POACEAE (วงศ์หญ้า) ลำต้นเป็นข้อ (Node) ลำต้นกลมและเป็นรูกลวง (Stem round and hole) โครงการถ่ายทอดเทคนิคการจำแนกพรรณไม้สำหรับการปฏิบัติงานภาคสนาม

ลำต้นตัดขวางเป็นรูปสามเหลี่ยมและไม่กลวง CYPERACEAE (วงศ์กก) ลำต้นตัดขวางเป็นรูปสามเหลี่ยมและไม่กลวง

ZINGIBERACEAE (วงศ์ขิง) ใบเรียง 2 ระนาบ มีหูใบ (ligule) เป็นแผ่นบางๆ เห็นได้ชัด

ZINGIBERACEAE (วงศ์ขิง) ใบเรียง 2 ระนาบ มี ligule เห็นได้ชัด

ZINGIBERACEAE (วงศ์ขิง) ลักษณะดอกในสกุลเข้าพรรษา Globba

ZINGIBERACEAE (วงศ์ขิง) กระทือใต้ Zingiber peninsulare

สกุลขมิ้น Curcuma กระเจียวขาว กระเจียวใบกว้าง* Curcuma parviflora Curcuma latifolia

สกุลกระวาน Amomum ปลายใบเป็นหางยาวและบิด Amomum maximum

ข่าน้ำ Alpinia mutica

COSTACEAE (วงศ์เอื้องหมายนา) มี ligule เหมือนกันแต่ใบเรียงเวียน เอื้องหมายนา Costus speciosus

ARACEAE (วงศ์บอน) ช่อดอกมีใบประดับขนาดใหญ่ (spathe) รองรับ กระดาดขาว Colocasia gigantea

บอน Colocasia esculenta ARACEAE (วงศ์บอน) บอน Colocasia esculenta

ARACEAE (วงศ์บอน) Pothos sp. ระงดกล้วย Epipremnum giganteum ว่านขันหมาก Aglaonema sp.

ผักหนาม Lasia spinosa

Dioscoreaceae (วงศ์กลอย) เป็นไม้เลื้อย ใบคล้ายใบเลี้ยงคู่ เป็น 3 ใบ คล้ายวงศ์ถั่ว บางชนิดมีตุ่มคล้ายหนามตามลำต้น มีหัว ผลเป็น 3 ปีก กลอย Dioscorea hispida

Dioscoreaceae (วงศ์กลอย) มันเสา Dioscorea alata

สังเกตลักษณะโครงสร้างของดอก ORCHIDACEAE (วงศ์กล้วยไม้ ) สังเกตลักษณะโครงสร้างของดอก มีส่วนที่คล้ายหัว Pseudo bulb ซึ่งไม่ใช่ลำต้นที่แท้จริง

Annonaceae (วงศ์ไม้กระดังงา) ใบเดี่ยว ไม้ยืนต้น ไม้เถา ไม้ล้มลุก ไม่มีน้ำเลี้ยง ไม่มีหูใบ ดอกเรียงเป็นชั้นๆ ละ 3 กลีบ กลาย Mitrephora keithii

Annonaceae (วงศ์ไม้กระดังงา) มีเส้นรัศมีในเนื้อไม้

กลาย Mitrephora keithii กลึงกล่อม Polyalthia suberosa

เปลือกในมีแถบสีน้ำตาล หยาบคล้ายกาบมะพร้าว

สกุลการะเวก Artabotrys มีตะขอ และดอกออกที่ปลายตะขอ กระดังงาจีน Artabotrys hexapetalus

สกุลชิงดอกเดียว Goniothalamus สังเกตลักษณะกระจุกดอกเหมือนมือเปิบ ปาหนันหิน Goniothalamus sp.

