แนวทางการบริหารจัดการวัคซีน ไข้สมองอักเสบเจอีชนิดเชื้อเป็นอ่อน ฤทธิ์ สายพันธุ์ SA 14-14-2 Lived Attenuated Japanese Encephalitis SA 14-14-2 : LAJE คุณบำเพ็ญ เกงขุนทด สคร.9 นครราชสีมา ประชุม คทง.วัคซีนเขต 9 วันที่ 28 มิ.ย. 59
CD.JEVAC วัคซีนไข้สมองอักเสบเจอี เชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ ศ.นพ. หยู เป็นผู้พัฒนาวัคซีน ใช้ในจีนตั้งแต่ ค.ศ. 1988 (ได้รับรางวัลเจ้าฟ้ามหิดล ปี 2552) เป็นวัคซีนชนิด cell culture ตัวแรกที่ผลิตจากเชื้อไวรัส เจอี สายพันธุ์ SA14-14-2 เพาะเลี้ยงใน primary hamster kidney cell วัคซีนเป็นผงแห้ง มี water for injection 0.5 ml อายุของยา 18 เดือน ให้วัคซีนในเด็กอายุ 9 เดือน และฉีดกระตุ้นหลังจากฉีดเข็มแรกไปแล้ว 3-12 เดือน (ขนาด 0.5 ml : Sc)
มี 2 บริษัทคือชื่อการค้า CD JEVAX และ THAIJEV วัคซีน LAJE มี 2 บริษัทคือชื่อการค้า CD JEVAX และ THAIJEV
CD. JEVAX เป็นวัคซีน ป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี ใช้ไวรัส JE สายพันธุ์ SA 14-14-2 ทำให้อ่อนฤทธิ์ ผลิตเป็นผงแห้ง เมื่อละลายแล้วจะได้น้ำยาใสสีส้มแดง หรือสีชมพูอ่อน บรรจุ ๑ โด๊ส ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ๒ ครั้ง ห่างกัน ๓ -๑๒ เดือน ฉีดครั้งละ ๐.๕ มล. เก็บที่อุณหภูมิ +๒ ถึง + ๘ องศาเซลเซียส ควรเก็บในกล่องเพื่อป้องกันแสง
เขต 9 ได้รับ JE Live ชื่อการค้า THAIJEV เป็นวัคซีน ป้องกันโรคไข้สมองอักเสบเจอี ที่ได้จากเทคโนโลยีการสร้างพันธุกรรมไข้สมองอักเสบเจอีสายพันธุ์ SA 14-14-2 ทำให้อ่อนฤทธิ์ ผลิตเป็นผงแห้ง เมื่อละลายแล้วจะได้น้ำยาไม่มีสี หรือสีเหลืองอำพันบรรจุ ๔ โด๊ส ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ๒ ครั้ง ห่างกัน ๑๒ เดือน ฉีดครั้งละ ๐.๕ มล. เก็บที่อุณหภูมิ +๒ ถึง + ๘ องศาเซลเซียส ควรเก็บในกล่องเพื่อป้องกันแสง เขต 9 ได้รับ JE Live ชื่อการค้า THAIJEV
Lived Attenuated Japanese Encephalitis SA14-14-2: LAJE เขตสุขภาพที่ ๑ ( ๒๕๕๖ ) มี ๘ จังหวัด เชียงใหม่, เชียงราย, แม่ฮ่องสอน,ลำปาง, ลำพูน, น่าน, แพร่, พะเยา เขตสุขภาพที่ ๒ ( ๒๕๕๘ ) มี ๕ จังหวัด พิษณุโลก, อุตรดิตถ์, เพชรบูรณ์, ตาก, สุโขทัย เขตสุขภาพที่ ๕ ( ๒๕๕๘ ) มี ๘ จังหวัด ราชบุรี, สุพรรณบุรี, กาญจนบุรี, นครปฐม, เพชรบุรี, สมุทรสาคร, สมุทรสงคราม, ประจวบคีรีขันธ์ เขตสุขภาพที่ ๖ ( ๒๕๕๘ ) มี ๘ จังหวัด ชลบุรี, สมุทรปราการ, ฉะเชิงเทรา,ปราจีนบุรี, สระแก้ว, ระยอง, จันทบุรี, ตราด ๑ พฤษภาคม ๒๕๕๙ เริ่มใช้ในเขตสุขภาพที่๓,๔,๗ – ๑๒ และกรุงเทพ ฯ
