Principle of improvement biotechnology เทคโนโลยีชีวภาพทางการปรับปรุงพันธุ์สัตว์เบื้องต้น โดย ผศ.ดร.วุฒิไกร บุญคุ้ม ภาควิชาสัตวศาสตร์ คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยขอนแก่น

Kinds of biotechnology Reproductive technologies Artificial Insemination (AI) MOET IVM and IVF Nuclear transplantation (cloning) Cryopreservation Sex determination Gene technologies Genetic engineering Genetic marker (MAS, QTL) Genetic maps DNA finger print Genomic selection

Genetic engineering พันธุวิศวกรรม คือ การปรับเปลี่ยน, ดัดแปลง, เคลื่อนย้าย, ตรวจสอบ สาร พันธุกรรม (DNA) ชื่อเรียกอื่น Transgenic animal, Transgenic organisms และที่รู้จักมากที่สุดคือ “Genetically Modified Organisms” หรือ GMOs ข้อดี: สัตว์ให้ผลผลิตสูงขึ้น อายุการใช้งานมากขึ้น มีความต้านทานโรค มากขึ้น แก้ไขปัญหาโรคทางพันธุกรรม ข้อพึงระวัง: ยีนของสัตว์ทุกตัวเหมือนกันโอกาสสูญพันธุ์สูง ยังไม่มีรายงานการพิสูจน์ผลข้างเคียงจากการตัดต่อยีน เสี่ยงต่อการยอมรับของผู้บริโภค

Genetic engineering

Genetic engineering เปรียบเทียบความคล้ายคลึงของยีนที่มีอยู่ในมนุษย์กับสิ่งมีชีวิตอื่น สิ่งมีชีวิต % ของยีนที่คล้ายกับยีนในมนุษย์ มนุษย์คนอื่น 99.9 % ลิงชิมแปนซี 98 - 99 % หนู 90 % ปลาม้าลาย 85 % แมลงหวี่ 36 % ยีสต์ทำขนมปัง 23 % แบคทีเรียในลำไส้ 7 %

GENE MARKER คือ เครื่องหมายพันธุกรรมที่ใช้ในการบอกตำแหน่งของยีนที่สนใจ แบ่งเป็น 2 ชนิด คือ MAS และ QTL MAS พิจารณารูปแบบ genotype ที่สัมพันธ์กับลักษณะที่สนใจคัดเลือก เช่น genotype AA แสดงถึงการให้ผลผลิตไข่สูงในไก่ QTL พิจารณารูปแบบของยีนที่อยู่บนโครโมโซม หากยีนใดมีอิทธิพลต่อลักษณะที่สนใจคัดเลือกจะใช้ยีนนั้นเป็น QTL ยีนสำหรับการคัดเลือก

Gene marker การค้นหายีนที่มีความสัมพันธ์กันกับลักษณะต่างๆ เช่น ไข้เห็บ ยีนที่เกี่ยวข้องกับการให้ผลผลิตน้ำนม (DGAT) ยีนต้านทานโรคต่างๆ เช่น โรคเต้านมอักเสบ (BOLA) ยีนที่เกี่ยวข้องกับทนความเครียดเนื่องจากความร้อน (HSP70) ยังไม่สามารถระบุได้ชัดเจนเนื่องจากมี connecting genes อยู่มาก

QTL linked marker QTL marker ที่ควรนำไปใช้ ในการคัดเลือก = gene marker

GENE MAPPING คือ การระบุตำแหน่งยีนที่ควบคุม ลักษณะต่างๆบนโครโมโซม

DNA fingerprint เป็นเทคโนโลยีในการตรวจสอบถึงประวัติบรรพบุรุษของสัตว์ ทำให้ ทราบถึงต้นกำเนิดของสัตว์ ตรวจสอบความเป็น พ่อ-แม่ของสัตว์, คน (Tsunami event) ตรวจสอบหาคนร้าย (crime)

DNA fingerprint

DNA fingerprint X

Genomic selection Genome คือ พันธุกรรม Selection คือ การคัดเลือก รวมกันเป็น การคัดเลือกสัตว์จากพันธุกรรมโดยตรง โดยจะใช้วิธีการใดๆร่วมกัน วิธีการคัดเลือกในปัจจุบันแบ่งเป็น การประเมินพันธุกรรม การใช้เทคโนโลยีโมเลกุล X