การเป็นอาจารย์ที่ปรึกษามืออาชีพด้วยศาสตร์การให้คำปรึกษา
คาดหวังของนักศึกษาที่มีต่อ อาจารย์ที่ปรึกษา ใกล้ชิดให้มาก ตั้งกฎเกณฑ์ให้น้อย ให้เวลาในการพูดคุยและ รับฟัง ชมเมื่อทำดี เลี่ยงการตำหนิ ยอมรับความผิดพลาดและให้โอกาส
แนวทางการดูแลช่วยเหลือนักศึกษาของ อาจารย์ที่ปรึกษามืออาชีพ สร้างความสัมพันธ์ที่ดี รับฟังปัญหาด้วยท่าทีเป็นกลาง ไม่ตำหนิ/ สั่งสอนเร็วเกินไป มองนศ.ในแง่ดี มีความหวังในการแก้ปัญหาเสมอ หาข้อมูลเพื่อให้รู้สาเหตุ และแนวทางการแก้ไข กระตุ้นให้นศ.คิดแก้ปัญหาเอง ให้ได้หลายๆวิธี ช่วยวิเคราะห์ทางเลือกร่วมกัน แล้วให้นศ.ตัดสินใจเลือก ชี้แนะทางแก้ไขปัญหาในกรณีที่นศ.คิดไม่ออก ให้กำลังใจ ความมั่นใจว่าปัญหาจะคลี่คลาย การให้คำปรึกษา : Counseling
หลักการและความรู้ทั่วไป การให้คำปรึกษา
“การให้คำปรึกษาคืออะไร” จะเกิดอะไรขึ้นกับเด็กคนนี้? ศึกษาภาพนี้..... จะเกิดอะไรขึ้นกับเด็กคนนี้?
ถ้าท่านพบว่าเด็กคนนี้ทำของ หล่นกระจายที่พื้น/หกล้ม ท่านจะทำอย่างไร? เฉลย บบบ งงงง งงง บบบบบบบ บบบ ถ้าท่านพบว่าเด็กคนนี้ทำของ หล่นกระจายที่พื้น/หกล้ม ท่านจะทำอย่างไร?
ความหมายและความสำคัญของ การให้คำปรึกษา งงงง งงง บบบ งงงง งงง งงงง งงง ชช บ
กระบวนการช่วยเหลือ บุคคล อย่างมีเป้าหมายและหลักการ การให้คำปรึกษาคือ.. กระบวนการช่วยเหลือ บุคคล (ทุกข์/ไม่สบายใจ) ด้วยการพูดคุย/สนทนา อย่างมีเป้าหมายและหลักการ
เป้าหมายของการให้คำปรึกษา ช่วย ผู้รับคำปรึกษา ลด/แก้ไข ทุกข์/ ไม่สบายใจ สำรวจ เข้าใจ ทุกข์/ ความไม่สบายใจ ปรับเปลี่ยน/ พัฒนาตนเอง/ ปรับตัวได้
หลักการของการให้คำปรึกษา ผู้รับคำปรึกษา(นศ.): เป็นผู้คิด/ตัดสินใจและปฏิบัติ คิด: หาแนวทาง / วิธีการลดหรือขจัดทุกข์ ตัดสินใจเลือก: แนวทาง/วิธีการลดหรือ ขจัดทุกข์ ปฏิบัติ : ตามแนวทาง/วิธีการที่เลือกไว้เอง ผู้ให้คำปรึกษา( อาจารย์ )เป็นผู้เอื้ออำนวย
การช่วยเหลือผู้รับคำปรึกษาด้วยการ... สรุป การให้คำปรึกษา คือ.. การช่วยเหลือผู้รับคำปรึกษาด้วยการ... รับฟัง ให้ข้อมูลที่จำเป็นแก่ผู้รับคำปรึกษา กระตุ้นให้หาวิธีการจัดการกับทุกข์/ปัญหา ให้กำลังใจในการแก้ไขทุกข์/ปัญหา (ปฏิบัติ) เสนอแหล่งช่วยเหลืออื่นๆ ส่งต่อ
ลักษณะของการให้คำปรึกษา การตัดสินใจเป็นของ ผู้รับคำปรึกษา เน้นความเสมอภาค
