Systemic Lupus Erythmatosus Ratanavadee Nanagara, M.D. Allergy-Immunology-Rheumatology Unit Department of Medicine, Faculty of Medicine KhonKaen University
Learning Objective 1. ให้การวินิจฉัยโรค SLE ได้โดยใช้อาการทางคลินิกเป็นหลัก 2. รู้วิธีการแปลผลการส่งตรวจทางห้องปฎิบัติการที่ใช้บ่อย 3. รู้วิธีประเมินความรุนแรงของโรค 4. รู้วิธีการใช้ยาสเตียรอยด์ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว 5. สามารถบอกข้อบ่งชี้ในการใช้ยากดภูมิคุ้มกันในการรักษา SLE ได้ 6. รู้วิธีการประเมินผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบของโรค และ อาการแทรกซ้อนจากการรักษาได้เป็นอย่างดี
Scope การวินิจฉัยโรค SLE การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการแปลผล การรักษาโรค SLE การใช้ยา corticosteroid และ cyclophosphamide ยาอื่นๆ: antimalarial, dapsone, ACEI, ASA การติดตามอาการผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบ
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody PE skin 88% PE 85% LE-cells PE, UA 76% CBC Blood smear 76%
Malar rash
Malar rash
Discoid LE
Discoid LE
Discoid LE
Discoid LE
Discoid LE Scarring alopecia
Discoid LE Scarring alopecia
Discoid LE
Discoid LE
Photosensitivity
Photosensitivity
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody PE skin 88% PE 85% PE, UA 76% CBC Blood smear 76%
Arthritis
Arthritis
Arthritis Jaccoud arthropathy
Arthritis Non-erosive arthropathy
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody PE skin 88% PE 85% 76% PE , UA CBC Blood smear 76%
Lupus nephritis บวม ปัสสาวะออกน้อย เป็นฟอง Pitting edema BP
Lupus nephritis ตรวจปัสสาวะ ประเมิน BUN / Cr protein >2+ sediment ประเมิน BUN / Cr 24 hours urine protein, Cr บวม ปัสสาวะออกน้อย เป็นฟอง RBC cast Pitting edema BP
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody (LE cells) PE skin 88% PE 85% 76% PE , UA CBC Blood smear 76%
CBC AIHA 3,000-4,000 Lymph < 1,500 80,000-90,000 Hb WBC Platelet Coombs’ test CBC Hb AIHA WBC 3,000-4,000 Lymph < 1,500 Platelet 80,000-90,000 Auto-agglutination
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody PE skin 88% PE 85% Hx, CXR, echo 76% PE , UA Hx, CT, LP CBC Blood smear 76%
Bilateral pleural effusion Lower lobe infiltration Pleuritis / Pericarditis rub เจ็บหน้าอกเวลาหายใจเข้า Pericardial effusion Bilateral pleural effusion Lower lobe infiltration CXR
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antobody PE skin 88% PE 85% Hx, CXR, echo 76% PE , UA Hx, CT, LP CBC Blood smear 76%
electrolyte imbalance Neuropsychiatric SLE seizure / psychosis Diagnosis by Rule out CNS infection metabolic cause electrolyte imbalance
Neuropsychiatric SLE seizure / psychosis พิจารณาเจาะตรวจ น้ำไขสันหลัง
การวินิจฉัย “ACR criteria 1997” 4 / 11 Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antibody PE skin 88% PE 85% Hx, CXR, echo LE-cells 76% PE , UA Hx, CT, LP CBC Blood smear 76%
ข้อควรพิจารณาในการวินิจฉัย “ACR criteria 1997” Malar rash Discoid lesion Photosensitivity rash Arthritis Serositis Renal disorder Neurologic disorder Hematologic disorder Immunologic disorder Anti ds-DNA Ab Anti – SM Ab antiphospholipid Ab Antinuclear antibody ความจำเพาะต่อ SLEของแต่ละอาการ การวินิจฉัยแยกโรค
Scope การวินิจฉัยโรค SLE การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการแปลผล การรักษาโรค SLE การใช้ยา corticosteroid และ cyclophosphamide ยาอื่นๆ: antimalarial, dapsone, ACEI, ASA การติดตามอาการผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบ
การจัดแบ่งอาการตามความรุนแรง HT Azothemia Proteinuria >3 gm/d Seizure Acute psychosis CNS vasculitis การจัดแบ่งอาการตามความรุนแรง รุนแรงน้อย รุนแรงปานกลาง รุนแรงมาก Severe LN, NPSLE Severe thrombocytopenia Pneumonitis + pulm.hemorrhage Muti-organ involvement Failure to mod. dose pred MI / GI vasculitis / myelitis อาการทั่วไป ผื่นผิวหนัง ข้ออักเสบ กล้ามเนื้ออักเสบ serositis AIHA thrombocytopenia lupus nephritis < 50,000 NSAID Pred 5-10 mg/d Topical drugs antimalarial Pred 0.5-1 mg/k/d High dos steroid Pred 1 mg/k/d Dexa. 20-40 mg/d Pulse methylpred. Immnosuppressive
