วัคซีน ( vaccine ) วัคซีนหมายถึง immunogen ที่เป็นอนุภาคหรือเซลล์ของเชื้อโรคซึ่งที่ทำให้ตายหรือมีความรุนแรงของโรคลดน้อยลงแล้วนำเข้าสู่ร่างกายมนุษย์หรือสัตว์เพื่อกระตุ้นให้สร้าง antibody ขึ้นต่อต้านจำแนกได้ 2 ชนิด คือ 1 วัคซีนเชื้อเป็น ( life vaccine ) เป็น immunogen ที่ยังมีชีวิตแต่มีความรุนแรง ของโรคลดน้อยลง เช่น วัคซีนโรคไข้ทรพิษ หัด หัดเยอรมัน พิษสุนัขบ้า (สำหรับใช้ในสัตว์) โปลิโอ ไข้เหลือง คางทูม วัณโรค

ประโยชน์ชองวัคซีน วัคซีนช่วยให้สุภาพแข็งแรงและไม่เป็นโรคมีความสมบรูณ์พอที่จะสร้างภมูคุ้มกันโรคแต่ละชนิด ในการป้องกันโรควัคซีนมีประสิทธิภาพในการช่วยป้องกันการติดเชื้อ ซึ่งวัคซีนจะช่วยกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันโรคในร่างกายได้ เช่น ล่าสุดได้ค้นพบวัคซีนเกี่ยวกับโรคเอดส์ จะมีภูมิคุ้มกัน 2 ทางคือ ภูมิคุ้มกันผ่านของเหลว neutralizing antobody และภูมิคุ้มกันผ่านเซลล์ชนิดที่ ว่า cytoxic t lymphocyte เพื่อกำจัดเอดส์ในร่างกายโดยวิธีการใช้วัคซีนที่กระตุ้นร่างกายให้สร้างภูมิคุ้มกันผ่านเซลล์เมื่อใช้วัคซีนชนิดพาหะเป้นเชื้อหรือ DNA ป้องกันไม่ให้ไวรัสเข้าสู่เซลล์ได้ เป็นการป้องกังเอดส์จากเซลล์หนึ่งเข้าสู่เซลล์หนึ่งของร่างกายได้

ปัญหาจากการใช้วัคซีน วัคซีนหากใช้กับผู้ป่วยที่ไม่ถูกประเภทของแต่ละโรคแล้วจะสามารถส่งผลต่อร่างกายได้ แต่ถ้าหากใช้ไม่ถูกคุณลักษณะแล้วจะมีอาการดังนี้ เช่น เบื่ออาหาร ปวดศีรษะหลังฉีด 3 - 5 วันและจะหายไปใน 1 - 2 วัน ส่วนอาการเจ็บ คอ ก็พบได้ไม่มาก และที่สำคัญไม่ควรฉีดวัคซีนให้แก่ 1. ผู้ที่เคยแพ้วัคซีนอย่างรุนแรง 2. ผู้ป่วยที่กำลังป่วย ควรรอให้หายก่อน

ชื่อวัคซีนในสัตว์มีดังนี้… ชื่อวัคซีนในสัตว์มีดังนี้…. เช่น วัคซีนโรควัวบ้า โดยจะผลิตวัคซีนใช้สารสกัดจากวัวที่ไม่มีโรคระบาดมีดังนี้ 1. Act - hib ( haemophilus influenzae tye b ) ... 2. Havrix ( heapatit vaccine )…. 3. Ommi hib ( heamophilas influenzae type b 4. Dtap ( diphtheria tatanus and acelular pertusis 5. Certiv ( เฉพาะองค์ประกอบที่เป็น tetanus toxin) ส่วนวัคซีนในคนมีดังนี้ ... เช่นวัคซีนโรคพิษสุนัขบ้าในคน 1. Cell culture rabies vaccine 1.1humun diploid cell rabies vaccine วัคซีนผงที่ละลายน้ำ 1.2 purifier chick embryo cell rabies vaccine วัคซีนผงละลบายน้ำ 1.3 purifier vero cell rabies vaccine วัคซีนผงพร้อมละลายน้ำได้เ 2. Purified duck emboryo cell rabies vaccine 1. Human diploid cell vaccine

