ดาวน์โหลดงานนำเสนอ
1
การประเมินความจำเป็นด้านสุขภาพ Health Needs Assessment - HNA
โครงการการจัดการปัจจัยเสี่ยงและปัจจัยเอื้อต่อสุขภาพ ตามผลการวิเคราะห์ภาระโรคในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 12 การประเมินความจำเป็นด้านสุขภาพ Health Needs Assessment - HNA ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศรศรีวิชัย มูลนิธิสุขภาพภาคใต้ สถาบันการจัดการระบบสุขภาพภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
2
Health What? & How? สุขภาพ ของเรา คืออะไร? เป็นอย่างไร?
3
สุขภาวะ Health “Health is a state of
complete physical, mental and social well-being and not merely the absence of disease or infirmity.” ~ WHO definition of Health ~ “ความสมบูรณ์ทั้งสุขภาพกาย จิต สังคม และจิตวิญญาณ มิใช่เพียงการปราศจากโรคและความเจ็บป่วย” ~ นิยามสุขภาวะขององค์การอนามัยโลก ~
4
Health Why? สุขภาพ ของเรา เป็นผลจากอะไร?
5
The Health Triangle
6
The Health Triangle An analytical tool that can assist in:
Identifying potentially important health issues for the population Reviewing the associations between health conditions, determinant factors and health functioning Structuring the collection and presentation of data to compile a useful profile The health triangle should be used with the target population and all main stakeholders to achieve consensus about priorities for action.
8
The Rainbow Model (Dahlgren and Whitehead)
9
หลักคิดเรื่องระบบสุขภาพ โดยใช้กรอบปัจจัยกำหนดสุขภาพ
จิตวิญญาณ เทคโนโลยี สารสนเทศและการสื่อสาร ความเชื่อ ศรัทธา สตรี สิทธิมนุษยชน เศรษฐกิจ/การเมือง/นโยบาย เด็ก เยาวชน ความรู้ ความเข้าใจ ความมั่งคงปลอดภัย วัฒนธรรม/ศาสนา ผู้สูงอายุ คนพิการ ปัจเจกบุคคล กลุ่มคน การกดขี่ สภาพแวดล้อม คนจน คนชายขอบ พันธุกรรม ความรุนแรง สิ่งแวดล้อม ไทยพลัดถิ่น ความขัดแย้ง กายภาพ พฤติกรรม สุขภาวะ ปัญญา แอลกอฮอล์ ชีวภาพ ความยากจน วิถีชีวิต ยาสูบ สารเสพติด เคมี บรรยากาศทางการเมือง การบริโภค จิต สังคม ภัยธรรมชาติ การศึกษา กิจกรรมทางกาย ภาวะโลกร้อน กาย ระบบการสร้างเสริมสุขภาพ กระบวนการมีส่วนร่วม กลไกเอกชน ระบบบริการสุขภาพ ระบบ กระบวนการ กลไก ระบบหลักประกันสุขภาพ กลไกวิชาการ กระบวนการเรียนรู้ กลไกชุมชน ระบบสุขภาพชุมชน กลไกสื่อมวลชน กลไกรัฐ ท้องถิ่น หลักคิดเรื่องระบบสุขภาพ โดยใช้กรอบปัจจัยกำหนดสุขภาพ
10
ระบบสุขภาพที่เกี่ยวกับความอ้วน Obesity System Atlas
14
ระดับของปัจจัยเสี่ยง Levels of Risk Factors
15
Need What? ความจำเป็น ของเรา คืออะไร?
16
“Need” Need Demand Supply Felt Expressed Normative Felt Expressed
17
“Need” Need Demand Supply Culture & Ethics Research & Evidence
Historical & Momentum Medical & Education Public & Politics Social & Media
18
Types of Needs (Burton and Merrill, 1991)
Normative need emerges when an individual or group fails to meet certain established standards. Felt need. Asking people what they want is frequently used in identifying felt needs. Perceptions of possibilities, social acceptance, and availabilities as well as personal attributes may influence what people say they want. Expressed need or demand. A felt need becomes an expressed need when people put what they want into actions.