เน้นอารมณ์/ความรู้สึก/ความเชื่อ
ประเภทของการให้คำปรึกษา ประเภทของการให้คำปรึกษา เวลาในการให้คำปรึกษา กลุ่ม รายบุคคล ครั้งละ 60-90 นาที ครั้งละ 30-50 นาที เวลาในการให้คำปรึกษา
4.กระบวนการให้คำปรึกษา การให้คำปรึกษา:ประกอบด้วย 1.ผู้ให้คำปรึกษา : Counselor ; Co 2.ผู้รับคำปรึกษา : Counselee ; Cl 3.สถานที่ให้คำปรึกษา 4.กระบวนการให้คำปรึกษา
ผู้ให้คำปรึกษา สร้าง สัมพันธภาพ มองผู้รับฯในแง่ดี มีความหวังใน ฟังด้วยท่าทีเป็น กลาง ไม่ตำหนิหรือ รีบสั่งสอน มองผู้รับฯในแง่ดี มีความหวังใน การแก้ปัญหาเสมอ สร้าง สัมพันธภาพ ช่วยให้ผู้รับฯ วิเคราะห์ทางเลือก และตัดสินใจเอง กระตุ้นให้ผู้รับฯ คิดแก้ปัญหาเอง ให้ได้หลายๆวิธี หาข้อมูลเพื่อ ให้รู้สาเหตุ และแนวทางแก้ไข ชี้แนะทางแก้ไข ปัญหา ในกรณี ที่ผู้รับฯคิดไม่ได้ ให้กำลังใจ ความมั่นใจว่า ปัญหาจะคลี่คลาย
ผู้รับ คำปรึกษา เล่า ระบาย เรื่องราว ความรู้สึก เข้าใจว่าทุกข์ ไม่สบายใจเรื่องใด มีกำลังใจ ความหวัง ตั้งใจที่จะทำตามแผน รู้สาเหตุของทุกข์ ไม่สบายใจ ผู้รับ คำปรึกษา มีแนวทางใดบ้าง ที่จะลด ขจัด วางแผนปฏิบัติ ตามแนวทางที่เลือก ตัดสินใจเลือก แนวทางที่เหมาะสม แต่ละแนวทาง มีข้อดี/เสียอย่างไร
สถานที่ให้คำปรึกษา เป็นสัดส่วน จัดที่นั่งเป็นมุมฉาก จัดเตรียมกระดาษซับน้ำตา ระยะห่างของการนั่ง/ยืน 3- 5 ฟุต
ข้อไม่ควรปฏิบัติของ CO ขณะให้คำปรึกษา • พูดมาก/ถามข้อมูลละเอียด/เจาะจง /ซอกแซก
ข้อไม่ควรปฏิบัติของ CO ขณะให้คำปรึกษา • แนะนำให้ Cl ทำตามความเห็นของCo
ดูภาพต่อไปนี้ โดยไม่มีข้อมูลมากพอ ข้อไม่ควรปฏิบัติของ CO ขณะให้คำปรึกษา • รีบสรุปเรื่องราวต่างๆ รีบเสนอแนะแนวทางแก้ไขปัญหา โดยไม่มีข้อมูลมากพอ ดูภาพต่อไปนี้
..ท่านคิดว่าชายคนนี้ กำลังทำอะไร
เฉลย
ดูภาพนี้..แว๊ปแรก..เห็นเป็นภาพอะไร
ลองดูภาพต่อไปนี้ ข้อไม่ควรปฏิบัติของ CO ขณะให้คำปรึกษา • ใช้ประสบการณ์เดิมในการตัดสินเรื่องราวต่างๆของ Cl ลองดูภาพต่อไปนี้
ท่านเห็นเป็นภาพอะไร เด็กอนุบาล..เห็น ภาพปลาวาฬ 9 ตัว
ข้อไม่ควรปฏิบัติของ CO ขณะให้คำปรึกษา • เมื่อฟังความทุกข์/ปัญหาของ Cl ที่ ใกล้เคียงกับประสบการณ์หรือความทุกข์ ของCo...เล่าเรื่องราว/ความทุกข์ของตน ให้ Cl ฟัง
คุณลักษณะของผู้ให้คำปรึกษา
จรรยาบรรณที่สำคัญของผู้ให้คำปรึกษา รักษาความลับ & ประโยชน์ของผู้รับคำปรึกษา
