การดูแลรักษาความปลอดภัย ของเครื่องคอมพิวเตอร์ “สวัสดีค่ะ ขอแนะนำสื่อการเรียนในรูปแบบใหม่ เป็นสื่อการเรียนในยุคดิจิตอล ซึ่งเป็นเนื้อหาเกี่ยวกับ” เรื่องการดูแลรักษาความปลอดภัยของเครื่องคอมพิวเตอร์

การดูแลรักษาความปลอดภัยของเครื่องคอมพิวเตอร์ Malware = virus worm Trojan Spam Mail สร้างความเสียหายข้อมูล + ลดประสิทธิภาพ Network หน้าที่ผู้ดูแลระบบ / เราดูแลเอง ? ใช้ Hardware / Software ไวรัสคอมพิวเตอร์ หลาย ๆ ท่านคงจะทราบกันดีว่า ภัยร้ายจากคอมพิวเตอร์ ก่อให้เกิดความเสียหายวุ่นวายใน การทำงานได้อย่างไรบ้าง บางท่านอาจประสบมาด้วยตัวเองบ้าง หรือเคยได้ยินได้ฟังมาบ้าง บางท่านอาจเข้าใจ ผิด ๆ ทำให้เกิดความกลัวจนเกินเหตุ แล้ววิธีการป้องกันควรจะเป็นหน้าที่ของใคร? ผู้ดูแลระบบหรือผู้ใช้เครื่อง ดูแลกันเอง แล้วจะเลือกวิธีการใด จะใช้ระบบฮาร์ดแวร์ หรือซอฟท์แวร์แบบใดให้ความน่าเชื่อถือในการทำงาน มากกว่า ก่อนอื่นเรามาศึกษากันก่อนว่าไวรัสมีกี่กลุ่ม กี่ประเภท กี่สายพันธุ์ เพื่อเป็นการทำความเข้าใจว่าไวรัสไม่ น่ากลัวอย่างที่คิด ถ้าเรารู้จักมัน

Malware ไวรัส หนอนอินเทอร์เน็ต โทรจัน Spam Mail คำว่า Malware มาจากคำว่า Malicious Software เป็นโปรแกรมประเภทที่มุ่งหวังทำลายระบบ คอมพิวเตอร์ ประกอบด้วย ไวรัส หนอนอินเทอร์เน็ต โทรจัน และ สแปมเมล์

ชื่อไวรัสบอกอะไรได้บ้าง ส่วนแรกแสดงชื่อตระกูลของไวรัส (Family_Names) ส่วนชื่อของไวรัส (Group_Name) ส่วนของ (Variant) ส่วนท้าย (Tail) เคยสงสัยกันบ้างไหมว่าชื่อของไวรัสที่เห็นทั่วไปนั้นมีความหมายอย่างไร ทำไมบริษัทที่พัฒนาโปรแกรมป้องกันไวรัสจึงตั้งชื่อ แตกต่างกันไป ทั้ง ๆ ที่ไวรัสที่ค้นพบนั้นเป็นตัวเดียวกัน ถึงแม้ว่าชื่อจะเขียนไม่เหมือนกันทุกตัวอักษร แต่ความหมายที่แปลได้จาก ชื่อนั้นเหมือนกัน แต่ในที่นี้จะอธิบายถึงส่วนต่าง ๆ ของไวรัส เพื่อให้สามารถแยกประเภทของไวรัสจากชื่อของไวรัส ความสามารถที่ เด่น ๆ ตลอดจนวิธีการแพร่กระจายตัวของไวรัสได้ ส่วนประกอบของชื่อไวรัสนั้นแบ่งได้เป็นส่วน ๆ ดังนี้ ส่วนแรกแสดงชื่อตระกูลของไวรัส (Family_Names) ส่วนใหญ่จะตั้งตามชนิดของปัญหาที่ไวรัสก่อขึ้น หรือภาษาที่ใช้ในการพัฒนา เช่น เป็นม้าโทรจัน ถูกพัฒนาด้วย Visual Basic Scripts หรือเป็นไวรัสที่รันบนระบบปฏิบัติการวินโดวส์ 32 บิต ส่วนชื่อของไวรัส (Group_Name) เป็นชื่อดั้งเดิมที่ผู้เขียนไวรัสเป็นคนตั้ง โดยปกติจะถูกแทรกไว้อยู่ในโค้ดของไวรัส และในส่วนนี้เองจะเอามาเรียกชื่อ ไวรัส เปรียบเสมือนเรียกชื่อเล่น เพื่อให้สั้นและกระชับขึ้น ส่วนของ Variant รายละเอียดส่วนนี้จะบอกว่าสายพันธุ์ของไวรัสชนิดนั้น มีการปรับปรุงสายพันธุ์จนมีความสามารถต่างจากสายพันธุ์ เดิมที่มีอยู่ Variant มี 2 ลักษณะ คือ Major_Variants จะตามหลังส่วนชื่อของไวรัส เพื่อบ่งบอกว่ามีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน Minor_Variants ใช้บ่งบอกในกรณีที่แตกต่างกันนิดหน่อย ในบางครั้ง Minor_Variants เป็นตัวเลขที่บอกขนาด ไฟล์ของไวรัส ส่วนท้าย (Tail) เป็นส่วนที่จะบอกว่าวิธีการแพร่กระจาย ประกอบด้วย แอทเอ็ม บอกให้รู้ว่าไวรัสหรือหนอนชนิดนี้เป็น “mailer” ที่จะส่งตัวเองผ่านทางอีเมล์เมื่อผู้ใช้ส่งอีเมล์เท่านั้น แอทเอ็มเอ็ม บอกให้รู้ว่าไวรัสหรือหนอนชนิดนี้เป็น “mass-mailer” ที่จะส่งตัวเองผ่านทุกอีเมล์แอดเดรสที่อยู่ในเมล์บอกซ์