19
Types of Needs (Burton and Merrill, 1991)
Comparative need is present when two groups with similar characteristics do not receive a similar service. Anticipated or future need refers to assessing demands of the future. Critical-incident need emerges when failures that may be rare but have significant consequences happen.
20
Types of Needs (Burton and Merrill, 1991)
Normative Felt Expressed Comparative Anticipated Critical Incident
21
Why HNA? Changing demographic patterns or disease trends
Changing expectations Local sensitivities Availability of new treatments Inequalities in outcomes
22
การตัดสินใจ
24
เป้าหมายตามนโยบายเขตสุขภาพที่ 12
25
แนวคิดทางการจัดทำแผนงาน/โครงการ งบ PPA
เป้าหมาย คณะ 5x5 พิจารณา เขต กลุ่มวัย * เด็ก - ฟัน ซีแลนด์ ฟูลออไรด์วานิช (smart technique) - พัฒนาการ โภชนาการ (อ้วน ผอม) - วัคซีน * แม่ - ครรภ์เสี่ยง * วัยทำงาน - Self monitoring * ผู้สูงอายุ - LCT ตามเกณฑ์ วัดติดเตียงลดลง Setting * ตำบลบูรณาการ 90 ตำบล หรือ มากกว่า ประเด็น * อุบัติเหตุ - อำเภอ ลดจุดเสี่ยง 2 จุด/อำเภอ - ตำบล ลดอุบัติเหตุ ลดเจ็บ ลดตาย * ตา – คัดกรอง * stemi stroke อัตราเข้าถึง ER ใน 3 ชั่วโมง * มะเร็งลำไส้ 1. มอบนโยบาย 2. แจ้งเป้าหมายผลลัพธ์ 3. สนับสนุนงบประมาณ - งบดำเนินการ 450,000 บาท/อำเภอ - งบโบนัส QOF พิเศษ เงินรวม 5 บาท/ปชก/จังหวัด 4. ติดตามความก้าวหน้า - คปสข. - เขตลงเยี่ยมเสริมพลัง - รายงานผล 5.พิจารณาผล ให้โบนัส QOF พิเศษ กระบวนการ : ผลลัพธ์ 30 : 70 คปสข. อนุมัติ จังหวัด ผชช.ว เป็นผู้จัดการโครงการ อำเภอ DHS ตำบลบูรณาการ
26
10 อันดับความสำคัญของภาระโรค ตามการสูญเสียปีสุขภาวะ DALY/1,000 พันประชากร เขต 12
# ชาย DALY หญิง ชาย+หญิง 1 อุบัติเหตุทางถนน 15 หลอดเลือดสมอง 12 25 2 หัวใจขาดเลือด เบาหวาน 10 22 3 13 ซึมเศร้า 7 19 4 ถูกทำร้าย 18 5 หอบหืด 6 16 เอชไอวี/เอดส์ 8 ต้อกระจก ข้อเสื่อม ปอดอุดกั้นเรื้อรัง 11 9 ติดแอลกอฮอล์ ตับแข็ง มะเร็งหลอดลมและปอด ซึมเศร้า ต้อกระจก โลหิตจาง
28
นโยบาย Policy “Policy are like sausages, it is better not to see them being made." ~ Otto von Bismarck ~
29
Why NOT HNA?
30
ความจำเป็นสุขภาพ ของจ.เรา
Health Needs What? ความจำเป็นสุขภาพ ของจ.เรา คืออะไร?
