โครงสร้างของตลาดและการกำหนดราคา ดร.ศศิธร สุวรรณเทพ 1/2551

การกำหนดราคาสินค้าในตลาด โครงสร้างตลาด (Market Structure) เศรษฐศาสตร์จำแนกตลาดออกเป็น 2 ประเภทใหญ่ๆคือ ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ตลาดแข่งขันไม่สมบูรณ์ ตลาดผูกขาด ตลาดผู้ขายน้อยราย ตลาดกึ่งแข่งขันกึ่งผูกขาด sasitorn

การแบ่งโครงสร้างตลาดพิจารณาจากเงื่อนไขต่างๆดังนี้ จำนวนผู้ขายในตลาด ความแตกต่างของสินค้า ความยากง่ายในการเข้าสู่ตลาด sasitorn

การจำแนกประเภทตลาด ประเภทตลาด จำนวนผู้ขาย ลักษณะสินค้า การเข้าสู่ตลาด แข่งขันสมบูรณ์ มากราย เหมือนกันทุกประการ ไม่มีข้อกีดขวาง ผูกขาด หนึ่งราย มีข้อกีดขวาง ผู้ขายน้อยราย 2-3 ราย แตกต่างกันแต่ใช้แทนกันได้ ได้ยากและมีการรวมกลุ่มผู้ขาย กึ่งแข่งขันกึ่งผูกขาด แตกต่างที่ตัวผลิตภัณฑ์ sasitorn

1. ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ผู้ขายและผู้ซื้อมีจำนวนรายมาก สินค้ามีลักษณะและคุณภาพใกล้เคียงกันมาก ผู้ผลิตรายใหม่ๆ สามารถเข้าสู่ตลาดได้โดยง่าย สามารถเคลื่อนย้ายสินค้าไปยังที่ต่างๆ ได้สะดวกโดยเสียค่าใช้จ่ายต่ำ ผู้ซื้อและผู้ขายสามารถเข้าถึงข้อมูลเกี่ยวกับตลาด sasitorn

เส้นอุปสงค์ที่หน่วยผลิตเผชิญมาจากราคาดุลยภาพของตลาด P S D Q ปริมาณผลผลิต ราคา D = AR = MR แสดงราคาดุลยภาพของตลาด และเส้นอุปสงค์ที่ผู้ผลิตแต่ละรายเผชิญอยู่ ซึ่งเป็นเส้นตรงขนานกับแกนนอน และเป็นเส้นเดียวกับเส้น AR และ MR ผู้ขายแต่ละรายในตลาดแข่งขันสมบูรณ์ควรจะขายสินค้าตามราคาตลาด ซึ่งเท่ากับ OP sasitorn

ดุลยภาพผู้ผลิตในระยะสั้น ผู้ผลิตในตลาดแข่งขันสมบูรณ์ต้องการกำไรสูงสุด เงื่อนไขการผลิตที่ได้กำไรสูงสุดคือ MC = MR รายรับ, ต้นทุน, ราคา MC AC E 20 MR = AR = P = D กำไร AVC 15 MC = MR AR > AC กำไรเกินปกติ ปริมาณสินค้า Q* = 100 sasitorn

ดุลยภาพระยะสั้นของหน่วยผลิตในตลาดแข่งขันสมบูรณ์ D = AR = MR AC MC P C a b Q กำไรเกินปกติ ปริมาณผลผลิต ต้นทุน,รายได้ แสดงดุลยภาพของผู้ผลิตแต่ละรายซึ่งเป็นสภาวะที่ผู้ผลิตแต่ละรายได้รับกำไรสูงสุด จุดที่ MC = MR คือจุด a จากจุด a จะกำหนดราคาเท่ากับหน่วยละ OP บาทและกำหนดปริมาณผลผลิต เท่ากับ OQ หน่วย sasitorn