การให้ LAJE กลุ่มเป้าหมาย ให้ LAJE แก่เด็กอายุครบ ๑ ปี เข็มที่ ๑ อายุครบ ๑ ปี เข็มที่ ๒ อายุ ๒ ปี ๖ เดือน ( พร้อมกับ MMR 2 ) ขนาดที่ใช้ ครั้งละ ๐.๕ มล. ฉีดเข้าใต้ผิวหนัง ( Sc )
การจัดเก็บวัคซีน LAJE เก็บในอุณหภูมิ + ๒ ถึง + ๘ องศาเซลเซียส
การให้ LAJE แก่เด็กอายุเกิน ๑ ปี เชื้อตาย กำหนดการให้ JE ชนิดเชื้อเป็น ครั้งต่อไป ไม่เคยได้รับ หรือ เคยได้รับ ๑ เข็ม เคยได้รับ ๒ เข็ม เคยได้รับ ๓ เข็ม ฉีด ๒ เข็ม ห่างกัน ๓ – ๑๒ เดือน ขึ้นอยู่กับบริษัทที่ผลิต (CD JEVAX ห่างกัน 3-12 เดือน THAIJEV ห่างกัน 12 เดือน) ฉีด ๑ เข็ม ห่างจากเข็มที่ ๒ อย่างน้อย ๑๒ เดือน ไม่ต้องให้
การให้ LAJE แก่เด็กอายุเกิน ๑ ปี จำง่าย ๆ ได้เชื้อตายมา ๑ ครั้ง ต่อเชื้อเป็น ๒ ครั้ง ได้เชื้อตายมา ๒ ครั้ง ต่อเชื้อเป็น ๑ ครั้ง ได้เชื้อตายมา ๓ ครั้ง ไม่ต้องต่อเชื้อเป็น
การคาดประมาณกลุ่มเป้าหมาย หน่วยบริการ คาดประมาณการจำนวนเด็กที่ให้บริการ 1. รายชื่อเด็กที่นัด ทั้งเด็กที่อยู่ในและนอกพื้นที่ที่รับผิดชอบ 2. เด็กที่ไม่ได้มาตามนัดในครั้งที่ผ่านมา 3. เด็กที่ไม่ได้นัดที่อาจเข้ามาขอรับวัคซีน เพื่อคำนวณ ปริมาณวัคซีน ที่ต้องใช้ทั้งหมด การคาดประมาณปริมาณการใช้วัคซีน ให้เจ้าหน้าที่ประมาณการจำนวนเด็กที่ให้บริการในแต่ละครั้งจาก รายชื่อเด็กที่นัดทั้งเด็กที่อยู่ในและนอกพื้นที่ที่รับผิดชอบ เด็กที่ไม่ได้มาตามนัดในครั้งที่ผ่านมา เด็กที่ไม่ได้นัดที่อาจเข้ามาขอรับวัคซีน เพื่อคำนวณปริมาณวัคซีน IPV และ OPV ที่ต้องใช้ทั้งหมด แล้วประมาณการวัคซีนตามที่กล่าวในหัวข้อ “แนวทางการบริหารจัดการวัคซีนและระบบลูกโซ่ความเย็น”
การเบิกวัคซีน ใช้แบบฟอร์ม ว. 3/1 กรอกข้อมูล เป้าหมาย ยอดคงเหลือยกมา จำนวนผู้รับบริการ จำนวนขวดวัคซีนที่เปิดใช้ โปรแกรมจะคำนวณอัตโนมัติ จำนวนวัคซีนที่ต้องการใช้ (ขวด) จำนวนวัคซีนที่ขอเบิก (ขวด) อัตราสูญเสียร้อยละ
อัตราสูญเสียวัคซีน LAJE ชนิด 4 dose/ขวด อัตราสูญเสียร้อยละ 20 LAJE ชนิด single dose อัตราสูญเสียร้อยละ 1 จำนวน LAJE ที่ใช้ (dose) = จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายในแต่ละเดือน x 1.01 LAJE ชนิด 4 dose/ขวด อัตราสูญเสียร้อยละ 20 จำนวน LAJE ที่ใช้ (dose) = จำนวนเด็กกลุ่มเป้าหมายในแต่ละเดือน x 1.25
การเบิกวัคซีน หน่วยบริการ สสอ. ฝ่ายเภสัชกรรม รพ. ส่งใบเบิก ส่งใบเบิก ตรวจสอบความครบถ้วน ถูกต้อง ตรวจสอบความสอดคล้องของการเบิกให้สัมพันธ์กับจำนวนเด็กที่ให้บริการจริง ตรวจสอบความครบถ้วน ถูกต้อง ตรวจสอบความสอดคล้องของการเบิกให้สัมพันธ์กับจำนวนเด็กที่ให้บริการจริง