“ Counseling : Slowly, Quietly, Thoughtfully and Warmth ”
กระบวนการให้คำปรึกษา Relationship Stage Skills
Relationship : สัมพันธภาพระหว่างCo กับ Cl Cl รับรู้ว่า Co: ยอมรับเขา เต็มใจฟัง/ช่วย เข้าใจความรู้สึกของเขา ไม่ตัดสิน / ประเมิน/ ตำหนิเขา เก็บเรื่องราวของเขาไว้เป็น ความลับ ฯลฯ
Coจะสร้าง Relationshipได้อย่างไร กระตือรือร้นที่จะช่วยอย่างจริงใจ ฟังอย่างใส่ใจ ไม่รีบแนะนำ /เตือน/สอน มอง Cl.ในแง่ดี สื่อความหมายชัดเจน ไม่ยึดความคิดตนเอง
Skills:ทักษะ ให้กำลังใจ ทวนซ้ำ/เงียบ ถาม/การนำ ใส่ใจ / ฟังอย่างตั้งใจ ชี้ผลที่ตามมา ให้ข้อมูล/คำแนะนำ ให้กำลังใจ สรุปความ/สะท้อนกลับ ทวนซ้ำ/เงียบ ถาม/การนำ ใส่ใจ / ฟังอย่างตั้งใจ
จับคู่ทักษะการให้คำปรึกษากับคำพูด ก.การบอกความรู้สึก ความต้องการของเรากับเพื่อน ก็อาจช่วยให้เพื่อนเข้าใจเรามากขึ้น 1. ถาม ข.เพื่อให้งานที่ได้รับมอบหมายเสร็จทันเวลา เธอจะต้องทำอะไรบ้างละ 2.ให้กำลังใจ ค.ครูเชื่อว่า ถ้าหนูทำอย่างที่วางแผนไว้ ความสำเร็จต้องเป็นของหนูเแน่เลย 3.ชี้ผลที่ตามมา ง.เธอบอกว่าวิชานี้ยาก แต่ถ้าเธอขาดเรียนบ่อยๆแบบนี้ ลองนึกถึงตอนสอบซิว่าจะทำข้อสอบได้ไหม 4.สรุปความ จ.ทั้งหมดที่หนูพูดมา หนูคิดว่าเพื่อนๆในกลุ่มไม่เข้าใจหนู 5.ให้ข้อมูล/คำแนะนำ
ลักษณะของการให้คำปรึกษา “ If counseling is a form of talking cure ; then letting counselee speak is one of the most important aspect of it ”
Stage 1. สร้างสัมพันธภาพ 2. สำรวจ/ทำความเข้าใจปัญหา 3. หาแนวทางแก้ไขปัญหา 4. วางแผน/ปฏิบัติ 5. ยุติ
Stage:ขั้นตอน 5. ยุติ 4. วางแผน/ปฏิบัติ 3. หาแนวทางแก้ไขปัญหา 2. สำรวจ/ทำความเข้าใจปัญหา 1. สร้างสัมพันธภาพ
จับคู่คำพูดกับขั้นตอนการให้คำปรึกษา ก.เอาสิ่งที่เราคุยกันวันนี้ไปปรึกษากับแฟนก่อน แล้ววันพุธหน้าเราจะคุยกันใหม่นะคะ 1.สร้างสัมพันธภาพ 2.สำรวจ/ทำความเข้าใจปัญหา ข.นั่งก่อนซิ เป็นไงบ้าง วันนี้เรียนหนักไหม 3.หาแนวทางแก้ไขปัญหา ค.เมื่อหนูรู้ความจริงอย่างนี้แล้ว รู้สึกอย่างไรบ้าง ง.เพื่อให้เธอกับพ่อเข้าใจกัน เธอลองนึกดูนะ ว่าจะทำอะไรได้บ้าง 4.วางแผน/ปฏิบัติ 5.ยุติ จ.เธอตัดสินใจที่จะเลิกคบกับเขา แล้วจะเริ่มเมื่อไหร่และก็เริ่มยังไงล่ะ
ตัวอย่างการให้คำปรึกษา ศึกษา ตัวอย่างการให้คำปรึกษา VCD