ไวรัส หนอน โทรจันและ Hoax ทำความรู้จักกับ ไวรัส หนอน โทรจันและ Hoax ไวรัส (Viruses) หนอน (Worms) โทรจัน (Trojan) ข่าวไวรัสหลอกลวง (Hoax) รู้จักผู้บุกรุกประเภทต่าง ๆ เมื่อไรถึงจะเรียกว่าไวรัส เมื่อไรถึงจะเรียกหนอน โทรจันและ Hoax (โฮค)

ไวรัส (Virus) คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ประเภทหนึ่งที่ถูกออกแบบมาให้แพร่กระจายตัวเองอย่างรวดเร็วไปยังทุกไฟล์ภายในคอมพิวเตอร์ หรืออาจทำให้ไฟล์เอกสารติดเชื้ออย่างช้า ๆ แต่ไวรัสไม่สามารถแพร่กระจายจากเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่งได้ด้วยตัวมันเอง โดยทั่วไปเกิดจากผู้ใช้เป็นผู้นำไวรัสจากเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่งเอง ไวรัส คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ประเภทหนึ่งที่ถูกออกแบบมาให้แพร่กระจายตัวเองจากไฟล์หนึ่งไปยังไฟล์อื่น ๆ ภายในเครื่องคอมพิวเตอร์ ไวรัสจะแพร่กระจายตัวเองอย่างรวดเร็วไปยังทุกไฟล์ภายคอมพิวเตอร์ หรืออาจจะทำ ให้ไฟล์เอกสารติดเชื้ออย่างช้า ๆ แต่ไวรัสจะไม่สามารถแพร่กระจายจากเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่งได้ด้วยตัว มันเอง โดยทั่วไปเกิดจากการที่ผู้ใช้เป็นผู้นำไวรัสจากเครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่ง เช่น เวลาที่ส่งอีเมล์ โดย แนบเอกสาร หรือไฟล์ที่มีไวรัสไปด้วย การทำสำเนาไฟล์ที่ติดไวรัสไปไว้บนไฟล์เซิรฟเวอร์ การแลกเปลี่ยนไฟล์ โดยใช้แผ่นดิสก์เก็ต เมื่อผู้ใช้ทั่วไปรับไฟล์ หรือดิสก์มาใช้งาน ไวรัสก็จะแพร่กระจายภายในเครื่อง และจะเป็น วงจรในลักษณะนี้ต่อไป

