ปาฐกถา 100 ปี ป๋วย อึ๊ง ภากรณ์ คณะเศรษฐศาสตร์ ธรรมศาสตร์ โดย วรากรณ์ สามโกเศศ การศึกษากับยา พิษแอบแฝง

I อนุโมทนากถา II การศึกษา III ยาพิษ IV การศึกษากับยาพิษแอบ แฝง

ความยินดีที่ได้เห็นการจัดงาน “ ปาฐกถา 100 ปี ป๋วย อึ๊ง ภากรณ์ ” ท่านอาจารย์ป๋วย I อนุโมทนา กถา

Via Negativa ไม่รู้ว่ามันคืออะไรแต่รู้ว่า ไม่ใช่อะไร / ไม่ทำ สิ่งนี้เพื่อให้ได้สิ่งอื่น ศีลห้า กลยุทธ์การทำข้อสอบปรนัย กฎหมาย II การศึ กษา

การศึกษาคืออะไร ? อะไรที่ไม่ใช่การศึกษา การท่องจำแต่เพียง อย่างเดียว การรู้หรือไม่รู้ เครื่องมือยกฐานานุภาพ เกมส์ในห้องเรียนเพื่อ สอบให้ผ่าน สิ่งที่เรียนรู้ในห้องเรียน

อะไรคือการศึกษา กระบวนการฝึกฝนการคิด กระบวนการสร้างความใฝ่รู้ การยกระดับความคิดอ่าน กลไกสร้างการมีจริยธรรม และคุณธรรม

Education is not the learning of facts, but the training of the mind to think. Albert Einstein ( )

คุณธรรม = ความดีและเป็นธรรม จริยธรรม = ธรรมที่เป็นข้อควร ปฏิบัติ ( ธรรม = คุณความดี ; ความจริง ; ความถูกต้อง ) จรรยาบรรณ = ระเบียบที่ต้อง ประพฤติของผู้ประกอบการอาชีพ การงานแต่ละอย่าง คุณธรรม - จริยธรรม - จรรยาบรรณ

คุณธร รม จริยธ รรม จรรยาบ รรณ ( ระเบียบที่ต้องประพฤติของผู้ ประกอบอาชีพการงาน ) ความดี / ความเป็น ธรรม / ความ ถูกต้อง / ที่เป็นข้อ ควรปฏิบัติ

Education is what remains after one has forgotten what one has learned in school. Albert Einstein ( )

(1) Knowledge : การจดจำไอ เดีย เนื้อหา ปรากฏการณ์ (2) Comprehension : ความ เข้าใจ จับความหมายได้ (3) Application : การใช้คอน เซ็ปต์ หลักการ และกฎเกณฑ์ใน สถานการณ์ใหม่ Taxonomy of Education Objectives

(4) Analysis : การแยกแยะ สารสนเทศ การจับประเด็น ความสัมพันธ์ของส่วนต่าง ๆ ของ สารสนเทศ (5) Synthesis : การเอา องค์ประกอบ และส่วน ต่าง ๆ มารวมกันเพื่อสร้างภาพรวมใหม่ (6) Evaluation : การประเมิน การตัดสิน จาก Bloom, B.S. (1956) Taxonomy of Education Objectives)

(1) ความรู้ (knowledge) ● ภาพ 1 และ 2 นี้คืออะไร ? (2) การเข้าใจ (comprehension) ● ภาพ 1 และ 2 แตกต่างกัน อย่างไร ? ตัวอย่ าง (1 ) (2)(2)

(3) การประยุกต์ (application) ● หากระบุกฎจราจรบางถนน จะเอาภาพ (1) และ (2) ไปวางไว้ตรงที่ใดในแผนที่ ? (4) การวิเคราะห์ (analysis) ● “ อุบัติเหตุอาจเกิดขึ้นได้ หากเอา (1) และ (2) ไปออกแบบต่อเติมหรือ ติดตั้งอย่าง ไม่ เหมาะสม ?” ข้อความนี้ถูกหรือผิด ? จงให้เหตุผล

(5) การสังเคราะห์ (synthesis) ● ถ้าไม่มีป้ายนี้ในโลก โลก เราจะเป็น อย่างไร ? (6) การประเมิน (evaluation) ● คนขับรถควรเชื่อฟังป้ายทั้ง 2 นี้อย่าง เคร่งครัดหรือไม่ ? เพราะเหตุใด ?