31
หลักการประเมินความจำเป็นด้านสุขภาพ (Health Needs Assessment)
32
Approach to HNA (Stevens and Raftery)
Epidemiological: considers the epidemiology of the condition, current service provision, and the effectiveness and cost-effectiveness of interventions and services. Comparative: compares service provision between different populations. Large variations in service use may be influenced by a number of factors, and not just differing needs. Corporate: based on eliciting the views of stakeholders - these may include professionals, patients and service-users, the public and politicians - on what services are needed. Elements of the corporate approach (i.e. community engagement and user involvement) are important in informing local policy.
33
Health Need Assessment
5 Steps in Health Need Assessment
34
การประเมิน ความจำเป็น ทางสุขภาพ Health Needs Assessment
5 ขั้นตอนในการประเมินความจำเป็นทางสุขภาพ 1. เริ่มต้น ประชากร เป้าหมาย ผู้มีส่วนได้ส่วนเสีย ภาคีเครือข่าย ทรัพยากรที่จำเป็น ความเสี่ยง 2. จัดลำดับความสำคัญสุขภาพ เก็บข้อมูล ลักษณะประชากร การรับรู้ความต้องการ สถานะและปัจจัยกำหนดสุขภาพ 3. หาลำดับความสำคัญ เพื่อดำเนินมาตรการ เลือกปัญหาและปัจจัยที่สำคัญ และมาตรการที่ได้ผลและเหมาะสม 4. วางแผนเพื่อการเปลี่ยนแปลง กำหนดวัตถุประสงค์ แผนปฏิบัติการ ยุทธศาสตร์การติดตามประเมินผล ยุทธศาสตร์การจัดการความเสี่ยง 5. ทบทวน / ก้าวต่อไป ถอดบทเรียน วัดผลกระทบ เลือกปัญหาสำคัญลำดับถัดไป การประเมิน ความจำเป็น ทางสุขภาพ Health Needs Assessment
35
Step 1 Getting Started What population?
What are you trying to achieve? Who needs to be involved? What resources are required? What are the risks? Have a clear definition of the population you are going to assess Have a clear rationale for the assessment and its boundaries Know who needs to be involved, and how Understand what resources are required How to keep the project on track.
37
Step 2 Identifying Health Priorities
Population profiling Gathering data Perceptions of needs Identifying and assessing health conditions and determinant factors Identified the aspects of health functioning and conditions and factors that might have a significant impact on the population’s health Developed a profile of these issues Used this information to decide a limited number of overall health priorities for the population, using the first two explicit selection criteria Impact: significant severity and size Changeability: can be changed
39
Step 2 Identifying Health Priorities
41
Step 2 Identifying Health Priorities
42
Step 2 Identifying Health Priorities
43
Step 2 Identifying Health Priorities
44
Step 2 Identifying Health Priorities
45
Step 2 Identifying Health Priorities
46
Step 2 Identifying Health Priorities
47
Step 2 Identifying Health Priorities
48
Step 3 Assessing a Health Priority for Action
Choosing health conditions and determinant factors with the most significant size and severity impact Determining effective and acceptable interventions and actions Be confident that the health conditions/determinant factors with the most significant impact on health functioning for the selected health priority are being tackled Have identified acceptable and cost-efficient actions to improve the selected health priority.
49
Step 3 Assessing a Health Priority for Action
Identified who should be involved in making the specific change happen, and included them in the process of choosing actions to tackle this health priority Gained a clear and shared understanding of the health priority through identifying the health conditions and determinant factors that have significant impacts on it Gained a clear understanding of the boundaries of the assessment Identified effective interventions to tackle this health priority Defined your target population Identified the changes required Confirmed that the proposed changes will help reduce health inequalities.
50
Step 3 Assessing a Health Priority for Action
The task is to assess each specific health priority for change. The needs-led approach requires being clear about the ‘what and why’ before considering the ‘how’. By completing this step you should be much clearer about: Why this specific health priority is important for the profiled population What changes you can make that will have a positive impact on the most significant issues affecting the priority. This will ensure the detailed action planning in step 4 is based on sound information and clear assumptions.