คุณลักษณะของวัคซีนของ คุณลักษณะของวัคซีนในโรคต่าง ๆ คุณลักษณะของวัคซีนของ คุณลักษณะของวัคซีนในโรคต่าง ๆ 1.วัคซีนโรคปากและเท้าเปื่อยชนิดเข้มข้น เป็นวัคซีนที่ผลิตด้วยเชื้อไวรัสของแต่ละชนิด type ทำการเพาะด้วยวิธีเพาะเนื้อเยื่อ ทำให้เข้มข้น บริสุทธิ์ และทำให้หมดฤทธิ์ด้วยสาร bei 2.โรคแอนแทรกซ์ เป็นวัคซีนที่ผลิตจากแบคทรีเรียเชื่อเป็น ใช้ป้องกันโรคแอนแทรกซ์ในกระบือ แพะ แกะ ช้าง ผลิตจากสปอร์ ของเชื้อ bacillus anthracis เสตรน 34 f 2

คุณลักษณะของวัคซีนในโรคต่างๆ 3.วัคซีนโรคบรูเซลโลซิส เป็นวัคซีนที่ผลิตจากแบคทรีเรียเชื้อเป็น ป้องกันการแท้งลูกเนื่องจากโรคบรูเซลโลซิสในโค วัคซีนที่ผลิตจากเชื้อ bracella abortus วัคซีนโรคเฮโมราอิคเซพติซีเมีย เป็นวัคซีนเชื้อตาย ป้องกันโรคเฮโมราอิคเซพติเมีย ป้องกันโรคในโค กระบือ และโรค fas teurellosis ในแพะ

2. วัคซีนเชื่อตาย ( killed ) เป็น immunogen ที่ทำให้ตาย เช่น วัคซีนไข้หวัด พิษสุนัขบ้า (ใช้สำหรับในมนุษย์ ) อหิวาตกโรค ไทฟอยด์ ไอกรนไข้รากสาดใหญ่ ……………………...

วัคซีนที่จำแนกตามชนิดของจุลินทรีย์ที่นำมาใช้ในการผลิตมีดังนี้… (1) bacteria vaccine เป็นวัคซีนที่ผลิตจากแบคทรีเรีย เช่นไทฟอยด์ พาราไทฟ์รอยด์ กาฬโรค ไอกรน วัณโรค แอนแทรกซ์ (2) rickettsial vaccine เป็นวัคซีนที่ผลิตจากริคเกตเซีย โดยนำเชื้อไปเพาะเลี้ยงให้เจริญในไข่แดงของตัวออ่นไก่แล้วฆ่าด้วย formaldehyde เช่นวัคซีนป้องกันโรคไข้รากสาดใหญ่ rocky mountain spofted fever (3) viral vaccine เป็นวัคซีนที่ผลิตจากไวรัส เช่น โรคหวัด วัคซีนโรคหัด คางทูม พิษสุนัขบ้า โปลิโอ ไข้เหลือง

การผลิตวัคซีน ต้องพึ่งพาอาศัยกระบวนการทางพันธุ์วิศวกรรม โดยทำการตัดต่อยีนส์ที่ใช้ในการผลิตแอนติเจนไปเป็นต้นแบบในการผลิตวัคซีน การผลิตวัคซีน วัคซีนทุกชนิดเป็นต้นแบบของผลิตภัณฑ์เทคโนโลยีชีวภาพ วัคซีนเตรียมได้จากเซลล์ตัวก่อโรคทั้งหมด ( whole cell ) หรือเตรียมจากปลกหุ้มเชื้อ apsule หรือเตรียมจากส้วนขนละเอียดรอบเชื้อ pili ก็ได้