คล้ายกับไวรัสคอมพิวเตอร์ แต่อาศัยพฤติกรรม หนอน (Worms) คล้ายกับไวรัสคอมพิวเตอร์ แต่อาศัยพฤติกรรม การทำงานของมนุษย์ยุคไอที ในการแพร่กระจายตัวเอง ไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องอื่น Worms เป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ถูกออก แบบมาให้สามารถแพร่กระจายตัวเองจากเครื่องหนึ่งไป ยังอีกเครื่องหนึ่ง โดยอาศัยระบบเน็ตเวิร์ค (E-mail) การแพร่กระจายสามารถทำได้ด้วยตัวเอง และแพร่กระจาย อย่างรวดเร็วพร้อมทั้งทำความเสียหายรุนแรงกว่าไวรัสมาก หนอน หรือ วอร์ม ในอีกความหมายหนึ่ง เป็นอันตรายต่อระบบมาก ซึ่งสามารถทำความเสียหายต่อระบบได้จากภายใน เหมือนกับ หนอนที่กัดกินผลไม้จากภายใน โดยทั่วไปจะคล้ายกับไวรัสคอมพิวเตอร์ ด้วยการอาศัยพฤติกรรมการทำงานของ มนุษย์ ในการแพร่กระจายตัวเองไปยังเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องอื่น หนอนร้ายเป็นโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ถูก ออกแบบมาให้สามารถแพร่กระจายตัวเองจากเครื่องคอมพิวเตอร์เครื่องหนึ่งไปยังอีกเครื่องหนึ่ง โดยอาศัยระบบ เน็ตเวิร์ค ซึ่งการแพร่กระจายสามารถทำได้ด้วยตัวของมันเอง ซึ่งจะแพร่กระจายได้รวดเร็วและทำความเสียหาย รุนแรงกว่าไวรัสมาก

โทรจัน (Trojan) โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ถูกออกแบบมาให้แฝงตัวเองเข้าไปในระบบและจะทำงานโดยการดักจับเอารหัสผ่านเข้าสู่ระบบต่าง ๆ และส่งกลับไปยังผู้ประสงค์ร้ายเพื่อเข้าใช้หรือโจมตีระบบในภายหลัง โทรจันต่างจากไวรัสและหนอน คือไม่สามารถทำสำเนาตัวเองและแพร่กระจายตัวเองได้ ต้องอาศัยตัวกลาง ซึ่งอาจเป็นโปรแกรมต่าง ๆ จดหมาย หรือการโหลดไฟล์ โทรจัน ชื่อจากมหากาพย์เมืองทรอยในอดีตของโฮมเมอร์ ถูกนำมาใช้เป็นชื่อของโปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่ถูกออกแบบมา ให้แฝงตัวเองเข้าไปในระบบ และจะทำงานโดยการดักจับเอารหัสผ่านเข้าสู่ระบบต่าง ๆ แล้วส่งกลับไปยังผู้ ประสงค์ร้าย เพื่อเข้าใช้หรือโจมตีระบบในภายหลัง ซึ่งแฝงมาในหลาย ๆ รูปแบบ เช่น เกมส์ การ์ดอวยพร หรือ จดหมายต่าง ๆ โปรแกรมโทรจัน ไม่ได้ถูกออกแบบมาเพื่อทำลายระบบ หรือสร้างความเสียหายต่อระบบ คอมพิวเตอร์ โทรจันต่างจากไวรัส และหนอน คือ มันไม่สามารถทำสำเนาตัวเองและแพร่กระจายตัวเองได้ แต่ มันสามารถที่จะอาศัยตัวกลาง ซึ่งอาจเป็นโปรแกรมต่าง ๆ จดหมาย หรือการไปโหลดไฟล์จากแหล่งต่าง ๆ เมื่อ เรียกใช้งานไฟล์เหล่านี้ โทรจันก็จะทำงานและจะเปิดช่องทางต่าง ๆ ให้ผู้บุกรุกเข้าโจมตีระบบได้ ดังเช่นที่พวก กรีกทำกับชาวเมืองทรอยเมื่อครั้งอดีต