51
Step 3 Assessing a Health Priority for Action
This step starts with working through the same questions as for steps 1 and 2 for this specific priority, then applying the two final HNA selection criteria (see Section 2, page 14): Acceptability – what are the most acceptable changes required for the maximum positive impact? Resource feasibility – are the resource implications of these changes feasible?
53
Step 3 Assessing a Health Priority for Action
54
Step 4 Planning for Change
Clarifying aims of intervention Action planning Monitoring and evaluation strategy Risk-management strategy Agreed a clear set of aims, objectives, indicators and targets Set out the actions and tasks you need to undertake to achieve these Agreed how you will evaluate your programme Identified the key risks to the success of the programme and how they will be managed
55
Step 4 Planning for Change
56
Step 4 Planning for Change
57
Step 4 Planning for Change
58
Step 4 Planning for Change
59
Step 5 Moving on / Review Learning from the project Measuring impact
Choosing the next priority
60
Step 5 Moving on / Review Learn from the project:
What went well, and why? Check achievements against the original aims and objectives of the project What did not go well, and why? Is any further action required? Identify further action to be taken.
61
Step 5 Moving on / Review Perceived improvement in health/services following the interventions: How effective was it? How could it have been improved? What were the main challenges? What were the main barriers? If appropriate, choose your next priority for assessment: Revisit the shortlist of priorities Take stock of any interim changes Is the priority still an issue? If so, return to step 3
62
Step 5 Moving on / Review
63
Step 5 Moving on / Review
64
Step 5 Moving on / Review
65
การจัดลำดับความสำคัญของปัญหา (Priority setting)
โครงการการจัดการปัจจัยเสี่ยงและปัจจัยเอื้อต่อสุขภาพ ตามผลการวิเคราะห์ภาระโรคในพื้นที่เขตสุขภาพที่ 12 การจัดลำดับความสำคัญของปัญหา (Priority setting) ดร.นพ.วรสิทธิ์ ศรศรีวิชัย มูลนิธิสุขภาพภาคใต้ สถาบันการจัดการระบบสุขภาพภาคใต้ มหาวิทยาลัยสงขลานครินทร์
66
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีการให้นํ้าหนักเกณฑ์ (Criteria weighting method)
ใช้การกําหนดหลักเกณฑ์การให้คะแนนไว้ล่วงหน้า มักพิจารณาจาก 3 องค์ประกอบได้แก่ ผลกระทบต่อของปัญหาต่อสุขภาพของประชากร ขนาดของปัญหา ความรุนแรงของปัญหา ความยากง่ายในการแก้ปัญหา ความร่วมมือของชุมชน
67
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีของแฮนลอน (Hanlon’s method)
โดยการให้คะแนนของปัญหาตามองค์ประกอบที่กําหนดไว้ 4 องค์ประกอบ แล้วคํานวณหาคะแนนรวมโดยใช้สูตร Basic Priority Rating = (A+B)C / 3 Overall Priority Rating = (A+B)C x D / 3 โครงการที่มี Overall priority rating เป็นศูนย์หมายถึงโครงการที่ไม่ควรดําเนินการแก้ไขปัญหา
