แนวทางการจัดการข้อมูลโรคเบาหวาน ความดันโลหิตสูง (ในกลุ่มเสี่ยงและกลุ่มป่วย) ธัญภา จันทร์โท กลุ่มโรคไม่ติดต่อ สำนักงานป้องกันควบคุมโรคที่ 5 นครราชสีมา yapa_5@yahoo.com โทร 089-9470188 , 084-0362935, 044-212900 ต่อ 117

ลักษณะของโรคไม่ติดต่อ ระยะการดำเนินโรคยาว ระยะเวลาการก่อตัวของโรคเกิดขึ้นทีละน้อย สาเหตุการเกิดโรคมาจากหลายปัจจัย และเป็นสาเหตุที่ซับซ้อน วิถีชีวิตและพฤติกรรมมีผลต่อการเกิดโรค อุบัติการณ์เกิดโรคต่ำ แต่ความชุกโรคสูง พบในวัยผู้ใหญ่มากกว่าเด็ก

ธรรมชาติการดำเนินโรคเบาหวาน มีภาวะ แทรกซ้อน /ป่วย ระยะ 3 แสดงอาการ ภาวะแทรกซ้อน หลอดเลือดใหญ่ ภาวะแทรกซ้อน หลอดเลือดฝอย ระยะ 2 น้ำตาลเพิ่ม ลดการดูดซึม Pre diabetes เบาหวานแฝง การหลั่งอินซูลินผิดปกติ ไขมันสะสม อ้วน TG HDL ระยะ 1 อัตราส่วน เอว/สะโพก ความดัน โลหิตสูง พันธุกรรม รากของปัญหา พันธุกรรม , ค่านิยม/ความเชื่อ , สังคม วัฒนธรรม , ครอบครัว/ชุมชน , สิ่งแวดล้อม

IR and -cell dysfunction are fundamental to type 2 diabetes Glucose (mg/dl) 50 – 100 – 150 – 200 – 250 – 300 – 350 – 0 – -10 -5 5 10 15 20 25 30 Years of diabetes Relative function (%) Fasting glucose Obesity IFG Diabetes Uncontrolled hyperglycaemia IR Postprandial glucose Insulin secretion Clinical diagnosis There is a temporal relationship between IR, insulin secretion and the development of diabetes. In the early stages, as IR rises, there is a compensatory increase in insulin secretion and the individual remains normoglycaemic. In the long term, as the -cells begin to fail, insulin secretion falls, hyperglycaemia becomes apparent and frank type 2 diabetes develops. Burger HG et al. 2001. Diabetes Mellitus, Carbohydrate Metabolism, and Lipid Disorders. In Endocrinology. 4th ed. Edited by LJ DeGroot and JL Jameson. Philadelphia: W.B. Saunders Co., 2001. Originally published in Type 2 Diabetes BASICS. International Diabetes Center (IDC), Minneapolis, Minnesota, 2000. Adapted from Burger HG et al. 2001. Diabetes Mellitus, Carbohydrate Metabolism, and Lipid Disorders. In Endocrinology. 4th ed. Edited by LJ DeGroot and JL Jameson. Philadelphia: W.B. Saunders Co., 2001. Originally published in Type 2 Diabetes BASICS. International Diabetes Center, Minneapolis, 2000.

ระดับของขั้นการป้องกันโรค ระดับขั้นของการป้องกันโรค 3 ขั้น มีอาการ/ ผู้ป่วย พิการ หรือตาย ระยะของโรค ระยะมีความไวรับ ก่อนมีอาการ การป้องกัน ขั้นที่ 1 (Primary) ขั้นที่ 2 (Secondary) ระดับของขั้นการป้องกันโรค ขั้นที่ 3 (Tertiary) วินิจฉัยโรคระยะ เริ่มแรก รักษาทันที การดำเนินการ รักษา ฟื้นฟู ส่งเสริมสุขภาพ ป้องกันโรคเฉพาะ ผลการป้องกัน ลดความชุก ลดความรุนแรง ลดผลเสียของโรค ลดอุบัติการณ์ ของโรค ลดภาวะแทรกซ้อน และความพิการ

การจัดการข้อมูล ในกลุ่มเสี่ยง (อายุ 35 ปีขึ้นไป) ข้อมูลทั่วไป *ข้อมูลจากการคัดกรองพฤติกรรมเสี่ยง (Key in web สปสช.) *การคัดกรองเบาหวานด้วยวาจา ผลการตรวจน้ำตาลในเลือด การวัดความดันโลหิต ข้อมูลทั่วไป ระดับความเสี่ยง พฤติกรรมเสี่ยง / วิถีชีวิต / สิ่งแวดล้อม บริบทชุมชน ฝึกวิเคราะห์ข้อมูล

การจัดการข้อมูล กลุ่มผู้ป่วย ข้อมูลจากทะเบียนผู้ป่วยที่มารับการรักษา จำนวนป่วย / ตาย อัตราป่วย อัตราตาย อัตราผู้ป่วยใน อัตราภาวะแทรกซ้อน ข้อมูลสำรวจพฤติกรรมการปฏิบัติตน การเยี่ยมบ้าน

การนำเสนอเพื่อการปรับปรุงแก้ไข การจัดการข้อมูล .. Outcome -DM/HT/CVD - ตาย จังหวัด - CUP - อปท ฯลฯ Node นโยบาย เขต / ส่วนกลาง P D A C ผล แผนแม่บท KM Best practice Risk Beh. คัดกรอง Data การนำเสนอเพื่อการปรับปรุงแก้ไข สื่อสาร/ เตือนภัย จัดการ ระบบข้อมูล รวบรวม-วิเคราะห์ข้อมูล - เฝ้าระวังสถานการณ์โรค /ปัจจัยเสี่ยง information

จำแนกตัวแปรให้ถูกต้องมีประโยชน์ต่อการนำเสนอข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล การใช้สถิติที่ถูกต้อง