ตอนที่ 2

3.โครโมโซม-ยีน การเกิดการเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นเมื่อใด? ตัวการสำคัญที่ทำให้สิ่งมีชีวิตต่างกันคือยีนบนโครโมโซม ซึ่งบางครั้งก็อยู่เป็นเส้นเดี่ยว บางครั้งก็เป็น 2 เส้นคู่ที่ ติดกันอยู่บางจุด การเกิดการเปลี่ยนแปลง เกิดขึ้นเมื่อใด?

Chromosome replication Telomere DNA A B a b allele Zygote A B a b Chromosome replication locus Centromere (primary constriction) Sister chromatids http://www.micro.utexas.edu/courses/levin/bio304/genetics/chromosome.gif

Alleles Heterozygous gene Locus B B Homozygous gene

Basic set of chromosome(haploid) (n หรือ X) Locus Alleles Phenotype Genotype Homozygote Heterozygote Basic set of chromosome(haploid) (n หรือ X) จงหาคำตอบสำหรับคำเหล่านี้

Diploid Haploid สภาพโครโมโซม haploid, diploid ต่างกันอย่างไร

http://www.spacedaily.com/images/chromosome-bg.jpg

4.Mendelian Genetics http://www.emc.maricopa.edu/faculty/ farabee/BIOBK/BioBookgenintro.html

การศึกษาลักษณะเดียว P. Generation (true-breeding parents) 224 plants had white flowers 705 plantshad All plants had purple flowers White flowers Purple X P. Generation (true-breeding parents) F1.Generation (hybrids) F2.Generation Ratio 3:1 การศึกษาลักษณะเดียว ที่มา : Campbell, N.A. and J.B. Reece. 2002. Biology

การศึกษาลักษณะเดียว 3 : 1 X P Generation F1 Generation F2 Generation Purple flowers PP White flowers pp Pp p P 1/2 F1 sperm F1 ova P Generation F1 Generation F2 Generation ที่มา : Campbell, N.A. and J.B. Reece. 2002. Biology

การผสมพันธุ์ระหว่างเสือ 2 สี การผสมพันธุ์ระหว่างเสือ 2 สี ที่มา :Postlethwait, J.H., J.L Hopson and R.c. Veress. 1991. Biology

Law of segregation กฎการแยกตัวของยีน เกิดอะไรขึ้น

จงหาคำตอบว่าสิ่งเหล่านี้คืออะไร พันธุ์แท้ (pure breeding) พันธุ์ทาง (hybrid) Dominant trait Recessive trait

การศึกษา 2 ลักษณะ http://www.wwnorton.com/cdly/ genetics/ch12quiz.htm

ยีนต่างโครโมโซมมีการรวมกลุ่มอย่างอิสระ R R r r Y y y Y R r r R Y y Y y ยีนต่างโครโมโซมมีการรวมกลุ่มอย่างอิสระ Law of Independent assortment กฎการรวมกลุ่มอย่างอิสระของยีนหมายถึงอะไร

Mendelian inheritance in human ตัวอย่าง Albino , Autosomal recessive gene (a) พ่อปกติ X แม่ปกติ Aa Aa Albino (aa) ที่มา : Cummings, M.R. 1997. Human Heredity

แสดงการรวมกลุ่มอย่างอิสระของยีนเมื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์ ที่มา : Cummings, M.R. 1997. Human Heredity แสดงการรวมกลุ่มอย่างอิสระของยีนเมื่อสร้างเซลล์สืบพันธุ์

Mendelian Inheritance in animal ที่มา: Weaver R.F. and Hedrick, P.W. 1997. Genetics

ยีนมักไปด้วยกันยกเว้นเกิด cross over Linked Genes ยีนมักไปด้วยกันยกเว้นเกิด cross over ถ้ายีนอยู่บนโครโมโซมเดียวกันจะไม่เกิดการรวมกลุ่มอย่างอิสระในเซลล์สืบพันธุ์

เกณฑ์การวัดระยะห่างระหว่างยีน เกิด cross over มาก ยีนห่างกันมาก เกิด cross over น้อย ยีนห่างกันน้อย 1 % recombinant = 1 map unit

Dihybrid test cross ที่มา :Snustad, D.P and M.J. Simmons. 2000. Genetics

Sex-linked gene กับการปรับปรุงพันธุ์ ZW ตัวไหม : ZZ ตัวผู้ - ให้ไหมมากกว่าตัวเมีย 25-30 % - โครโมโซม W มี Dominant gene (Dark color) ดังนั้นจึงคัดไข่สี…………..ก่อนฟัก

