ต่อมไทรอยด์ คือ ต่อมไร้ท่อชนิดหนึ่งของร่างกาย อยู่บริเวณคอด้านหน้า, วางอยู่หน้าต่อหลอดลม ต่อมไทรอยด์ มีหน้าที่สร้างไทรอยด์ฮอร์โมน โดยใช้ ธาตุไอโอดีน เป็นส่วนประกอบหนึ่ง จากนั้น ก็จะปล่อยเข้าสู่กระแสเลือด, ฮอร์โมนเหล่านี้ มีหน้าที่กระตุ้นการเผาผลาญพลังงาน (metabolism) ของเซล ทั่วร่างกาย และจำเป็นสำหรับการเจริญเติบโตของร่างกายด้วย ต่อมไทรอยด์
ภาพแสดง ต่อมทัยรอยด์โตทั่วๆไป 1.ต่อมไทรอยด์โตทั่ว ๆ ไป (Diffuse goiter) : หมายถึง ภาวะที่มีต่อมไทรอยด์โตทั่ว ๆ ไป 2.ก้อนเดี่ยวของต่อมไทรอยด์ (Solitary thyroid nodule) : หมายถึง ภาวะที่มีการโตของต่อมไทรอยด์เฉพาะที่ มองเห็นเป็นก้อนเดี่ยว ๆ โดยที่ส่วนอื่น ๆ ของต่อมไทรอยด์ดูปกติ 3.ก้อนตะปุ่มตะปั่มของต่อมไทรอยด์ (Multinodular goiter) : มีก้อนหลาย ๆ ก้อน ทำให้เห็นไทรอยด์เป็นก้อนตะปุ่มตะปั่ม
แบ่งตามอาการ แบ่งออกเป็น ภาพแสดง ต่อมทัยรอยด์โตทั่วๆไป คอพอกแบบเป็นพิษ (Toxic goiter) : ต่อมไทรอยด์มีการสังเคราะห์และหลั่งไทรอยด์ฮอร์โมนมากเกิน จนเกิดอาการใจสั่น เหนื่อยง่าย มือสั่น น้ำหนักลด และอื่น ๆ คอพอกธรรมดา (Simple goiter) : คอพอก โดยที่ไม่มีอาการของต่อมไทรอยด์เป็นพิษ แบ่งตามอาการ แบ่งออกเป็น
ต่อมพาราไทรอยด์ ประกอบด้วยต่อมเล็ก ๆ สี่ต่อม ต่อมพาราไทรอยด์สร้างฮอร์โมนชื่อพาราโทรโมน ทำหน้าที่ควบคุมระดับธาตุ แคลเซี่ยมและธาตุฟอสฟอรัสในร่างกายให้ได้สัดส่วนกัน ฮอร์โมนนี้ถ้าผลิตออกมาน้อยกว่าปกติ จะทำให้ระดับแคลเซียมในเลือดลดลง มีผลให้เกิดอาการกระตุกของกล้ามเนื้อ เป็นตะคริวที่มือและเท้า มีอาการของโรคกระดูกอ่อน ฟันผุ เวลาเลือดออกจากบาดแผลจะไม่หยุดง่าย แต่ถ้าต่อมนี้สร้างฮอร์โมนมากเกินไป ปริมาณของธาตุแคลเซี่ยมในร่างกายจะสูงกว่าปกติเป็นเหตุให้เกิดนิ่วในระบบปัสสาวะ ผิวหนัง ต่อมพาราไทรอยด์
แบบทดสอบก่อนเรียนบทที่ 5 แบบทดสอบก่อนเรียนบทที่ 5 1. จงเรียงลำดับระบบของร่างกายจากเล็กไปหาหน่วยใหญ่ 2. อวัยวะในระบบหายใจประกอบด้วยอะไรบ้าง 3. อวัยวะในระบบทางเดินหายใจประกอบด้วยอะไรบ้าง 4. อวัยวะในร่างกายที่ทำหน้าที่ในการฟอกเลือดคืออวัยวะส่วนใด 5. ผิวหนังในร่างกายของสิ่งมีชีวิตทำหน้าที่อะไรบ้างจงอธิบาย
6. หน้าที่ของต่อมพาราไทรอยด์ คือ 7. รีเฟลกซ์แอคชันหมายถึงอะไรจงอธิบาย 8. อวัยวะที่ทำหน้าที่ในการกำจัดของเสียในรูปของสารละลายคือ อวัยวะใด 9. กล้ามเนื้อมีทั้งหมดกี่ส่วนอะไรบ้าง 10. การย่อยอาหารจากขนาดใหญ่เป็นเล็กเรียกว่าอะไร