ข่าวไวรัสหลอกลวง (Hoax) ไวรัสหลอกลวงพวกนี้จะมาในรูปของจดหมายอิเล็กทรอนิกส์ ส่งข้อความต่อ ๆ กันไปผ่านทางโปรแกรมรับส่งข้อความหรือห้องสนทนาต่าง ๆ สามารถสร้างความวุ่นวายได้มากน้อยขึ้นกับเทคนิคและจิตวิทยาของผู้สร้างข่าว ส่วนใหญ่จะมีหัวข้อชวนเชื่อ อ้างแหล่งที่มาที่น่าเชื่อถือเพื่อสร้างความมั่นใจ ผู้รับจะส่งต่อไปยังเพื่อนสนิทหรือคนคุ้นเคย ผู้รับก็จะทำตัวเป็นผู้ส่งต่อไปอีกหลาย ๆทอด ข่าวไวรัสหลอกลวง หรือโฮค เป็นรูปแบบหนึ่งที่มีผลต่อผู้ใช้คอมพิวเตอร์จำนวนมาก โดยไวรัสหลอกลวงพวกนี้จะมาในรูปของจดหมาย อิเล็กทรอนิกส์ การส่งข้อความต่อ ๆ กันไป ผ่านทางโปรแกรมรับส่งข้อความ หรือห้องสนทนาต่าง ๆ ซึ่ง สามารถสร้างความวุ่นวายให้เกิดขึ้นได้มากหรือน้อยเพียงใด ก็ขึ้นอยู่กับเทคนิค และการใช้จิตวิทยาของผู้สร้าง ข่าวขึ้นมา โดยส่วนใหญ่จดหมายประเภทนี้จะมีหัวข้อที่ชวนเชื่อ อ้างแหล่งข้อมูล และบริษัทใหญ่ ๆ เป็นการ สร้างความเชื่อมั่น และเมื่อผู้รับส่งต่อไปยังเพื่อนสนิท และคนคุ้นเคย ก็จะยิ่งสร้างความเชื่อมั่นมากขึ้น จากนั้น ผู้รับก็จะทำตัวเป็นผู้ส่งต่อ ๆ ไปอีกหลาย ๆ ทอด ซึ่งเป็นลักษณะเด่นของไวรัสหลอกลวง หากได้รับจดหมาย ประเภทนี้ก็ไม่ควรที่จะส่งไปต่อ ๆ หรือควรเช็คจากแหล่งข้อมูลที่ถูกต้องก่อนทำการส่งต่อไป

อาการที่น่าสงสัย เมื่อมีการบู๊ตระบบแล้ว ระบบไม่สามารถบู๊ตได้ ตามปกติ เปิดเครื่องแล้ว จอมืดเป็นเวลานาน (รีเซ็ตแล้วก็ไม่ทำงาน) เมื่อมีการบู๊ตและเข้าสู่ระบบ ระหว่างรอวินโดว์ ปรากฏข้อความที่ไม่คุ้นเคยปรากฏขึ้นมา ไฟล์ Autoexec.bat ถูกแก้ไขใหม่ อาการที่น่าสงสัยว่าอาจจะติดไวรัส เมื่อมีการบู๊ตระบบแล้วระบบไม่สามารถบู๊ตได้ตามปกติ มีข้อความเตือนเช่น “CMOS Check sum Error” (แต่ข้อความเตือนนี้ สามารถเกิดได้จากเหตุอื่นด้วย เช่น Battery หมด) เปิดเครื่องแล้วจอมืดเป็นเวลานาน (รีเซ็ตแล้วก็ไม่ทำงาน) เมื่อมีการบู๊ตและเข้าสู่ระบบ ระหว่างที่รอวินโดว์ปรากฏ ข้อความที่ไม่คุ้นเคยปรากฏขึ้นมา ไฟล์ Autoexec.bat ถูกแก้ไขใหม่

สปายแวร์ ? โปรแกรมที่แอบเข้ามาติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์โดยผู้ใช้อาจไม่ได้เจตนา ซึ่งอาจจะมากับโฆษณาสินค้า หรือบริการบนอินเทอร์เน็ต เป็นผลทำให้เครื่องคอมพิวเตอร์เกิดปัญหาโดยที่ไม่รู้ตัว สปายแวร์ เป็นโปรแกรมที่แอบแฝงเข้ามาติดตั้งในเครื่องคอมพิวเตอร์ ซึ่งอาจแฝงมากับพวก Software shareware, freeware หรือ demo แม้แต่โฆษณา ที่เราเอามาจาก Internet ก่อให้เกิด ปัญหาโดยที่ไม่รู้ตัว