กรณีที่ผู้ผลิตได้รับกำไรปกติ MC รายรับ, ต้นทุน, ราคา AC E AVC 15 MR = AR = P = D จุดคุ้มทุน (Break even point) MC = MR AR = AC ปริมาณสินค้า Q* = 80 sasitorn

กรณีผู้ผลิตขาดทุน MC รายรับ, ต้นทุน,ราคา AC 40 A AVC B 35 MR1 = AR1 = P1 = D1 30 E1 E2 MR2=AR2=P2=D2 20 จุดยุติการผลิต (Shut down point) MC = MR AR = AVC ปริมาณสินค้า 50 60 sasitorn

ดุลยภาพผู้ผลิตในระยะยาว ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ในระยะยาวผู้ผลิตในตลาดแข่งขันสมบูรณ์จะได้รับเฉพาะกำไรปกติเท่านั้น รายรับ, ต้นทุน, ราคา LMC LAC E Pe MR = AR = D =P Qe ปริมาณสินค้า sasitorn

ตลาดแข่งขันสมบูรณ์ ในระยะสั้น ในระยาว ผู้ผลิตหรือผู้ขายอาจได้รับกำไรเกินปกติ หรือกำไรปกติ หรือขาดทุนก็ได้ ทั้งนี้ขึ้นอยู่กับต้นทุนของผู้ผลิต ในระยาว ผู้ผลิตจะได้รับเฉพาะกำไรปกติเท่านั้น sasitorn

2. ตลาดผูกขาดแท้จริง มีผู้ผลิตหรือผู้ขายเพียงรายเดียว เรียกว่าผู้ผูกขาด (monopolist) สินค้ามีคุณลักษณะพิเศษไม่เหมือนใคร ไม่สามารถหาสินค้าอื่นมาทดแทนได้ ผู้ผลิตสามารถกีดกันผู้อื่นไม่ให้เข้ามาผลิตแข่งขันด้วยสาเหตุใดๆ ก็ตาม sasitorn

ดุลยภาพระยะสั้นของตลาดผูกขาด MC AC D = AR MR กำไรเกินปกติ ราคา , ต้นทุน ปริมาณผลผลิต P C Q E F ดุลยภาพของผู้ผูกขาด ตามเงื่อนไขกำไรสูงสุด MC = MR ได้ปริมาณผลผลิตดุลยภาพเท่ากับ OQ ราคาดุลยภาพเท่ากับ OP ตลาดที่มีการผูกขาด ราคาสินค้าจะสูงกว่า MC เสมอ sasitorn

3. ตลาดกึ่งแข่งขันกึ่งผูกขาด ลักษณะหลายประการเหมือนตลาดแข่งขันสมบูรณ์  มีหน่วยผลิตจำนวนมาก  ผู้ผลิตรายใหม่สามารถเข้าสู่ตลาดได้ง่าย แตกต่างมีเพียงประการเดียว  สินค้าของผู้ผลิตแต่ละรายมีความแตกต่างกัน ความแตกต่างนี้อาจเป็น  รูปลักษณ์ของสินค้า  ความรู้สึกนึกคิดของผู้บริโภคอันเกิดจากอิทธิพลของการโฆษณา sasitorn

4. ตลาดผู้ขายน้อยราย ตลาดที่ประกอบด้วยผู้ขาย 2 รายขึ้นไปในตลาด ลักษณะที่สำคัญของตลาดผู้ขายน้อยราย เมื่อผู้ผลิตรายใดรายหนึ่งเปลี่ยนแปลงราคาและจำนวนผลผลิตที่ขาย จะกระทบกระเทือนถึงคู่แข่งและมีการตอบโต้จากคู่แข่ง แบ่งได้ 2 ลักษณะ ผู้ผลิตแต่ละรายผลิตสินค้าเหมือนกันทุกประการ จะแข่งขันโดยไม่ใช้ราคา ผู้ผลิตแต่ละรายผลิตสินค้าแตกต่างกันแต่ใช้ทดแทนกันได้ sasitorn

Good Luck for Mid-term Examination The End Good Luck for Mid-term Examination