Scope การวินิจฉัยโรค SLE การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการแปลผล การรักษาโรค SLE การใช้ยา corticosteroid และ cyclophosphamide ยาอื่นๆ: antimalarial, dapsone, ACEI, ASA การติดตามอาการผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบ
ตัวอย่างการใช้ coticosteroid (severe group) Prednisolone (5) 4 x 3 ประเมิน severity daily, split dose ประเมิน response Once daily dose 12 OD ดี...ลด 5-15%/สัปดาห์ Pred 30 mg/d 6 OD minor flare: split low dose ดี...ลด 5 mg/สัปดาห์ Pred 5-10 mg/d minor flare: daily low dose ดี...alternate day wks / mon หยุดยา 1 EOD
ตัวอย่างการใช้ coticosteroid (severe group) Severe LN / RPGN (HT, azothemia, massive proteinuria) CNS vasculitis : stroke, ชัก, psychosis Lupus pneumonitis with pulmonary hemorrhage R/O infection / metabolic / electrolyte imbalance / drug Pulse corticosteroid มักจะให้ร่วมกับ immunosuppressive Methylprednisolone 1 gm IV in 1 hour x 3 days Dexamethasone 100-150 mg IV x 3 days ตามด้วย oral pred 1 mg/k/d
ข้อบ่งชี้ในการใช้ยากดภูมิคุ้มกัน 1. ผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรงมาก: severe LN, RPGN, severe pneumonitis, NPSLE, multiorgan involvement 2. ไม่ตอบสนองต่อ steroid หรือ ลด steroid ไม่ได้ 3. เกิดอาการข้างเคียงจากการใช้ steroid มาก
(test dose 200 mg initially) การใช้ยากดภูมิคุ้มกัน : cyclophosphamide Pulse monthly 800-1,000 mg infusion in 30 min (test dose 200 mg initially) 400-500 mg infusion in 30 min oral IV Pulse biweekly (split low dose) 300-500 mg (6-10 tab) 3-5 tab day 1,2 & day 15,16 Oral daily dose 50-100 mg (1-2 tab) / day
(hemorrhagic cystitis) Infection: หยุดชั่วคราว การใช้ยากดภูมิคุ้มกัน : cyclophosphamide Pulse monthly 800-1,000 mg infusion in 30 min 3-6 mon. totally 2 years then off. Every 6 weeks Monitor CBC, UA, LFT (hemorrhagic cystitis) Infection: หยุดชั่วคราว 3 mons. Every 2 mons. 3 mons. Every 3 mons.
Scope การวินิจฉัยโรค SLE การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการแปลผล การรักษาโรค SLE การใช้ยา corticosteroid และ cyclophosphamide ยาอื่นๆ: antimalarial, dapsone, ACEI, ASA การติดตามอาการผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบ
Other medication frequently used Antimalarial : chloroquin 250 mg/day Dapsone: 50-100 mg/day ACEI : Enalapril 5-20 mg/day (titrate) Low dose aspirin Calcium supplement, antipeptic ulcer Sun screen (SPF > 15)
Scope การวินิจฉัยโรค SLE การส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการและการแปลผล การรักษาโรค SLE การใช้ยา corticosteroid และ cyclophosphamide ยาอื่นๆ: antimalarial, dapsone, ACEI, ASA การติดตามอาการผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบ
Follow up and monitoring NSAID : CBC, Creatinine, stool occult blood Corticosteroid : BP, UA, blood chemistry & lipid profile, BMD Antimalarial drug : ตรวจตาทุก 6 – 12 เดือน Cyclophosphamide : CBC, UA, liver enzymes
Bull’s eye retinopathy
Follow up and monitoring Clinical: SLE activities, BP การติดเชื้อ, AVN อาการข้างเคียงจากยา Lab: CBC, UA, ESR (stool parasites, occult blood) Blood chemistry: BUN/Cr, serum albumin, lipid profiles, FBS
Follow up and monitoring Clinical symptoms ต้องแยกจาก infection metabolic & electrolyte imbalance อาการข้างเคียงจากยา ไข้ อ่อนเพลีย ปวดหัว ชัก ไอเหนื่อยหอบ ไอเป็นเลือด ปวดข้อ แขนขาอ่อนแรง มือสั่น นอนไม่หลับ ปวดท้อง ท้องเสีย เม็ดเลือดขาว&เกร็ดเลือดต่ำ azothemia
Learning Objective 1. ให้การวินิจฉัยโรค SLE ได้โดยใช้อาการทางคลินิกเป็นหลัก 2. รู้วิธีการแปลผลการส่งตรวจทางห้องปฎิบัติการที่ใช้บ่อย 3. รู้วิธีประเมินความรุนแรงของโรค 4. รู้วิธีการใช้ยาสเตียรอยด์ทั้งในระยะสั้นและระยะยาว 5. สามารถบอกข้อบ่งชี้ในการใช้ยากดภูมิคุ้มกันในการรักษา SLE ได้ 6. รู้วิธีการประเมินผู้ป่วยเพื่อเฝ้าระวังอาการกำเริบของโรค และ อาการแทรกซ้อนจากการรักษาได้เป็นอย่างดี