สารอาหารที่ถูกมองข้าม น้ำ สารอาหารที่ถูกมองข้าม

มีคำกล่าวว่า น้ำคือยาอายุวัฒนะของชีวิต ซึ่งน่าจะจริงดังที่ว่า เพราะน้ำเป็นรองก็แต่ออกซิเจนเท่านั้นในแง่ของความจำเป็นของชีวิต นอกจากนั้นน้ำยังจัดว่าเป็นส่วนประกอบที่มีปริมาณมากที่สุดของหลายสิ่งหลายอย่างในโลก รวมทั้งร่างกายของคนเราและอาหารนานาชนิดที่เรารับประทานอยู่ทุกวัน การขาดน้ำทำให้ร่างกายอ่อนเพลียเกิดปัญหาสารพัด และถ้าการขาดน้ำเป็นเวลาไม่กี่วันเราจะไม่สามารถมีชีวิตอยู่ได้

น้ำ สิ่งที่ขาดไม่ได้ น้ำเป็นสารอาหารที่ร่างกายขาดไม่ได้ แต่มักถูกมองข้ามเสมอ เวลาที่เราพูดถึงคุณค่าทางโภชนาการของอาหาร เรามักจะเน้นที่โปรตีน วิตามิน และแร่ธาตุ แต่ไม่ค่อยจะพูดถึงน้ำสักเท่าไร ทั้งๆ ที่ปราชญ์ชาวตะวันตกที่เคยกล่าวไว้น่าฟังว่า “คนนับพันนับหมื่นชีวิตอยู่ได้โดยปราศจากความรัก แต่ไม่มีสักคนอยู่ได้ถ้าขาดน้ำ” โดยคุณสมบัติของน้ำมีหลายประการและทำหน้าที่หลายอย่างในร่างกาย ดังนี้

น้ำเป็นตัวกลางนำสารอาหารเข้าไปเลี้ยงเซลล์ นำของเสียออกไปและยังทำหน้าที่ในการส่งสารประกอบหลักนานาชนิด เช่น ฮอร์โมน เอนไซม์ ไปยังส่วนต่างๆ ทั่วตัวเรา ดังนั้นจึงเปรียบเสมือนช่วยให้เซลล์ทุกเซลล์ อวัยวะทุกอย่างทำงานได้

น้ำเป็นตัวทำละลายและตัวกลางชั้นเยี่ยม ส่วนประกอบมากมายจะละลายหรือแขวนลอยอยู่ในน้ำ น้ำจึงช่วยให้ปฏิกิริยาต่างๆ เกิดขึ้นได้ เพื่อการสร้างสารที่จำเป็นต่อการทำงานของร่างกาย แถมยังเป็นตัวชะล้างของเสียและสารพิษออกจากร่างกายในรูปของปัสสาวะ

รวมตัวกับโมเลกุลหลายชนิดในร่างกาย เกิดเป็นสารหล่อลื่นสำหรับข้อและห่อหุ้มอวัยวะภายในที่สำคัญที่สำคัญ เป็นสารเคลือบในทางเดินอาหาร ช่วยในการเคลื่อนที่ของอาหารผ่านระบบย่อยตั้งแต่น้ำลายในปากจนถึงสารเมือกอื่นๆ ที่ช่วยให้อาหารที่เรากินเข้าไปเลื่อนไหลได้

น้ำช่วยปรับอุณหภูมิในร่างกาย โดยการดูดซับความร้อนไว้ทำให้อุณหภูมิคงที่ อย่างที่เรารู้กันว่าอุณหภูมิร่างกายปกติอยู่ที่ 37 องศาเซลเซียส ทำให้รู้ว่าร่างกายเริ่มเจ็บไข้หรือเกิดปัญหาถ้าอุณหภูมิต่ำหรือสูงกว่าค่านี้ไปมาก

น้ำยังเป็นส่วนประกอบหลักของร่างกาย น้ำช่วยให้เซลล์รักษารูปร่างที่ควรจะเป็น ถ้าขาดน้ำ (น้ำในเซลล์หายไป) เซลล์ก็จะเหี่ยวเสียรูปร่างไป เหมือนความแห้งบนใบหน้าที่น้ำมาซึ่งริ้วรอย

จะดื่มน้ำวันละเท่าไหร่ดี ทารก 0-6 เดือน 0.7 ลิตรต่อวันโดยได้รับจากนมแม่ ทารก 7-12 เดือน 0.8 ลิตรต่อวัน โดยได้รับจากนมแม่ อาหารเสริม น้ำ หรือเครื่องดื่ม เด็ก 1-3 ปี 1.3 ลิตรต่อวัน ประมาณ 0.9 ลิตร จากน้ำหรือเครื่องดื่ม เด็ก 4-8 ปี 1.4 ลิตรต่อวัน ประมาณ 1.2 ลิตร จากน้ำหรือเครื่องดื่ม ช่วงก่อนวัยรุ่นและวัยรุ่น 6-8 แก้ว ผู้ชายควรได้รับมากกว่าผู้หญิง ผู้ใหญ่ 8-10 แก้ว ผู้ชายควรได้รับมากกว่าผู้หญิง เช่นกัน

ขอขอบคุณ นิตยสาร แม่บ้าน ปีที่ 33 ฉบับที่ 472 กันยายน 2551 จากคอลัมน์ อาหารเพื่อสุขภาพ โดย ดร. อาณดี นิติธรรมยง สถาบันวิจัยโภชนาการ ม. มหิดล