5. เหนือกฏเกณฑ์ของเมนเดล ที่มา : Campbell, N.A. and J.B. Reece. 2002. Biology. Incomplete dominance

Codominance : หมู่เลือด AB (IAIB) ที่มา: Guttman, B.S. and J.W. Hopkin. 1999. Biology ตัวอย่างนี้แสดงการข่มของยีนที่เรียกว่า Codominance

Gene Interaction การมีปฏิกิริยาร่วมระหว่างยีน 2 ตำแหน่ง การมีปฏิกิริยาร่วมระหว่างยีน 2 ตำแหน่ง ตัวอย่าง : หงอนไก่ P. Wyandottes Brahmas Rose (RRpp) Pea (rrPP) X F1. Walnut (RrPp) F2 9/16 walnut, 3/16 rose, 3/16 pea, 1/16 single (R_P_) (R_pp) (rrP_) (rrpp)

rose pea single walnut http://www.ndsu.nodak.edu/instruct/mcclean/plsc431/mendel/mendel6.htm

Lethal Genes ที่มา : Snustad, D.P. and M.J. Simmons. 2000. Genetics

ยีนบางตัวเมื่ออยู่ในสภาพ homozygous สิ่งมีชีวิตนี้จะตาย เรียกยีนประเภทนี้ว่า Lethal Recessive Gene

Sex-Linked genes : color blindness จะอ่านแผ่นสีนี้ไม่ออก

โครโมโซม X เป็นยีนด้อย (recessive gene) ลักษณะตาบอดสีมียีนควบคุมอยู่บน โครโมโซม X เป็นยีนด้อย (recessive gene) Xc Xc, XcY - ตาบอดสี XCXC,XC Xc, XCY - ปกติ ลักษณะการเขียนสัญลักษณ์และฟีโนไทป์

การถ่ายทอดของยีนบนโครโมโซม X จะแตกต่างจากยีนบน autosome ที่ Mendel ว่าไว้

การผสมสลับจะบอกได้ว่ายีนอยู่บนโครโมโซมชนิดใด ที่มา Weaver, R.F. and P.W. Hedrick. 1997. Genetics

Polygenes Inheritance ลักษณะ :- ปริมาณ - ถูกควบคุมด้วยยีนหลายคู่ - การกระจายของฟีโนไทป์ในประชากร อยู่ในรูปโค้งปกติ - สิ่งแวดล้อมมีอิทธิพล

ที่มา : Guttman, B.S. and J.W. Hopkins. 1999. Biology

ยีนบางตำแหน่งมีอัลลีลที่เกี่ยวข้อง มากกว่า 2 อัลลีล Multiple alleles ยีนบางตำแหน่งมีอัลลีลที่เกี่ยวข้อง มากกว่า 2 อัลลีล ที่มา :Snustad, D.P and M.J. Simmons.2000. Genetics

ที่มา : Cambell, N.A. and J.B. Reece. 2002. Biology

6. การคาดคะเนความน่าจะเป็น 1. เซลล์สืบพันธุ์ คาดคะเน ใช้ Fork line method ถ้ายีนแต่ละคู่เป็นอิสระต่อกัน เช่น Aa Bb CC Dd หรือใช้วิธีคำนวณ ชนิดของเซลล์สืบพันธุ์=2n (n = จำนวน heterozygous gene)

ตัวอย่างเซลล์สืบพันธุ์ D d C B b A ABCD ABCd AbCD AbCd a aBCD aBCd abCD abCd Fork Line method ตัวอย่างเซลล์สืบพันธุ์ abCD มีโอกาส 1/8

2. การคาดคะเนสัดส่วน ฟีโนไทป์ : ต้องรู้ 2. การคาดคะเนสัดส่วน ฟีโนไทป์ : ต้องรู้ - การข่มของยีน - ยีนเป็นอิสระต่อกัน? ยีน HH, Hh จะสร้าง สารตั้งต้นสำหรับยีน IA หรือ IB

Both gene pairs Offspring Offspring Final probilities 1/4A 1/4B 2/4AB 3/4 form H substance 1/4 do not form H substance 3/16 Type A 1/16 Type O 6/16 Type AB 2/16 Type O 3/16 Type B

คำถาม 1. พ่อ AB แม่ AB ลูก O = 4/16 เป็นได้อย่างไร 2. ยีนด้อยบนโครโมโซม X มีโอกาสจะปรากฏใน เพศหญิงหรือชายมากกว่ากัน 3. ในคนมี Lethal gene หรือไม่ 4. Linked gene คืออะไร