สมคิด เฉลิมเกียรติ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 7ว การใช้สะเดาป้องกัน และกำจัดแมลงศัตรูพืช โดย .. สมคิด เฉลิมเกียรติ นักวิชาการส่งเสริมการเกษตร 7ว โทร. 035-4811126, 035-437709, สาขากาญจนบุรี โทร. 034-641910

ส่วนของสะเดาที่นำมาใช้ประโยชน์ ใบ ผลสะเดา ลำต้น เมล็ดสะเดา

(รศ. ดร. งามผ่อง คงคาทิพย์) สารอินทรีย์ 56 สาร 35 สาร เมล็ด ใบ 9 สาร (รศ. ดร. งามผ่อง คงคาทิพย์)

อะซาดิแรคติน (azadirachtin)

ศัตรูพืช ที่สามารถใช้สารสกัดสะเดาได้ผล

หนอนใยผัก

หนอนกระทู้หอม

หนอนเจาะสมอฝ้าย

หนอนแก้วส้ม

หนอนชอนใบส้ม

เพลี้ยไก่แจ้

เพลี้ยอ่อน

ด้วงหมัดผัก

เพลี้ยกระโดดสีน้ำตาล

ผลของสารสกัดสะเดา ในการป้องกันและกำจัดแมลง

วิธีการสกัด การสกัดสะเดาด้วยน้ำ การสกัดสะเดาด้วยเอทธิลอัลกอฮอล์

วิธีการสกัดสะเดาด้วยน้ำ หมัก 1-2 วัน เมล็ดสะเดาบด 1 ก.ก. + น้ำ 20 ลิตร คั่นเอากากออก น้ำสกัดสะเดา 20 ลิตร

ประมาณ 3-4 ครั้งต่อเนื่อง การนำไปใช้ น้ำสกัดสะเดา 5 ลิตร น้ำสะอาด 200 ลิตร + + สารจับใบ ฉีดพ่นทุก 5-7 วัน/ ครั้ง ประมาณ 3-4 ครั้งต่อเนื่อง

การสกัดด้วยเอทธิลอัลกอฮอล์(5671) วัสดุอุปกรณ์ เมล็ดสะเดาบด 5 ก.ก. เหล้าขาว 6 ขวด น้ำสะอาด 7 ลิตร น้ำส้มสายชู 5% 1 ขวด ภาชนะสำหรับหมัก

กากเมล็ดสะเดา + เหล้าขาว 2 ขวด + น้ำส้มสายชู ½ ขวด วิธีการหมัก เมล็ดสะเดาบด 5 ก.ก. + เหล้าขาว 4 ขวด +น้ำส้มสายชู ½ ขวด หมัก 1 วัน เติมน้ำ 5 ลิตร หมัก 3 วัน กรองน้ำที่ 1 กากเมล็ดสะเดา + เหล้าขาว 2 ขวด + น้ำส้มสายชู ½ ขวด หมัก 1 วัน หมัก 3 วัน นำน้ำ 1 + น้ำ 2 เติมน้ำ 2-2.50 ลิตร

3. เติมน้ำส้มสายชู 5% ½ ขวด วิธีการทำ มีดังนี้ 1. นำสะเดาบด 5 กก. มาผสมกับแอลกอฮอล์ 40% หรือเหล้าขาว จำนวน 4 ขวด และน้ำส้มสายชู 5% ½ ขวด ผสมคลุกเคล้าให้เข้ากัน แล้วหมักในภาชนะ ปิดฝาให้สนิท ทิ้งไว้ 1 คืน 3. เติมน้ำส้มสายชู 5% ½ ขวด 1. เทสะเดาบดในถังหมัก 2. เติมเหล้าขาว 4 ขวด 4. ใช้ไม้คน

2. นำสะเดาที่หมักแอลกอฮอล์ ตามข้อ 1 2. นำสะเดาที่หมักแอลกอฮอล์ ตามข้อ 1. มาผสมรวมกับน้ำสะอาด จำนวน 5 ลิตร หมักทิ้งไว้ 3 วัน เติมน้ำ 5 ลิตร

3. เมื่อหมักตามข้อ 2. เสร็จแล้ว นำมากรองเอาเฉพาะของเหลวที่ได้ (น้ำ 1) ใส่ภาชนะทึบแสงปิดฝาให้สนิท เก็บไว้ในที่ร่ม กรองน้ำสกัดที่ 1

4. นำกากสะเดาที่ได้ไปหมักกับแอลกอฮอล์ 40% (เหล้าขาว) 2 ขวด, น้ำส้มสายชู ½ ขวด และน้ำสะอาด 2 ลิตร วิธีการหมักเหมือนเดิมทุกขั้นตอน แล้วกรองเอาเฉพาะของเหลว (น้ำ 2) 3. เติมน้ำ 2 ลิตร 1. เติมเหล้าขาว 2 ขวด 4. กรองน้ำสกัดที่ 2 2. เติมน้ำส้มสายชู 5% ½ ขวด

สารสกัดสะเดาพร้อมใช้งาน 5. หลังจากนั้น นำกากสะเดาบดที่เหลือไปหว่านในแปลงพืชผัก หรือโคนไม้ผล เพื่อใช้ประโยชน์ในการป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ในกรณีที่ยังมีสารที่เป็นประโยชน์ตกค้างอยู่ และเมื่อกากสะเดาเน่าเปื่อยก็จะกลายเป็นปุ๋ยให้กับพืชต่อไป 6. นำของเหลวที่ได้จากข้อ 3 และ ข้อ 4 (น้ำ 1 และ น้ำ 2) มาผสมรวมกัน แล้วผสมสารจับใบตามฉลากคำแนะนำ แล้วนำไปใช้ได้เลย กรองใส่ขวด สารสกัดสะเดาพร้อมใช้งาน

การนำไปใช้ พืชผัก 30-40 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร + สารจับใบ พืชผัก 30-40 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร + สารจับใบ ไม้ผล 80-100 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร + สารจับใบ นาข้าว 60-80 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร + สารจับใบ

ข้อ ควรระวัง 1. กรณีใช้ป้องกันและกำจัดศัตรูพืช ใช้ 60-80 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่น 5-7 วัน/ ครั้ง ติดต่อกัน 3-4 ครั้ง 2. กรณีศัตรูพืชระบาด ใช้ 80-100 ซีซี/ น้ำ 20 ลิตร ฉีดพ่น 3-5 วัน/ ครั้ง ติดต่อกัน 3-4 ครั้ง ข้อ ควรระวัง 1. ในขณะฉีดพ่น ควรปรับหัวฉีดให้เป็นฝอย 2. ฉีดพ่นในช่วงแสงแดดอ่อนหรือช่วงเย็นเท่านั้น

วิธีการเก็บรักษาผลและเมล็ดสะเดา

1. เก็บในลักษณะผลแห้ง ผึ่งตากแดด 1 อาทิตย์ เมล็ดสะเดาสุก 1. เก็บในลักษณะผลแห้ง ผึ่งตากแดด 1 อาทิตย์ ผึ่งในร่ม 2-3 อาทิตย์ เมล็ดสะเดาสุก บรรจุกระสอบเก็บไว้ใช้

2. เก็บในรูปเมล็ดแห้ง เมล็ดสะเดาสุก เครื่องแยกเมล็ดสะเดาออกจากเนื้อ