ฝึกปฏิบัติการให้คำปรึกษา
ฝึกการให้คำปรึกษา 1 ปาร์ตี้ประมาณ 2-3 ครั้ง ขออาสาสมัคร 6 คน ให้ทุกคนคืออาจารย์คนเดียวกันชื่อ”อ.พักตร์วิไล“ เรียก”ปาร์ตี้“ นศ.ปี4 มาพบเพราะอาจารย์ประจำวิชาแจ้งว่า...... อาจารย์พักตร์วิไล (แต่ละคน)พูดโต้ตอบ ปาร์ตี้ประมาณ 2-3 ครั้ง อาจารย์พักตร์วิไล (แต่ละคน)จะต้องพูดคุยกับปาร์ตี้ต่อเนื่องกันไปตามขั้นตอนและทักษะการให้คำปรึกษา
ขั้นตอนการให้คำปรึกษา 2. สำรวจ/เข้าใจปัญหา/ความต้องการ ทักษะการให้คำปรึกษา ขั้นตอนการให้คำปรึกษา ชี้ผลที่ตามมา 1. สร้างสัมพันธภาพ ให้ข้อมูล/คำแนะนำ 2. สำรวจ/เข้าใจปัญหา/ความต้องการ ให้กำลังใจ สรุปความ/สะท้อนกลับ 3.หาแนวทางแก้ไขปัญหา ทวนซ้ำ/เงียบ 4. วางแผน/ปฏิบัติ ถาม/การนำ 5. ยุติการให้คำปรึกษา ใส่ใจ/ฟังอย่างตั้งใจ
ฝึกปฏิบัติการให้คำปรึกษา 2 ประธานฯดำเนินการให้สมาชิกช่วยกันเสนอปัญหานักศึกษาคนละ 1 ปัญหา แล้วเลือก 1 เรื่องที่สนใจ กำหนดรายละเอียดของปัญหา(พอสังเขป ) นำแนวทางช่วยเหลือมาแสดงเป็นบทบาทสมมุติการให้คำปรึกษา ตามขั้นตอนฯ 5 ขั้นตอน โดยใช้ทักษะการให้คำปรึกษาอย่างน้อย 4 ทักษะ ช่วยกันกำหนด ขั้นตอนการให้คำปรึกษา คำพูดของอาจารย์ (ใช้ทักษะการให้คำปรึกษา) คำพูดของนักศึกษา ผู้แสดงเป็นอาจารย์และนักศึกษา
ขั้นตอนการให้คำปรึกษา 2. สำรวจ/เข้าใจปัญหา/ความต้องการ ทักษะการให้คำปรึกษา ขั้นตอนการให้คำปรึกษา ชี้ผลที่ตามมา 1. สร้างสัมพันธภาพ ให้ข้อมูล/คำแนะนำ 2. สำรวจ/เข้าใจปัญหา/ความต้องการ ให้กำลังใจ สรุปความ/สะท้อนกลับ 3.หาแนวทางแก้ไขปัญหา ทวนซ้ำ/เงียบ 4. วางแผน/ปฏิบัติ ถาม/การนำ 5. ยุติการให้คำปรึกษา ใส่ใจ/ฟังอย่างตั้งใจ
การนำเสนอบทบาทสมมุติ การให้คำปรึกษา แก่นักศึกษา
การแสดงความคิดเห็น/ความรู้สึก หลังฝึกประสบการณ์ร่วมกัน
”เทคนิคและกระบวนการให้คำปรึกษา” ในแฟ้มไปศึกษาเพิ่มเติมด้วย ฝากเอกสาร ”เทคนิคและกระบวนการให้คำปรึกษา” ในแฟ้มไปศึกษาเพิ่มเติมด้วย
สรุป-ซักถาม/ร่ำลา
สิ่งที่อยากบอกวิทยากร ................................................................
ขอให้ทุกท่านประสบความสำเร็จ ในการเป็นอาจารย์ที่ปรึกษาที่นักศึกษา และผู้คนที่แวดล้อมตัวท่านรักและชื่นชม เจริญก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ( ผศ./รศ./ศ.)