Over-translation, under-translation and untranslatability Kunjira Dumkaew 560110009 Sakawdoen Chaichana 560110098

Over-translation “Over-translation refers to the information that the target language (TL) contains is more than that of the source language (SL).” (Newmark, 1981)

Examples of Over-translation English-Thai There may be some confusion in the minds of politicians in distinguishing between a freedom fighter and a terrorist. ✘ นักการเมืองสติแตกพวกนี้สมองช้าปัญญาทึบจนไม่รู้แม้กระทั่งจะแยกแยะให้ออก ระหว่างนักสู้เพื่อเสรีภาพกับผู้ก่อการร้าย ✓ อาจมีความสับสนบางประการในความคิดของนักการเมืองหลายคนในการ แยกแยะระหว่างนักสู้เพื่อเสรีภาพกับผู้ก่อการร้าย

Examples of Over-translation English-Thai She felt as if she were in heaven when she got a great compliment from her parents. ✘ เธอรู้สึกเหมือนกับว่าเธอได้อยู่ในสวรรค์เมื่อเธอได้รับคำเยินยออันมากอันหนึ่ง จากผู้ปกครองของเธอ ✓ เธอรู้สึกราวกับอยู่บนสวรรค์เมื่อเธอได้รับคำชมเชยจากบิดามารดา

Examples of Over-translation English-Thai SL: As a schoolboy, he chose to take the bus to school instead of being driven there in the family’s limousine. Later, he won a King’s Scholarship to study engineering in the United States, but halfway through that, he decided to give it up and returned to Thailand to study medicine instead. ( Three Weeks with My Brother by Nicholas and Micah Sparks )

Examples of Over-translation English-Thai ✘ Over-translated TL: เมื่อเป็นเด็กนักเรียน เขาเลือกที่จะนั่งรถเมล์ไปโรงเรียนแทนที่จะ นั่งรถที่บ้านไปทั้งๆที่สะดวกกว่า หลังจากนั้นเขาได้ทุนเล่าเรียนหลวงไปศึกษาวิชา วิศวกรรมศาสตร์ยังประเทศสหรัฐอเมริกา แต่พอเรียนไปได้ครึ่งทางเท่านั้นเอง เขาก็ดัน ตัดสินใจยกเลิกกระทันหัน และกลับมาเรียนแพทย์ที่ไทยแทน

Examples of Over-translation English-Thai ✓ เมื่อเป็นเด็กนักเรียน เขาเลือกนั่งรถเมล์ไปโรงเรียนแทนที่จะนั่งรถที่บ้านไป ต่อมาเขา ได้ทุนเล่าเรียนหลวงไปศึกษาวิชาวิศวกรรมศาสตร์ยังประเทศสหรัฐอเมริกา แต่เมื่อเรียนไปได้ ครึ่งทาง เขาตัดสินใจยกเลิก และกลับมาเมืองไทยเพื่อเรียนแพทย์แทน

Examples of Over-translation Thai - English ชาวนาเดินขบวนไปหน้าทำเนียบรัฐบาล ✘ The militant farmers rallied in front of Government House. (ชาวนาหัวรุนแรงเดินขบวนไปหน้าทำเนียบรัฐบาล) ✓ The farmers rallied in front of Government House.

Examples of Over-translation Thai - English เลขาเตือนเขาเรื่องการนัดหมายในตอนเย็น ✘ His secretary warned him about his appointment in the evening. ✓ His secretary reminded him of his appointment in the evening. “warn” = เตือนเกี่ยวกับภัย/ อันตราย

Under-translation Under-translation refers to the information that the target language (TL) contains is less than that of the source language (SL). (Newmark, 1981)

Examples of Under-translation English - Thai The man on the street could take such processes for granted and go on to other concerns. The psychologist might pause to notice these mental operations and remark upon the wonder of the human brains. ✘ นักจิตวิทยาอาจหยุดคิดชั่วขณะเพื่อมาสังเกตกระบวนการทำงานของจิตใจและดูว่า สมองมนุษย์ต้องการให้ทำอะไร ✓ ชาวบ้านทั่วไปอาจไม่เห็นว่ากระบวนการคิดแบบนี้สำคัญอะไรแล้วหันไปสนใจเรื่อง อื่นๆแทน แต่นักจิตวิทยาอาจหยุดเพื่อดูกลไกการคิดและตั้งข้อสังเกตในเรื่องความ มหัศจรรย์ของสมองมนุษย์

Examples of Under-translation English - Thai The Comparative Analysis of Translation Techniques of Supannikar and Salinee Kamchan in Charlie and the Chocolate Factory research conducted by Phithayaphorn in 2011 Down goes Veruca! Down the drain! And here, perhaps, we should explain That she will meet, as she descends, A rather different set of friends To those that she has left behind– These won't be nearly so refined. A fish head, for example, cut This morning from a halibut.

