บทปฏิบัติการที่ 17 ระบบประสาท (Nervous System)
ระบบประสาทของแมลงแบ่งออกตามหน้าที่ได้ 3 ระบบ คือ 1. ระบบศูนย์กลางประสาท (Central Nervous System) 2. ระบบประสาทซิมพาทีติก (Sympathetic Nervous System) 3. ระบบประสาทเพอริเฟอราล (Peripheral Nervous System)
Nervous System
*สีแดงแสดงถึงชนิดเซลล์ประสาทต่างๆกัน nerve cell body dendrites axons collaterals *สีแดงแสดงถึงชนิดเซลล์ประสาทต่างๆกัน
ในบทปฏิบัติการนี้จะศึกษาเฉพาะอวัยวะต่างๆ ซึ่งประกอบกันเป็นระบบศูนย์กลางประสาท ได้แก่ 1. สมอง อยู่ด้านบนของส่วนหัวเหนือลำคอ เป็นปมประสาทใหญ่ที่สุดในร่างกายแมลง แบ่งออกเป็น 3 ส่วนคือ สมองส่วนหน้า สมองส่วนกลาง และสมองส่วนหลัง แต่ละส่วนส่งสายประสาทไปยังอวัยวะต่างๆ ของส่วนหัว
2. เซอร์คัมอีโซฟาเกียล คอนเนคทีฟ (circumoesophageal connective) ต่อจากสมอง มีลักษณะเป็นห่วงคล้องหลอดอาหาร (oesophagous) และต่อลงไปยังปมประสาทใต้หลอดอาหาร (suboesophageal ganglion) circumoesophageal connective
3. ปมประสาทใต้หลอดอาหาร ตั้งอยู่ใต้หลอดอาหาร และมีสายประสาทต่อไปยังสายประสาทด้านล่าง (ventral nerve cord) ปาก และต่อมน้ำลาย suboesophageal ganglion
4. สายประสาทด้านล่าง อยู่ต่อจากปมประสาทใต้หลอดอาหาร โดยทั่วไปประกอบด้วยปมประสาทส่วนอก (thoracic ganglion) 3 ปม และปมประสาทส่วนท้อง (abdominal ganglion) 8 ปม ในแมลงบางชนิดอาจมีการรวมตัวของปมประสาทหลายปมเข้าด้วยกัน thoracic ganglion abdominal ganglion