Sapindaceae (วงศ์ลิ้นจี่) ส่วนใหญ่มีปลายก้านใบยื่นล้ำออกมา มะหวด Lepisanthes rubiginosa คอแลน Nephelium hypoleucum คงคาเดือด Arfeuillea arborescens

Sapindaceae (วงศ์ลิ้นจี่) ผลออกเป็นคู่ อาจฝ่อ 1 โต 1 เช่น เงาะ ลิ้นจี่

Meliaceae (วงศ์ประยงค์ป่า) ใบประกอบปลายใบคี่ ผลไม่เป็น lobe เหมือน Sapindaceae ไม่มีหูใบ

Meliaceae วงศ์ลางสาด ใบอ่อนเป็นเกล็ดและงอเหมือนช้อน

Meliaceae (วงศ์ประยงค์ป่า)

Meliaceae (วงศ์ประยงค์ป่า)

Rutaceae (วงศ์ส้ม) กำจัดเครือ Zanthoxylum nitidum มีต่อมน้ำมันเป็นจุดใสกระจายตามผลและใบ มักเป็นน้ำมันหอมระเหย

Rutaceae (วงศ์ส้ม)

เขยตายแม่ยายชักปก Glycosmis pentaphylla Rutaceae (วงศ์ส้ม) เขยตายแม่ยายชักปก Glycosmis pentaphylla ใบประกอบ ไม่มีหูใบ

Dipterocarpaceae (วงศ์ยางนา) ไม้ยืนต้นเท่านั้น มีขนรูปดาว (Stellate hairs) ใบเดี่ยว เรียงสลับ ขอบใบเรียบ มีหูใบ ผลมี 5 ปีก ยางวาด Dipterocarpus chartaceus

ยางวาด Dipterocarpus chartaceus Dipterocarpaceae (วงศ์ไม้ตะเคียน) สกุล Dipterocarpus เส้นใบย่อย เรียงขนานกัน เปลือกใน มีกลิ่นเฉพาะตัวคล้ายกลิ่นชันสน ยางวาด Dipterocarpus chartaceus

Dipterocarpaceae (วงศ์ไม้ตะเคียน) สกุลกระบาก (Anisoptera) ผลมีปีกยาว 2 สั้น 3 ในปีกยาวมี เส้น เพียง 3 เส้น ไทยมี 3 ชนิด แยกกันที่ขนบนใบ ช้าม่วง Anisoptera scaphula

ไข่เขียว Parashorea stellata Dipterocarpaceae (วงศ์ไม้ตะเคียน) สกุลไข่เขียว (Parashorea) ผลมีปีกยาว 5 ปีก ยาวเท่ากัน ไข่เขียว Parashorea stellata

Dipterocarpaceae (วงศ์ไม้ตะเคียน) สกุลไข่เขียว (Parashorea) ต้นเปลาตรงเปลือกเรียบเป็นมัน ให้จำสีเปลือกในคล้ายสีไข่สังขยา

Dipterocarpaceae (วงศ์ไม้ตะเคียน) สกุลพันจำ (Vatica) เปลือกต้นเป็นสันตามขวาง

ผลคล้ายวงศ์ยางนา ปูเล Gyrocarpus americanus วงศ์ HERNANDIACEAE

Apocynaceae (วงศ์ตีนเป็ด ) ดอกตูมบิดเวียน เหมือนไอติม มียางสีขาว ใบมักออกตรงกันข้าม กลีบดอก 5 กลีบ เชื่อมติดกันแต่ปลายแยกและเกยซ้อนเวียนเป็นรูปกังหัน ลั่นทม Plumeria sp. ที่คล้ายกันคือวงศ์ดอกรัก (Asclepidaceae)

โมกแดง Wrightia dubia

ฝักคู่ แตกข้างเดียว โมกแดง Wrightia dubia

ไฟเดือนห้า Asclepias curassavica ASCLEPIADACEAE (วงศ์ดอกรัก ) มียางสีขาวเหมือนกัน ฝักออกคู่และแตกข้างเหมือนกัน ไฟเดือนห้า Asclepias curassavica

Asclepidaceae (วงศ์ดอกรัก) แต่ดอกตูมไม่เป็นเกลียวไอติม และดอกบานไม่ซ้อนกัน ไฟเดือนห้า Asclepias curassavica

Asclepidaceae (วงศ์ดอกรัก) หัวใจทศกัณฐ์ Hoya kerrii

Asclepidaceae (วงศ์ดอกรัก) รักดอก Calotropis gigantea

Myristicaceae (วงศ์เลือดควาย) เป็นไม้ยืนต้นเท่านั้น เมื่อสับเปลือกจะมีน้ำเลี้ยงสีแดง ไม่ข้น ไม่เหนียว