การจัดส่งวัคซีน LAJE ครั้งแรก 1 – 14 ของทุกเดือน จัดส่งโดย GPO ตามระบบ VMI 15 – 31 ของทุกเดือน จำนวนวัคซีน LAJE ที่จัดส่ง ใน 3 เดือนแรก GPO จะใช้ค่า ROP และ Max Limit ของวัคซีน JE เชื้อตายไปก่อน ถ้าค่า ROP สูงเกิน แจ้ง สปสช. (02-143-9730)
การจัดทำรายงานผลปฏิบัติงาน บันทึกข้อมูลในฐานข้อมูลอิเล็กทรอนิกส์ ฉีด LAJE ครั้งที่ 1 click ไปที่ “JE 1 : Lived attenuated” รหัสวัคซีน J11 ฉีด LAJE ครั้งที่ 2 click ไปที่ “JE 2 : Lived attenuated” รหัสวัคซีน J12
การจัดทำรายงานผลปฏิบัติงาน LAJE (1 และ2)
การจัดทำรายงานความครอบคลุม การได้รับวัคซีน โปรแกรม Hos-xP JE1 JE2 JE3 JL1 JL2
การจัดทำรายงานความครอบคลุม การได้รับวัคซีน ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนเจอีในเด็กอายุครบ 2 ปี ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนเจอีในเด็กอายุครบ2 ปี = จำนวนเด็กอายุครบ2ปีในพื้นที่ที่ได้รับวัคซีนเจอีครบตามเกณฑ์ x 100 จำนวนเด็กอายุครบ 2 ปี ทั้งหมดในพื้นที่รับผิดชอบ ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนเจอีในเด็กอายุครบ 3 ปี ความครอบคลุมของการได้รับวัคซีนเจอีในเด็กอายุครบ 3 ปี = จำนวนเด็กอายุครบ3ปีในพื้นที่ที่ได้รับวัคซีนเจอีครบตามเกณฑ์ x 100 จำนวนเด็กอายุครบ 3 ปี ทั้งหมดในพื้นที่รับผิดชอบ
การจัดทำรายงานความครอบคลุมการได้รับวัคซีน เกณฑ์การพิจารณาความครบถ้วนของการได้รับวัคซีนเจอีในเด็กอายุครบ 2 ปี ประวัติการได้รับวัคซีนเจอี ความครบถ้วน เจอีเชื้อตาย 2 ครั้ง ผ่านเกณฑ์ เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง และ LAJE 1 ครั้ง เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง ไม่ผ่านเกณฑ์ LAJE 1 ครั้ง LAJE 1 ครั้ง และ เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง ไม่เคยได้รับทั้งชนิดเชื้อตาย และ LAJE
การจัดทำรายงานความครอบคลุมการได้รับวัคซีน เกณฑ์การพิจารณาความครบถ้วนของการได้รับวัคซีนเจอี ในเด็กอายุครบ 3 ปี ประวัติการได้รับวัคซีนเจอี ความครบถ้วน เจอีเชื้อตาย 3 ครั้ง ผ่านเกณฑ์ เจอีเชื้อตาย 2 ครั้ง และ LAJE 1 ครั้ง เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง และ LAJE 2 ครั้ง เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง และ LAJE 1 ครั้ง ไม่ผ่านเกณฑ์ LAJE 2 ครั้ง LAJE 1 ครั้ง และ เจอีเชื้อตาย 1 ครั้ง ไม่เคยได้รับวัคซีนทั้งชนิดเชื้อตาย และ LAJE
