การขยายพันธุ์เฟิน วสุ อมฤตสุทธิ์ วิชาหลักการขยายพันธ์พืช วสุ อมฤตสุทธิ์ วิชาหลักการขยายพันธ์พืช คณะเกษตรศาสตร์ มหาวิทยาลัยอุบลราชธานี

Class filicinae ได้แก่ พืชจำพวกเฟิน หรือผักกูด หรือกูด ซึ่งมีอยู่ประมาณ 10,000 ชนิด มีต้นกำเนิดมานานกว่า 350 ล้านปี มักขึ้นอยู่ในบริเวณที่มีความชุ่มชื้น รูปร่างหลากหลาย ตั้งแต่สูงใหญ่ยืนต้นคล้ายต้นมะพร้าวจนถึงเป็นกอ เลื้อยไปตามดิน บางชนิดลอยตามผิวน้ำ บางชนิดเกาะติดอยู่กับต้นไม้อื่น

ส่วนประกอบของเฟิน ลำต้น เฟินใบมะขาม = stolon เฟินนาคราช = rhizome เฟินหางไก่ = rootstockกูดต้น = trunk (Harry และ Carothers.1965)

การขยายพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)

ส่วนประกอบของเฟิน circinate leaf หรือ crozier หรือ fiddle head ใบ - เดี่ยว simple fronds - ประกอบ compond fronds

กลุ่มอับสปอร์ (sori) นาคราช ข้าหลวง ก้านดำ (จารุพันธ์ , 2536)

กลุ่มอับสปอร์ (sori) (Harry และ Carothers.1965 )

อับสปอร์ (sporangium) (Harry และ Carothers.1965 )

วงชีวิตของเฟิน 1. sporophyte ซึ่งมีจำนวนโครโมโซม 2n 2. gametophyte ซึ่งมีจำนวนโครโมโซม 1 n sporangium spore (1 n) rhizoid prothallus

วงชีวิตของเฟิน (Lawrence, 1964)

prothallus (Harry และ Carothers.1965 )

prothallus antheridia sperm archegonia egg embryo gametophyte sporophyte

prothallus (Harry และ Carothers.1965 )

การขยายพันธุ์เฟิน 1. ขยายพันธุ์ด้วยสปอร์ 2. แยกกอ ตัดไหล 3. ชำตา 4. การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

การขยายพันธุ์เฟิน 1. ขยายพันธุ์ด้วยสปอร์ - ใช้เวลานาน 6 -10 เดือน - ไม่ต้องการเนื้อที่มาก - ค่าใช้จ่ายถูก ไม่ต้องใช้อุปกรณ์มาก - นิยมใน เฟินนาคราช เฟินข้าหลวง เฟินจีบ เฟินก้านดำ เฟินเงินแคระ เฟินกระดุม

การขยายพันธุ์เฟิน การเลือกเก็บสปอร์ อับสปอร์ เขียว น้ำตาลแก่ อับสปอร์ เขียว น้ำตาลแก่ อัปสปอร์แตก ซองจดหมาย(ร่ม/แห้ง) ภายใน 2-3 นาที นาน 1-2 วัน

การขยายพันธุ์เฟิน การฆ่าเชื้อที่ปะปนมากับสปอร์ คลอร็อกซ์ 10 % 10 ส่วน คลอร็อกซ์ 10 % 10 ส่วน น้ำ 90 ส่วน ผงซักฟอก 2-3 เกร็ด แช่ 5 นาที กรองด้วยกระดาษกรอง ล้าง 2-3 น้ำ

การขยายพันธุ์เฟิน ความมีชีวิตของสปอร์ - ปกติสูญเสียความงอกเร็วมาก - บางชนิดมีอายุ 1 ปี 48 ปี 70 ปี - สามารถเก็บรักษาในตู้เย็น (5-6 องศาเซลเซียส)

การขยายพันธุ์เฟิน การเตรียมวัสดุปลูก - คั่วในกระทะ - อบที่ 370 oF 2 ชั่วโมง (71 oC) - อบที่ 120 oC ความดัน 15 ปอนด์ 20 นาที - Autoclave ความดัน 15 ปอนด์ 15-20 นาที ที่อุณหภูมิ 250-254 oF (50-54 oC)

การขยายพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)

การขยายพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)

การขยายพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)

การขยายพันธุ์เฟิน 2. แยกกอ ตัดไหล -นิยมแยกไหลในเฟินใบมะขาม -เหง้าเฟินนาคราช กูดเกี๊ยะ สามารถตัดนำไปชำเป็นต้นใหม่ 4. ชำตา ตาบนแผ่นใบ/ราก 5. การเพาะเลี้ยงเนื้อเยื่อ

การขยายพันธุ์เฟิน Asplenium daucifolium เฟินใบมะขาม (จารุพันธ์ , 2536)

การขยายพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)

การขยายพันธุ์เฟิน ชายผ้าสีดา (จารุพันธ์ , 2536)

การปรับปรุงพันธุ์เฟิน การนำสปอร์สายพันธุ์พ่อและแม่มาเพาะด้วยกัน (จารุพันธ์ , 2536)

การปรับปรุงพันธุ์เฟิน (จารุพันธ์ , 2536)