68
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีของแฮนลอน (Hanlon’s method)
B = ความรุนแรงของปัญหา (0 – 20 คะแนน) พิจารณาจาก ความเร่งด่วนของปัญหา ผลกระทบที่เกิดกับสุขภาพ (อัตราป่วยตาย ความสามารถทําให้เกิดความพิการ) ความสูญเสียทางเศรษฐกิจ ความเกี่ยวข้องของประชาชนต่อปัญหานั้นๆ C = ประสิทธิผลของโครงการในการแก้ปัญหา ( คะแนน)
69
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีของแฮนลอน (Hanlon’s method)
Policy Commitment (0 หรือ 1 คะแนน) Economic Feasibility (0 หรือ 1 คะแนน) Acceptability (0 หรือ 1 คะแนน) Resources (0 หรือ 1 คะแนน) Legality (0 หรือ 1 คะแนน)
70
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีการขององค์การอนามัยโลก (WHO Priority setting method)
มีขั้นตอนใหญ่ๆ 3 ขั้นตอน คือ การประเมินความสําคัญของปัญหา โดยพิจารณาจาก 3 ปัจจัย คือ อัตราอุบัติการณ์ของปัญหา อัตราตาย อัตราความพิการหรือไร้สมรรถภาพ โดยจะพิจารณาว่า ความสําคัญของปัญหาอยู่ในระดับ สูง ถ้าผลการประเมินของอย่างน้อย 2 ปัจจัย เป็นสูง ปานกลาง ถ้าผลการประเมินพบ 1 ปัจจัยเป็นสูง หรือ เป็นปานกลางทั้ง 3 ปัจจัย หรือเป็นปานกลาง 2 ปัจจัยและตํ่า 1 ปัจจัย ตํ่า ถ้าผลการประเมินพบ ทั้ง 3 ปัจจัยเป็นตํ่า หรือ เป็นปานกลาง 1 ปัจจัยและตํ่า 2 ปัจจัย ดัดแปลงมาจาก “มุกดา ตันชัย. การจัดลําดับความสําคัญของปัญหา. ใน: สมโภช รติโอฬาร, บรรณาธิการ. วิทยาการระบาดและการควบคุมโรค. กรุงเทพ: สํานักพิมพ์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, พ.ศ. 2544;
71
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีการขององค์การอนามัยโลก (WHO Priority setting method)
การประเมินความเป็นไปได้ของมาตรการในการแก้ไขปัญหา พิจารณาจาก 3 ปัจจัย ได้แก่ ความเป็นไปได้ทางด้านเทคนิค ความเป็นไปได้ทางด้านงบประมาณ ความเป็นไปได้ด้านความร่วมมือของชุมชน วิธีการให้คะแนนจะอาศัยหลักเกณฑ์เดียวกันกับการประเมินความสําคัญของปัญหา ดัดแปลงมาจาก “มุกดา ตันชัย. การจัดลําดับความสําคัญของปัญหา. ใน: สมโภช รติโอฬาร, บรรณาธิการ. วิทยาการระบาดและการควบคุมโรค. กรุงเทพ: สํานักพิมพ์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, พ.ศ. 2544;
72
การจัดลําดับความสำคัญของปัญหา วิธีการขององค์การอนามัยโลก (WHO Priority setting method)
การจัดระดับความสําคัญของปัญหา จะเป็นการนําคะแนนของผลการประเมินความสําคัญของปัญหา และผลการประเมินความเป็นไปได้ของมาตรการในการแก้ไขปัญหามาพิจารณาร่วมกัน ในกรณีที่ทั้งสององค์ประกอบมีคะแนนเท่ากัน ก็สามารถสรุปความสําคัญของปัญหาได้ทันที ในกรณีที่ทั้งสององค์ประกอบมีคะแนนที่แตกต่างกัน เช่น ความสําคัญของปัญหาเป็นสูง แต่ความเป็นไปได้ของมาตรการเป็นปานกลาง ก็อาจพิจารณาปัจจัยอื่นประกอบเพิ่มเติม เช่น วิธีควบคุมโรคที่เหมาะสมที่สุด ดัดแปลงมาจาก “มุกดา ตันชัย. การจัดลําดับความสําคัญของปัญหา. ใน: สมโภช รติโอฬาร, บรรณาธิการ. วิทยาการระบาดและการควบคุมโรค. กรุงเทพ: สํานักพิมพ์ มหาวิทยาลัยสุโขทัยธรรมาธิราช, พ.ศ. 2544;
73
ความจำเป็นสุขภาพ ของจ.เรา
Health Needs What? ความจำเป็นสุขภาพ ของจ.เรา คืออะไร?