III ยา พิษ ยาพิษ คือ สารซึ่งก่อให้เกิดความ ผิดปกติในระบบการทำงานในร่าง ของสิ่งมีชีวิต ยาพิษร้ายแรง ปรอท ดอกอะโคไนต์ (Aconitum napellus) Strychnine Cyanide Ricin Polonium 210

IV การศึกษากับยาพิษ แอบแฝง อิทธิพลที่มีต่อการศึกษามาจาก : ครอบครัว สิ่งแวดล้อมรอบข้าง โรงเรียน สังคม (“It takes a whole village to raise a child”___ สุภาษิตอาฟริกัน ) มองการศึกษาแบบกว้าง : 9 ล้าน คนในระบบการศึกษา ; 70 ล้าน คน ทั้งประเทศ ลักษณะพิเศษของการศึกษา malpractice : หมอ กับ ครู “..... กล้วยไม้ออกดอกช้าฉัน ใด การศึกษาก็ เป็นไป เช่นนั้น.....” ( ม. ล. ปิ่น มาลากุล )

การศึกษาสามารถเป็นยาพิษได้ อย่างไร ? ปรอทเปรียบเสมือนการศึกษา ชนิดที่เป็นยาพิษแอบแฝง

การศึกษาชนิดที่เป็นยาพิษแอบ แฝง (1) teacher (parent) – centered มิใช่ student – centered ผลประโยชน์ของผู้สอน เป็นสำคัญ “ กั๊ก ” บทเรียน สอนพิเศษ นักเรียนเคยชินกับความไม่ ถูกต้อง คอรัปชั่นในโรงเรียนและ สังคม corrupt mind พ่อแม่ละเลยศีลธรรม poison mind ลูก

(2) ครอบงำความคิดของศิษย์ “The whole purpose of education is to turn mirrors into windows.” (Sydney J. Harris ) “The secret in education lies in respecting the student.” (Ralph Waldo Emerson )

(3) จงใจ “ ล้างสมอง ” ชาตินิยม ลัทธิการเมือง ศาสนา / ความเชื่อ อุดมการณ์

(4) การศึกษาจาก half- baked educators / misinformation และ disinformation รู้งู ๆ ปลา ๆ แต่นึกว่ารู้ มาก (ignorant) ความจำเป็นในการต้อง ใช้คนเหล่านี้

(5) ทำให้เกิดลักษณะพิเศษ “ เชื่อง ” และ “ หงอย ” งมงายอย่างขาดระบบ การคิดเชิง วิทยาศาสตร์ เก่งจดจำมากกว่าคิด วิเคราะห์ “ โง่ ” ต่อไปด้วย ความสามารถในการ คิดที่อ่อนแอ

(6) การศึกษาที่ขาดคุณภาพ ทำให้เสียเวลาและเกิด Opportunity Cost ที่ สูง ภาครัฐสูญเสีย ทรัพยากรอย่างไร้ ประโยชน์

(7) “ พ่อแม่รังแกฉัน ” คุณลักษณะของพ่อแม่ “ ประทับ ” ลงบนตัว ลูก การขาดวินัย / การ ตามใจลูก อย่างไร้ เหตุผล พฤติกรรมของ misguided single parent (“poison in the well”)

(8) Hidden Curriculum Samuel Bowles and Herbert Gintis, “Schooling in Capitalist America” (1976) เด็กจากชนชั้น กลางถูกสอน ให้ เชื่อใน work ethics จนมองข้าม creativity และ independent thought การศึกษาเป็น form of control เพื่อให้ทุนนิยมดำรง อยู่ การศึกษาไทยมี hidden curriculum?

การศึกษาชนิดยา พิษแอบแฝง teacher (parent) - centered ครอบงำความคิดของ ศิษย์ จงใจ “ ล้างสมอง ” การศึกษาจาก half – baked educators ทำให้เกิดลักษณะพิเศษ การศึกษาที่ขาดคุณภาพ “ พ่อแม่รังแกฉัน ” Hidden Curriculum การศึก ษา เคลือบ ยาพิษ

คำพูดที่เป็นพิษแทงผ่าน กลางใจ สร้างรอยแผลเป็น อย่างเจ็บปวดได้ยิ่งกว่า มีดดาบ ขงจื่อ ( B.C.)

อย่าให้คำพูดพร่อย ๆ ราคาถูกของคนอื่น มามี ผลราคาแพงต่อชีวิตเรา ศาสตราจารย์ ดร. จรัญ จันท ลักขณา

ขอบคุณ ครับ

พบกันในกิจกรรมต่าง ๆ ของ “ งานรำลึก 100 ปี ชาตกาล ป๋วย อึ๊งภากรณ์ ” ในปี 2559