ยาที่ใช้ในโรคไตเรื้อรัง (Pharmacotherapy in CKD) ประกอบการประชุมอบรมพัฒนาศักยภาพพยาบาล หน่วยปฐมภูมิ เขต 3 ภญ.จันทกานต์ อภิสิทธิ์ศักดิ์ กลุ่มงานเภสัชกรรม สวรรค์ประชารักษ์ มีนาคม พ.ศ.2560
Metformin 1 - 5 เม็ดต่อวัน 1 - 3 เม็ดต่อวัน เม็ทฟอร์มิน 850 ม.ก. เม็ทฟอร์มิน 500 ม.ก. เม็ทฟอร์มิน 850 ม.ก. 1 - 5 เม็ดต่อวัน 1 - 3 เม็ดต่อวัน
Metformin : คำแนะนำการใช้ยา แนะนำให้รับประทานหลังอาหาร (ลด GI S/E) (ปวดท้อง ท้องเสีย คลื่นไส้ อาเจียน) อาการข้างเคียงสามารถหายไปได้เองหลังจากใช้ยาต่อเนื่อง หากไม่เกิดอาการข้างเคียงกับระบบทางเดินอาหารสามารถรับประทานก่อน หรือ หลังอาหาร ก็ได้ หากลืม ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากใกล้มื้อถัดไปให้รอทานยาในมื้อนั้นในขนาดปกติ ไม่ต้องเพิ่มขนาดเป็นสองเท่า
Sulfonylurea 1 - 4 เม็ดต่อวัน ½ - 4 เม็ดต่อวัน ไกลเบนคลาไมด์ 5 ม.ก. กลิพิไซด์ 5 ม.ก. ไกลคลาไซด์ 30 ม.ก. 1 - 4 เม็ดต่อวัน ½ - 4 เม็ดต่อวัน
Sulfonylurea ไกลเมพิไรด์ 4 ม.ก. เรพากลิไนด์ 1 ม.ก. ¼ - 2 เม็ดต่อวัน ½ - 8 เม็ดต่อวัน
คำแนะนำการรับประทานยา Sulfonylureas ควรรับประทานก่อนอาหาร (อาหารมีผลต่อการดูดซึมยา) รับประทานให้ตรงขนาดตามคำสั่งแพทย์ ตรงเวลา สม่ำเสมอ รับประทานอาหารให้ตรงเวลา ครบ 3 มื้อหลัก ทำอย่างไรถ้าลืมรับประทานยา รับประทานทันทีที่นึกได้ (ถึงแม้จะรับประทานอาหารไปแล้ว) ให้เฝ้าระวังภาวะน้ำตาลต่ำหลังจากรับประทานยา 3-4 ชั่วโมง หากนึกได้เมื่อใกล้มื้อยาถัดไป แนะนำให้รอทานยาในมื้อนั้นขนาดปกติ ไม่ต้องเพิ่มขนาดยาเป็นสองเท่า
Pioglitazone 30mg (Actos®) รับประทานก่อน หรือ หลังอาหาร ก็ได้ หากลืม ให้รับประทานทันทีที่นึกได้ หากใกล้มื้อถัดไปให้รอทานยาในมื้อนั้นในขนาดปกติ ไม่ต้องเพิ่มเป็นสองเท่า
Pioglitazone.. ไม่เกิด hypoglycemia ลด Triglyceride เพิ่ม HDL-C น้ำหนักเพิ่ม บวมน้ำ หัวใจล้มเหลว หัวใจขาดเลือด กระดูกหัก ปัจจัยเสี่ยง มีโรคประจำตัวบางอย่าง ห้ามใช้ในผู้ป่วยโรคหัวใจล้มเหลว ระดับรุนแรง หรือ ได้รับยา “เอ็นเสด” ได้รับร่วมกับยาบางชนิด เช่น เอ็นเสด อินสุลิน ไม่เกิด hypoglycemia ลด Triglyceride เพิ่ม HDL-C ยาลดน้ำตาลในเลือด ชนิดรับประทาน กลุ่มแรก ได้แก่ Sulfonylureas ซึ่งยาในกลุ่มนี้ก็จะได้แก่ Glibenclamide , Glipizide , Glicazide , Glimepiride กลไกการออกฤทธิ์หลักของของยาในกลุ่มนี้ คือ การเพิ่มการหลั่งอินซูลินจากตับอ่อน ข้อดีของยา คือ ผู้ป่วยค่อนข้างทนยาได้ดี สามารถลดอุบัติการณ์การเกิดโรคในระบบหัวใจและหลอดเลือด และลดอัตราการเสียชีวิตได้ ส่วนข้อเสีย ได้แก่ การกระตุ้นการหลังของอินซูลินจากตับอ่อนค่อนข้างจะไม่สัมพันธ์กับระดับน้ำตาลในเลือด มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะ hypoglycemia ซึ่งอาจรุนแรงจนต้องเข้ารับการรักษาในโรงพยาบาล หรืออาจเสียชีวิตได้ น้ำหนักตัวเพิ่ม .......