Examples of Under-translation English - Thai วิธีการแปลกลอน คุณสุพรรณิการ์จะแปลโดยการสรุปความ และตัดรายละเอียดบางคำออก “เนื้อร้องก็ล้อเลียนเวรูก้านั่นเอง ตกลงไปในท่อขยะนั่น ระหว่างทางก่อนจะถึงจุดหมายปลายทางสุดท่อนั่น หล่อน จะพบเพื่อนแปลกๆพิสดารๆอีกมากมาย เช่น หัวปลาแฮลิบัช”

Examples of Under-translation English - Thai คุณสาลินีแปลตามรูปแบบของต้นฉบับและยังคงเนื้อหาไว้ให้ครบถ้วนที่สุดเท่าที่จะทำได้ รวมไปถึงความยาวของบทกลอน “เวรูก้าร่วงลงไปข้างในท่อ ตรงนี้ขออธิบายให้เชื่อมั่น จะได้พบสิ่งแปลกตาสารพัน เพื่อนใหม่นั้นไม่เป็นเหมือนเพื่อนเคยมี จะได้พบกับหัวปลาฮาลิบัต ที่พึ่งตัดออกจากหัวตอนเช้านี่ .สวัสดี อรุณสวัสดิ์ สวัสดี ยินดีที่ได้พบคุณที่คุ้นเคย”

Examples of Under-translation English - Thai They courted for a little more than a year, and were both twenty-one when they married on August 31,1963, prior to the beginning of their senior year in college. ✘ พ่อกับแม่คบหากันอยู่นานกว่าหนึ่งปี และเมื่อพ่อกับแม่อายุยี่สิบเอ็ดปี ทั้งคู่ก็ตกลงแต่งงานกันใน วันที่ 31 สิงหาคม ปี 1963 ก่อนที่ทั้งคู่จะขึ้นปีสี่ ✓ พ่อกับแม่คบหากันอยู่นานกว่าหนึ่งปี และเมื่อพ่อกับแม่อายุยี่สิบเอ็ดปี ทั้งคู่ก็ตกลงแต่งงานกันใน วันที่ 31 สิงหาคม ปี 1963 ก่อนที่ทั้งคู่จะขึ้นปีสี่ในรั้วมหาวิทยาลัย

Examples of Under-translation English - Thai - to win knowledge of the Atlantic was to gain knowledge of the planet; to those on its far side in the nineteenth century, to know Atlantic was to be better equipped to make money. ( the translation techniques used by Sunantha Wannasin Bell in her translation of Atlantic: Great Sea Battle, Heroic Discoveries, Titanic Storms, and a Vast Ocean of a Million Stories, research by Nuenhrethai, 2013)

Examples of Under-translation English - Thai ✘การได้ความรู้เกี่ยวกับมหาสมุทรแอตแลนติกคือการเรียนรู้ เกี่ยวกับโลก แต่สำหรับคนที่อยู่อีกฟากหนึ่ง ความรู้ เกี่ยวกับทะเลคือเครื่องมือหาความมั่งคั่ง ✓ การได้ความรู้เกี่ยวกับมหาสมุทรแอตแลนติกคือการเรียนรู้เกี่ยวกับโลก แต่สำหรับคนที่อยู่อีกฟากหนึ่งในยุค ศตวรรษที่ 19 ความรู้เกี่ยวกับทะเลคือเครื่องมือหาความมั่งคั่ง

Examples of Under-translation Thai - English ข้าจะเผาเมืองแปรให้มันวอดวาย ✘ I’ll burn the town of Pyay. ✓ I’ll burn the town of Pyay down to ashes.

Examples of Under-translation Thai - English งูหางกระดิ่งจะเตือนเหยื่อก่อนที่มันจะกัด ✘ A rattlesnake tells its victim before it bites. ✓ A rattlesnake warns its victim before it strikes.