ชบา Hibiscus rosa-sinensis Malvaceae (วงศ์ชบา) กลีบดอก 5 กลีบ เกสรเพศเมีย 3 อัน ก้านชูเกสรยาว เกสรเพศผู้จำนวนมาก ชบา Hibiscus rosa-sinensis

Malvaceae (วงศ์ชบา)

Malvaceae (วงศ์ชบา) เส้ง Urena lobata

Mitragyna sp. สกุลนี้หูใบชัดที่ปลายยอด รูปใบพาย Rubiaceae (วงศ์เข็ม) มีหูใบเชื่อมติดกัน (interpetiolar stipules) Mitragyna sp. สกุลนี้หูใบชัดที่ปลายยอด รูปใบพาย

กระท่อม Mitragyna speciosa Rubiaceae (วงศ์เข็ม) มีหูใบเชื่อมติดกัน (interpetiolar stipules) กระท่อม Mitragyna speciosa

Rubiaceae (วงศ์เข็ม) มีหูใบเชื่อมติดกัน (interpetiolar stipules) เข็ม Ixora sp.

Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลยอ (Morinda) ให้จำลักษณะของผล Morinda scabrida

ก๊าย Uncaria calophylla Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลเกี่ยวชู้ (Uncaria) ก๊าย Uncaria calophylla มีตะขอ 2 อันออกจากข้อใบ

มีตะขอ 2 อันออกจากข้อใบ สกุลเกี่ยวชู้ (Uncaria)

Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลคำมอก (Gardenia) ปลายยอดมีชันสีเหลืองหุ้ม คำมอกหลวง Gardenia sootepensis

ข้าวสารป่า Pavetta tomentosa Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลข้าวสารป่า (Pavetta) เกสรตัวเมียยาว ข้าวสารป่า Pavetta tomentosa

สกุลกรามหิน (Lasianthus) Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลกรามหิน (Lasianthus)

Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลกรามหิน (Rothmannia)

Rubiaceae (วงศ์เข็ม) สกุลใบต่างดอก Mussaenda

ลังแข Baccaurea macrophylla Euphorbiaceae วงศ์ใหญ่ที่สุด ใบเดี่ยว เรียงสลับ ผลแห้งแตกเป็น 3 พู ลังแข Baccaurea macrophylla

ผลเป็น 3 lobe หรือเป็น 3 ช่อง

มักมีหูใบปรากฏชัดเจนที่ปลายยอด มะเม่า Antidesma sp.

เปล้าหลวง Croton roxburghii Euphorbiaceae สกุลเปล้า Croton มีขนรูปดาว หรือ มีเกล็ดขาวๆ มีต่อมที่โคนใบ เปล้าหลวง Croton roxburghii

เมื่อขยี้ใบอ่อน หรือส่วนของเปลือกใน จะมีกลิ่นเฉพาะตัวคล้ายกลิ่นน้ำนม Euphorbiaceae Usually with stellate hairs or scales also with paired glands at the base of the leaf ต่อม เกล็ด (scale) สกุล Croton เมื่อขยี้ใบอ่อน หรือส่วนของเปลือกใน จะมีกลิ่นเฉพาะตัวคล้ายกลิ่นน้ำนม

Euphorbiaceae ใบใหญ่ 3 lobes สกุล Macaranca เต้าหลวง Macaranga sp.

สกุลมะขามป้อม Phyllanthus Euphorbiaceae สกุลมะขามป้อม Phyllanthus

Euphorbiaceae แขนงพร้อย Phyllanthus collinsae

Anacardiaceae (วงศ์มะม่วง) Leaves - simple or compound - alternate , spiral or whorled - pinnate or trifoliate usually entire - petioles swollen at base. No stipules ยางขาวหรือใสเมื่อแห้งเป็นสีดำ

Anacardiaceae (วงศ์มะม่วง) ผลในสกุล Semecarpus

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) เนื้อไม้ปรากฏเป็นร่างแห

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) สังเกตลักษณะของเปลือกนอก

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) สกุลก่อนก (Lithocarpus) เปลือกด้านในเป็นสันแข็งทิ่มเนื้อไม้ ขอบใบเรียบ ยอดผลแหลม