AEFI การเฝ้าระวังอาการภายหลังได้รับวัคซีน ไข้สมองอักเสบเจอีชนิดเชื้อเป็นอ่อนฤทธิ์ สายพันธุ์ SA 14-14-2 ระบบปกติ AEFI
CD. JEVAX อาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ภายหลังการได้รับวัคซีน คือ @ มีไข้ ( มากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส ) @ ผื่นคัน คลื่นไส้ @ ผื่นแดงเฉพาะที่ ปวด มีภาวะที่ไวต่อยา ( semsitivity ) @ ในเด็กอาจมีร้องงอแง เบื่ออาหาร ง่วงนอน มีปัญหาเกี่ยวกับการนอน อาการดังกล่าว จะเกิดขึ้นภายหลังการฉีดวัคซีนไม่เกิน ๒ วัน และสามารถ หายเอง ไม่ต้องรักษาเป็นพิเศษ หรือเฉพาะเจาะจง
ข้อห้ามใช้ CD. JEVAX ๑. ผู้ที่มีประวัติการแพ้อย่างรุนแรงต่อการฉีดวัคซีนนี้เมื่อครั้งก่อน ๒. ผู้ที่มีประวัติแน่ชัด หรือสงสัยแพ้ส่วนประกอบของวัคซีนชนิดรุนแรง ๓. ผู้ที่มีไข้สูง มีการติดเชื้อเฉียบพลัน ๔. ผู้ป่วยที่มีภาวะทุพโภชนาการ เป็นโรคภูมิแพ้ หรือมีประวัติชัก ๕. ผู้ที่มีความบกพร่องของการทำงานของหัวใจ ตับหรือไต ๖. สตรีมีครรภ์ หรืออยู่ระหว่างการให้นมบุตร ๗. ผู้ที่อยู่ระหว่างได้รับการรักษาด้วยยากดภูมิคุ้มกัน ๘. ผู้ที่มีความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน
THAIJEV อาจทำให้เกิดอาการไม่พึงประสงค์ภายหลังการได้รับวัคซีน คือ @ มีไข้ (มากกว่า ๓๗.๕ องศาเซลเซียส) รู้สึกไม่สบาย หงุดหงิด เจ็บ หรือกดเจ็บบริเวณที่ฉีด @ ปวดศีรษะ ง่วงซึม @ ปวดกล้ามเนื้อ @ อาเจียน @ ไม่อยากกินอาหาร @ ร้องให้ผิดปกติ @ ตำแหน่งที่ฉีดบวม แข็ง คัน ช้ำ อาจมีก้อนเลือด มีเลือดออก @ ผื่น ผื่นคัน ( ลมพิษ ) ผื่นเป็นจุดและนูน
ข้อห้ามใช้ THAIJEV ๑. ผู้ที่มีประวัติการแพ้อย่างรุนแรงต่อการฉีดวัคซีนนี้เมื่อครั้งก่อน ๒. ผู้ที่มีประวัติแน่ชัด หรือสงสัยแพ้ส่วนประกอบของวัคซีนชนิดรุนแรง ๓. ผู้ที่ได้รับอิมมูโนโกลบูลิน หรือผลิตภัณฑ์จากเลือดที่ประกอบด้วย อิมมูโนโกลบู ลิน เช่น เลือด หรือ พลาสม่า ภายในเวลา ๖ สัปดาห์ และไม่ควรฉีดวัคซีน ภายใน ๓ เดือน ๔. ผู้ที่อยู่ระหว่างได้รับการรักษา หรือ ได้รับยาที่ออกฤทธิ์กดภูมิคุ้มกัน เช่น การ รักษาด้วยเคมีบำบัด และการได้รับคอร์ติโคสเตอรอยด์ขนาดสูง นาน ๑๔ วัน หรือมากกว่า ๕. หากมีไข้สูง หรือมีการเจ็บป่วยเฉียบพลันควรเลื่อนการฉีดวัคซีนไปก่อน ๖. สตรีมีครรภ์ หรืออยู่ระหว่างการให้นมบุตร ๗. ผู้ที่มีความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกันโดยกำเนิด หรือเป็นในภายหลัง
ขอบคุณครับ