พลังงานกับการเกิดปฏิกิริยา โรงเรียนสากเหล็กวิทยา เคมี ม.5 ว30223 พลังงานกับการเกิดปฏิกิริยา ครูธนพล ถัดทะพงษ์ โรงเรียนสากเหล็กวิทยา

พลังงานกับการเกิดปฏิกิริยาเคมี พลังงานเคมี เป็นพลังงานศักย์ที่แฝงอยู่ในโครงสร้างของสาร การเกิดปฏิกิริยาจะมีพลังงานที่เกี่ยวข้อง 2 ขั้นตอน คือ ขั้นที่ 1 ขั้นดูดพลังงานเพื่อสลายพันธะเดิมในสารตั้งต้น ขั้นที่ 2 ขั้นคายพลังงานเมื่อสร้างพันธะใหม่ในผลิตภัณฑ์

ปฏิกิริยาดูดความร้อน (Endothermic Reaction) ปฏิกิริยาเคมีที่มีการดูดพลังงานเพื่อสลายพันธะของสารตั้งต้น มากกว่า พลังงานที่คายออกมาเมื่อสร้างพันธะใหม่ โดยปฏิกิริยาดูดความร้อน สารตั้งต้นจะมีพลังงานต่ำกว่าผลิตภัณฑ์

สำหรับสมการแสดงปฏิกิริยาดูดความร้อนสามมารถเขียนได้ 2 แบบ คือ สารตั้งต้น + พลังงาน ผลิตภัณฑ์ หรือ สารตั้งต้น ผลิตภัณฑ์ DE = (+) ผลจากปฏิกิริยาดูดความ คือ สิ่งแวดล้อมจะมีพลังงานลดลง หรืออุณหภูมิลดลง เมื่อนำมือมาสัมผัสจะรู้สึกเย็น

ปฏิกิริยาคายความร้อน (Exothermic Reaction) ปฏิกิริยาเคมีที่มีการดูดพลังงานเพื่อสลายพันธะของสารตั้งต้น น้อยกว่า พลังงานที่คายออกมาเมื่อสร้างพันธะใหม่ โดยปฏิกิริยาคายความร้อน สารตั้งต้นจะมีพลังงานสูงกว่าผลิตภัณฑ์

สำหรับสมการแสดงปฏิกิริยาดูดความร้อนสามมารถเขียนได้ 2 แบบ คือ สารตั้งต้น ผลิตภัณฑ์+ พลังงาน หรือ สารตั้งต้น ผลิตภัณฑ์ DE = (-) ผลจากปฏิกิริยาคายความ คือ สิ่งแวดล้อมจะมีพลังงานเพิ่มขึ้น หรืออุณหภูมิเพิ่มขึ้น เมื่อนำมือมาสัมผัสจะรู้สึกร้อน

พิจารณาแผนภาพต่อไปนี้เพื่อตอบคำถาม (kJ/mol) ? แผนภาพดังกล่าวเป็นปฏิกิริยาดูดความร้อนหรือคายความร้อน ? พลังงานสารตั้งต้นมีค่าเท่าไร ? พลังงานผลิตภัณฑ์มีค่าเท่าไร ? พลังงานสารเชิงซ้อนกัมมันต์มีค่าเท่าไร ? ปฏิกิริยาดูดความร้อนหรือคายความร้อนเท่าไร

พิจารณาแผนภาพต่อไปนี้เพื่อตอบคำถาม (kJ/mol) ? แผนภาพดังกล่าวเป็นปฏิกิริยาดูดความร้อนหรือคายความร้อน ? พลังงานสารตั้งต้นมีค่าเท่าไร ? พลังงานผลิตภัณฑ์มีค่าเท่าไร ? พลังงานสารเชิงซ้อนกัมมันต์มีค่าเท่าไร ? ปฏิกิริยาดูดความร้อนหรือคายความร้อนเท่าไร

พิจารณาสมการต่อไปนี้แล้วระบุว่าเป็นปฏิกิริยาดูดความร้อนหรือคายความร้อน 1) N2(g) + O2(g) + พลังงาน 2NO(g) 2) CO(g) + NO2(g) CO2 + NO(g) + พลังงาน 3) O3(g) + O(g) 2O2(g) DE = -392 kJ 4) O(g) + H2O(g) 2OH (g) DE = +72 kJ

พลังงานก่อกัมมันต์ (Activation Energy, Ea) พลังงานน้อยที่สุดที่ใช้ในการเกิดปฏิกิริยาเคมี มีค่าเท่ากับผลต่างพลังงานของสารเชิมซ้อนกัมมันต์และสารตั้งต้น

ในปฏิกิริยาเคมีที่มีพลังงานก่อกัมมันต์น้อย ปฏิกิริยาจะเกิดได้เร็ว เนื่องจากสารตั้งต้นเปลี่ยนไปเป็นผลิตภัณฑ์ได้ง่าย

จากแผนภาพการเกิดปฏิกิริยาที่กำหนดให้ ปฏิกิริยาใดมีอัตราการเกิดปฏิกิริยาสูงกว่า