Untranslatability (การแปลไม่ได้) “A property of a text, or of any utterance, in one language, for which no equivalent text or utterance can be found in another language when translated.” (Catford, 1965)

Untranslatability (การแปลไม่ได้) Linguistics untranslatability Cultural untranslatability 2 types

Examples of Untranslatability English - Thai SL: “I know this old man—he’s Cherokee, I think. Anyway, he says cedar smoke will take your prayer straight up to heaven. It’s not so bad if you think of it that way, I guess” (Blackberry Winter by Cheryl Reavis)

Examples of Untranslatability English - Thai TL: “ผมรู้จักคุณปู่คนนี้ คิดว่าน่าจะเป็นชาวอินเดียนแดง แต่ปู่บอกว่าควันจากไม้ชีดาร์จะนำคำอธิฐานตรงขึ้นไปยังสรวงสวรรค์ ผมว่าก็ไม่แย่เท่าไหร่นะครับถ้าคิดแบบนั้น” (บทพิสูจน์แห่งเหมันต์ แปลโดย นภนันท กลกิจเกียงไกร) (When the SL was translated into Thai, it had to change to Thai context as well. So, the world “old man” was changed to “คุณปู่” or “grandpa” because in Thai culture, Thai people would call people like they are in the family.)

Examples of Untranslatability Thai - English “แม่จะเล่านิทานให้ลูกฟัง” ✘ Mother will tell child a story. ✓ I'll tell you a story.

ต้นฉบับมีเนื้อหาเกี่ยวกับการอ้างอิงทางวัฒนธรรม โดยใช้เนื้อเรื่อง จากวรรณกรรมไทยเรื่อง พระร่วง มาใช้ในการเล่นอารมณ์ขันของการเล่นคำ ซึ่ง พระร่วง เป็นเรื่องของชาวขอมที่มีความสามารถในการดำดินและออกตามหาพระสงฆ์ที่มีชื่อว่า “ร่วง” ทั้งนี้ มุกตลกในต้นฉบับนี้เป็นการผสมมุกตลกเกี่ยวกับการตามหาพระร่วงกับมุกตลกที่มีตัว ละครตกหน้าผาในหลายรูปแบบ ซึ่งทั้งสองมุกตลกนี้เป็นมุกตลกที่มักใช้บ่อยครั้งในมหา สนุกและขายหัวเราะ และในต้นฉบับนี้ได้เพิ่มมุกตลกประเภทการเล่นคำเข้ามาด้วย โดยนำชื่อ พระ “ร่วง” มาเล่นคำในความหมายตรงตามตัวอักษรคือ การร่วงหล่น และนำคำว่า “คน” มา เล่นคำโดยให้มีความหมายสัมพันธ์กับคำว่า “พระ” ทั้งนี้ ผู้วิจัยไม่สามารถแปลการเล่นคำ ดังกล่าวแบบตรงตัวได้ เนื่องจากหากแปลการเล่นคำโดยถ่ายอักษรคำว่า “ร่วง” ใน “พระร่วง” ว่า Monk Ruang ผู้อ่านฉบับแปลซึ่งไม่รู้จักวรรณกรรมเรื่อง พระร่วง จะไม่เข้าใจมุกตลก ดังกล่าว และผู้วิจัยจะไม่สามารถรักษาวิธีการเล่นคำระหว่าง “พระร่วง” กับ “คนร่วง” ได้ตาม ต้นฉบับ ด้วยเหตุนี้ ผู้วิจัยจึงเปลี่ยนมาแปลการเล่นคำแบบเอาความแทน โดยแปล “พระร่วง” ว่า “a falling monk” และแปล “คนร่วง” ว่า “a falling man” ซึ่งวิธีการนี้ทำให้สามารถรักษา วิธีการเล่นคำได้ตามต้นฉบับ แต่อย่างไรก็ตาม ผู้อ่านฉบับแปลก็ยังไม่อาจเข้าใจมุกตลกใน วัฒนธรรมไทยได้ว่า ทำไมตัวละครขอมต้องตามหาพระที่ร่วงตกหน้าผา อีกทั้ง การแปล การ์ตูนขำขันยังไม่สามารถทำเชิงอรรถเพื่ออธิบายความหมายทางวัฒนธรรมให้ผู้อ่านฉบับ แปลเข้าใจได้ จึงทำให้ความต่างทางวัฒนธรรมเช่นนี้ ตัดทอนอารมณ์ขันของการเล่นคำของ ต้นฉบับออกจากฉบับแปล

Thank you