3. การตั้งตัวของวัชพืช (establishment of weeds) วัฎจักรหรือวงชีวิตของวัชพืช เมล็ด/ส่วนขยายพันธุ์ของวัชพืชที่สะสมในดิน ความมีชีวิตและจำนวนของเมล็ดที่สะสมในดิน การพักตัวของวัชพืช กลไกการพักตัว วิธีการแก้ไข/ลดการพักตัว

Average seed production from single weed plant (seed/plant) Species Cyperus rotundus Eleusine indica Digitaria sanguinalis Monochoria vaginalis Rottboelia cochinchinensis Ageratum conyzoides Echinochloa colona Biden pilosa Amaranthus oleraceae Portulaca oleraceae Seed no./plant 30 000 40 000 - 50 000 150 000 44 000 - 61 000 4 000 – 5 000 40 000 42 000 3 000 235 000 10 000 After : Swarbrick & Mercado 1987)

Propagation means of some weed specise Species Means Primary Secondary Cyperus rotundus tubers seeds Scirpus maritimus tubers seeds Cynodon dactylon stolons seeds Paspalum congugatum rhizomes seeds Imperata cylindrica rhizomes, seeds - Mikania cordata seeds, stolons - Chromoleana odorata seeds crown, stolons Eichhornia crassipes offshoot seeds Commelina bangalensis seeds stem cuttings Lantana camara seeds -

เมล็ด หรือส่วนขยายพันธุ์ นำเข้า แพร่กระจาย สูญหาย ตาย ไม่งอก / พักตัว เมล็ด หรือส่วนขยายพันธุ์ ในดิน มีชีวิตรอดข้ามปี เมล็ดงอก เมล็ดพัฒนาและสุกแก่ พืชอายุข้ามปี ติดฝัก/ผล และเมล็ด ต้นอ่อน ออกดอก ผสมเกสร เติบโตและ พัฒนาการ ต้นเจริญพันธุ์ วัฏจักรหรือวงชีวิตของวัชพืช

วัชพืชงอก และมีวงชีวิตที่แตกต่างไปจากพืชปลูก เจริญเติบโต และพัฒนาการ ของพืชปลูก สุกแก่ เก็บผลผลิตออกไปปลุก แปลงว่างรอปลูก

การตั้งตัวของวัชพืช establishment of weeds) การงอกของเมล็ดวัชพืช การไถพรวนดินมีผลต่อการงอกของเมล็ดและส่วนขยายพันธุ์ของ วัชพืชที่สะสมในดิน สภาพแวดล้อมเช่นน้ำ แสงแดด อุณหภูมิ และการพักตัวของเมล็ด การเติบโตและการพัฒนาการของของวัชพืช ระยะต้นอ่อน / ระยะเจริญพันธุ์ ปัจจัยหลักในการเติบโตและพัฒนาการของวัชพืช ดิน แสง การปรับตัวของวัชพืช ความสามารถในการแข่งขัน การนำเข้ามาในและการสูญเสียไป จากพื้นที่

การพักตัวของเมล็ดวัชพืช Dormancy อาจเกิดจากกายภาพและสรีรวิทยาของเมล็ด หรือสภาพแวดล้อมของดิน ทำให้ เมล็ดวัชพืชสะสมอยู่ในดินได้ยาวนาน การงอกของเมล็ดวัชพืชต้องการ ออกซิเจน และน้ำ นอกจากนั้นอุณหภูมิที่ เหมาะสม (25-27 ซ) และแสง และความลึกของเมล็ด อาจมีผลต่อการงอกของ เมล็ด (สภาพแวดล้อม เหมาะสม ไม่เหมาะสม ทำให้เกิดการทยอยงอกและปรากฏของวัชพืชได้เกือบตลอดอายุของพืชปลูก Mature seeds Innate dormancy Secondary dormancy Nonviable seeds Enforced dormancy Enforced dormancy Dormant Germinated Weed seedling

ระยะการเติบโตของกะเม็ง (Eclipta prostata) a seed b radicle emerging c seedling with cotyledons spread d established seedling e young plant f mature plant

ระยะการเติบโตของหญ้านกสีชมพู (Echinochloa colona) a seed b, c root & coleoptile emerging d 1st leaf spread, 2nd leaf emerging e established seedling f, g young plant h mature plant

ตัวอย่างเมล็ดวัชพืชที่แพร่กระจายได้ดี b Fine rigid hairs (Mimosa pudica) ตัวอย่างเมล็ดวัชพืชที่แพร่กระจายได้ดี a spines (Cenchrus echinatus) c Fine soft hairs (Imperata cylindrica) d pappus (Ageratum conyzoides)