอยู่ในกระเป๋าเสื้อกระเป๋ากางเกง หรือยิ่งร้ายไปกว่านั้น คือ อยู่ในมือของคุณเอง การปฏิบัติเพื่อความสะดวกนั้น จะช่วยขจัดการค้นหาสิ่งต่าง ๆ ใด้

หลักการทำ ส ที่ 2 สะดวก สะดวก การทำงาน (สะดวก) นั้นไม่ยาก นำของที่ได้จากการ สะสาง ในส่วนของที่ต้องการเก็บ มาจัดเก็บให้เป็นระเบียบ สะดวกในการหยิบใช้สอยโดยคำนึงถึง สะดวก คุณภาพ ประสิทธิภาพ ความปลอดภัย 1 2 3

สำหรับหลักการสามารถแยกเป็นหัวข้อดังนี้ วางของที่ใช้งานให้เป็นที่ มีป้ายบอก การนำของไปใช้งาน ให้เน้นการนำมาเก็บที่เดิม ของที่ต้องใช้อยู่เป็นประจำ ควรวางใกล้ตัว ของที่ใช้งานให้จัดเป็นหมวดหมู่เหมือนการจัดเก็บหนังสือในห้องสมุด

ขั้นตอนการปฏิบัติเพื่อความสะดวก ของที่ไม่ต้องการให้ขจัดทิ้งไป ของที่ต้องการจัดวางให้เป็นระเบียบ กำหนดที่วางให้แน่ชัด แบ่งเขตวางของ ทาสีตีเส้นให้ชัดเจน ติดป้ายชื่อแสดงที่วางของนั้น ๆ ที่ว่างต่าง ๆ ให้เขียนลงในตารางตรวจเช็ค ตรวจเช็คพื้นที่โดยสม่ำเสมอ

ประโยชน์ที่ได้จากเรื่องสะดวก ขจัดการค้นหาที่เกิดขึ้นอยู่บ่อย ๆ ลดเวลาในการทำงาน เพิ่มประสิทธิภาพในการทำงาน ตรวจสอบสิ่งต่าง ๆ ได้ง่ายขึ้น เพิ่มคุณภาพที่ดีต่อองค์การ สร้างสภาพแวดล้อมที่ดี สร้างสภาพการบริหารงานด้วยตา ขจัดอุบัติเหตุ

สะอาด (SEISO) คือ การทำความสะอาดสถานที่ อุปกรณ์ สิ่งของ เครื่องใช้ ให้น่าดูอยู่เป็นนิจ

จุดที่ควรให้ความสนใจในเรื่องความสะอาด ตามพื้น ฝาผนัง บริเวณมุมอับของห้อง ด้านบนและใต้โต๊ะทำงาน ชั้นวางของ ตู้เอกสาร บริเวณเครื่องจักรอุปกรณ์ และที่ตัวเครื่องจักร เพดาน มุมเพดาน หลอดไฟ ฝาครอบหลอด ทุกๆอย่างรอบๆ ตัวเรา

สุขลักษณะ (SEIKETSU) คือ การปฏิบัติให้ถูกต้อง และติดเป็นนิสัย

ประโยชน์ที่ได้รับจาการทำสุขลักษณะ สุขภาพที่ดีของพนักงานทั้งร่างกายและจิตใจ ความภาคภูมิในความมีชื่อเสียงของหน่วยงาน ซึ่งเป็นผลจากการมีส่วนร่วมในการปรับปรุงของพนักงาน สถานที่ทำงาน เป็นระเบียบ สะอาด น่าทำงาน ความปลอดภัยในการทำงาน คุณภาพที่ดีของผลิตภัณฑ์

สร้างนิสัย คือ การปฏิบัติให้ถูกต้องและเป็นนิสัย

ประโยชน์ที่ได้จากการสร้างนิสัย พนักงานที่มีคุณภาพ มีทัศนคติที่ดีในการทำงาน สินค้าที่มีคุณภาพ ความเป็นเลิศ ภาพพจน์ที่ดีของหน่วยงาน

ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 5 ส 1) ประกาศเป็นนโยบายของหน่วยงาน 2) ให้การศึกษา อบรม ดูงานแก่พนักงานทุกคน 3) จัดตั้งคณะกรรมการ 5 ส 4) ติดตั้งโปสเตอร์รณรงค์ 5) จัดแบ่งและทำผังพื้นที่รับผิดชอบ

ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 5 ส (ต่อ) 6) ถ่ายภาพสี สไลด์ก่อนทำกิจกรรม 7) สำรวจพื้นที่รับผิดชอบ ตั้งหัวข้อในการปรับปรุง 8) ตรวจผล ประเมินผล ปรับปรุงแก้ไข 9) ตั้งมาตรฐาน 5 ส 10) มีการตรวจสอบเช็คพื้นที่โดยผู้บริหารเสมอ

ขั้นตอนการดำเนินกิจกรรม 5 ส (ต่อ) 11) ถ่ายรูปสี สไลด์ หลังทำกิจกรรม 12) รายงานผลการดำเนินกิจกรรม 13) การประชาสัมพันธ์อย่างต่อเนื่อง 14) การประกวดพื้นที่ 15) การวัดผล

จบการนำเสนอขอบคุณครับ