องค์การและการบริหาร Organization & Management ผศ. อร่าม ศิริพันธุ์

“องค์การเป็นเวทีแสดงของ รัฐประศาสนศาสตร์”

“องค์การเป็นเสมือนเวทีแสดงของวิชาการด้านรัฐประศาสน ศาสตร์ในการนำเอาแนวความคิด<concepts> หรือทฤษฏี <theory> ตลอดจนหลักการต่างๆ<principles> มา ประยุกต์ใช้ให้เกิดประโยชน์และเป็นผลดีต่อ สาธารณะ”.............การทำความเข้าใจให้ถ่องแท้ในคำว่า... องค์การ...จึงมีความสำคัญ เพราะองค์การเกี่ยวข้องกับชีวิต ของมนุษย์ในสังคมตั้งแต่เกิดจนตาย และเกี่ยวข้องกับ ชีวิตประจำวันของมนุษย์ในสังคมตั้งแต่ศีรษะจรดปลายเท้า และตั้งแต่เช้าจรดเย็นจนถึงเข้านอนในแต่ละวัน”

ความหมายขององค์การ What is an organization? Richard L. Daft , 12 องค์การเป็น :- หน่วยงานสังคมซึ่ง มีเป้าหมายเป็นเครื่องนำทาง โดยออกแบบมาอย่างจงใจให้มีโครงสร้าง และระบบกิจกรรมที่เชื่อม ประสานกัน และถูกเชื่อมเข้ากับสภาพแวดล้อมภายนอก

ความหมายขององค์การ(ต่อ) Hodge , et . Al., 10 “องค์การ หมายถึง การที่คนตั้งแต่ 2 คน ขึ้นไปมาร่วมมือ กันทำงานในขอบเขตที่กำหนดเพื่อที่จะบรรลุสู่เป้าหมายหรือ วัตถุประสงค์ร่วม” นัยตามนิยามนี้ประกอบด้วยความคิด สำคัญบางประการ นั่นคือ องค์การจะประกอบไปด้วยคน (สมาชิก) มีการแบ่งหน้าที่กันระหว่างสมาชิก และ มุ่งไปสู่ เป้าหมายหรือวัตถุประสงค์ร่วมกัน

ความหมายขององค์การ ติน ปรัชญพฤทธิ์ , 283 องค์การ หมายถึง การแบ่งงานออกเป็นส่วนๆ ให้แต่ละฝ่ายรับผิดชอบ ในขณะเดียวกันก็พยายาม สอดประสานระหว่างฝ่ายเหล่านี้ เพื่อให้การปฏิบัติงาน มีความกลมกลืนและมีประสิทธิภาพ

เมื่อเราคิดถึง “องค์การ” เราคิดถึงอะไร ? Pyramid ขององค์การ

เมื่อเราคิดถึง “องค์การ” เราคิดถึงอะไร ? (ต่อ) เพราะว่าองค์การสามารถแสดงตนออกมาเป็นรูปของสิ่งที่เรียกว่า “ผังภูมิองค์การ – Organization chart”

เมื่อเราคิดถึง “องค์การ” เราคิดถึงอะไร ? (ต่อ) เมื่อเราคิดถึง “องค์การ” เราคิดถึงอะไร ? (ต่อ) เมื่อเขียนเส้นครอบผังภูมิองค์การ จะออกมาเป็นรูป Pyramid “ภาพขององค์การ”

Shape : รูปร่างขององค์การ Pyramid Tall organization Flat organization Diamond organization Cylinder organization Upside down Pyramid

Tall Organization Flat Organization มีสายการบังคับบัญชาที่ยาว มักมีปัญหาการสื่อสารในองค์การ(communication distort) คนมีขวัญกำลังใจในการทำงาน มีโอกาสที่จะได้เลื่อนตำแหน่ง มีสายการบังคับบัญชาที่สั้น ค่าใช้จ่ายสำหรับผู้บริหารไม่มาก ตำแหน่งบริหารมีน้อย-คนไม่มีโอกาสก้าวหน้ามากนัก