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) สกุลก่อนก (Lithocarpus) เปลือกด้านในเป็นสันแข็งทิ่มเนื้อไม้ ขอบใบเรียบ ยอดผลแหลม

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) สกุลก่อหนาม (Castanopsis) เปลือกด้านในไม่เป็นสันแข็งทิ่มเนื้อไม้ ขอบใบเรียบ ผลเป็นหนามแข็งหุ้ม

Fagaceae (วงศ์ไม้ก่อ) สกุลก่อตลับ (Quercus) เปลือกด้านในเป็นสันแข็งทิ่มเนื้อไม้ตามยาว ขอบใบหยัก ปลายผลเป็นตุ่มเล็กหรือขยายกว้างออก

Ebenaceae (วงศ์มะเกลือ) เปลือกนอกดำ ถากเหลือง ใบเดี่ยว เรียงสลับ มักมีต่อมกระจายตามผิวใบ

พญารากดำ Diospyros rubra

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) Caesalpinioideae Mimosoideae Papilionoideae

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) มักจะหุบใบในตอนกลางคืน

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) มักจะหุบใบในตอนกลางคืน

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) เมล็ดติดฝัก แตกออก 2 ฝา สังเกตสกุลย่อยที่โครงสร้างของดอก

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) Papilionoideae

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) CAESALPINIOIDEAE มะค่าโมง Afzelia xylocarpa

Leguminosae (วงศ์ถั่ว) สะตอ Parkia speciosa MIMOSOIDEAE

Pterdophytes : Ferns & Fern allies เฟิร์นแท้และเฟิร์นไม่แท้

Pterdophytes : Ferns & Fern allies True ferns : - Approximately 35 families. วงศ์ใหญ่ๆ - Aspleniaceae - Thelypteridaceae - Hymenophyllaceae - Polypodiaceae

Pterdophytes : Ferns & Fern allies ศัพท์ที่ใช้เรียกส่วนต่างๆ ของเฟิน Fron = ‘compound leaf ’ Stipe = ‘ petiole ’ Pinna = ‘leaflet’ Pinnule = ‘bipinnate leaflet ’

Aspleniaceae (วงศ์เฟิร์นข้าหลวง) กลุ่มของสปอร์ ออกเป็นแนวขนานกัน

Aspleniaceae (วงศ์เฟิร์นข้าหลวง) กลุ่มของสปอร์ ออกเป็นแนวขนานกัน

ข้าหลวงหลังลาย Asplenium nidus

Thelypteridaceae (วงศ์เฟิร์นดิน, เฟิร์นหิน) ก้านใบตัดขวางเป็นรูปโอเมก้า

Hymenophyllaceae (วงศ์เฟิร์นใบบาง) เฟินขนาดเล็กมาก เป็นแผ่นบางๆ เกาะตามหินหรือต้นไม้ที่มีความชื้นสูง สปอร์ - Lamina trans lucent (only 1 cell thick) - Sporangia on long narrow column. - Leaves on the same rhizome different. - Colbert a length of rhizome

Hymenophyllaceae (วงศ์เฟิร์นใบบาง) เฟินใบบาง มอสส์ เปรียบเทียบขนาดเฟิร์นใบบางและมอสส์

Hymenophyllaceae (วงศ์เฟิร์นใบบาง)

Polypodiaceae (วงศ์เฟิร์นอิงอาศัย) Stem a creeping rhizome. Leaves articulated at the base. leaving small stalks on rhizome. Sori with out and indusiam. Stem scales with terminal gland.

มีเหง้าทอดเลื้อย Drynaria sp.

ไม้เลื้อย เถา กลุ่มที่มีใบเรียงสลับ ให้สังเกตตำแหน่งที่มือเกาะแตกออกจากลำต้น ว่าทำมุมกับใบอย่างไร

Cacurbitaceae (วงศ์แตงกวา) Tendrils ออกตั้งฉากกับใบ

Passifloaraceae (วงศ์กะทกรก) ออกจากซอกใบ

Passifloaraceae (วงศ์กะทกรก)

Vitaceae (วงศ์องุ่น) Tendril ออกตรงข้ามใบ

Vitaceae (วงศ์องุ่น) Tendril ออกตรงข้ามใบ