Diamond shape Upside down pyramid

Cylinder organization

มีอะไรอยู่ในองค์การ คน กลุ่ม ความสัมพันธ์ระหว่าง คน-กลุ่ม ภาวะผู้นำ

องค์การทุกองค์การจะเดินไปในทิศทางเดิมตลอดไปหรือไม่? “ ทุกองค์การอยู่ในระบบเปิด – open system ” “ อยู่ในสภาพแวดล้อมที่เป็นแรงขับเคลื่อน (Driving forces) ให้องค์การเคลื่อนที่ไปอยู่ตลอดเวลา ”

PEST-I Model สังคม society เทคโนโลยี technology การเมือง politics เศรษฐกิจ economics เทคโนโลยี technology การเมือง politics นานาชาติ international PEST-I Model

จะทราบได้อย่างไรว่าองค์การเดินมาตรงเป้าหมาย / ทิศทางแล้ว? ทุกองค์การมี : เป้าหมาย , ระบบภายใน , สภาพแวดล้อมภายนอก การวัด-ประเมินองค์การ จึงทำได้หลายแนวทาง

แนวทางในการประเมินประสิทธิผลขององค์การ พิจารณาจากการทำงานบรรลุวัตถุประสงค์หลัก พิจารณาประสิทธิภาพการทำงานในทุกขั้นตอนของระบบภายใน พิจารณาจากความพอใจของผู้ปฏิบัติงานแต่ละส่วนในองค์การ พิจารณาความสามารถในการตอบสนองความต้องการของผู้มี ส่วนได้-ส่วนเสีย ทุกฝ่ายที่อยู่ภายนอกองค์การ

แล้วองค์การมีความหมายว่าอย่างไร ?

“องค์การ” คืออะไร = ความหมายของคำว่า องค์การ 1) Chester I. Barnard : “ระบบที่มีการประสานการกระทำของ บุคคลที่ตั้งใจมาทำงานร่วมกัน ตั้งแต่ 2 คน ขึ้นไป” 2) Max Weber : “ ระบบ / กระบวนการของการกระทำกิจกรรมใดๆ อย่างมีจุดมุ่งหมาย” 3) Richard Hall : “ ระบบของความสัมพันธ์ทางสังคมแบบหนึ่งที่มี การวางกฎเกณฑ์ไว้สำหรับการเข้าเป็นสมาชิกของกลุ่มและมีสมาชิก บางรายในกลุ่มนั้นๆ ทำหน้าที่เป็น หัวหน้า หรือ ฝ่ายบริหาร ซึ่ง จะคอยดูแลสมาชิกให้ปฏิบัติตามกฎเกณฑ์ที่วางไว้ ” และ Hall อธิบายองค์ประกอบขององค์การในรายละเอียดไว้ดังนี้

องค์ประกอบของการเป็นองค์การมีอยู่ 6 ประการ ดังนี้ (Richard Hall) : 1. มีความสัมพันธ์ทางสังคมระหว่างบุคคล มีพรมแดน ( boundaries ) ที่แยกระหว่างคนที่เป็น สมาชิก กับ คนที่มิได้เป็นสมาชิก มีระเบียบกฎเกณฑ์ และมีฝ่ายที่คอยดูแลให้มีการปฏิบัติ ตามระเบียบกฎเกณฑ์เหล่านั้นด้วย (ต่อ)..

(Hall) : (ต่อ) 4. มีการจัดความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก ทั้งใน “ แนวตั้ง ” (ระดับชั้น) และใน“แนวนอน”(การแบ่งฝ่าย) 5. ความสัมพันธ์ของบุคคลจะมีรูปแบบเป็น Association (เชิง สังคม ) มากกว่าที่จะเป็นแบบ Communal (เท่าเทียมกัน) 6. มีความต่อเนื่องซึ่ง หมายถึง การคงอยู่ ( existence ) ของ องค์การมีระยะเวลาที่ยาวนาน

จบการบรรยายหัวข้อนี้