แนวโน้มของสถานการณ์การระบาด ของโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ A/H1N1 โดย ร.ศ.(พิเศษ)นายแพทย์ทวี โชติพิทยสุนนท์ ผู้ทรงคุณวุฒิระดับ 11, สถาบันสุขภาพเด็กแห่งชาติมหาราชินี กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข วันที่ 21 พฤษภาคม 2552 โรงแรมปทุมวันปริ้นเซส
ความหมาย Human influenza = Influenza, Seasonal influenza, Annual influenza. = ไข้หวัดใหญ่ ไข้หวัดใหญ่ประจำปี ไข้หวัดใหญ่ตามฤดูกาล Avian influenza = Avian flu, Bird flu = ไข้หวัดนก (ในคน) Pandemic influenza = Pandemic flu = ไข้หวัดใหญ่ ระบาดใหญ่
วงจรของโรคไข้หวัดใหญ่ในคน-สัตว์
“Spanish Flu ประเทศ ไทย”
ไข้หวัดใหญ่ ระบาดใหญ่ (Spanish flu) ประเทศไทย พ.ศ. 2461 – 2462 รัชสมัยของพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว (ร.6) ทั่วโลกตาย 50 ล้านคน (20 – 100 ล้านคน) ระบาดนาน 2 ปี ตายจากปอดบวม หนุ่มสาวเป็นรุนแรง คนไทย 8.47 ล้านคน ป่วย 2.32 ล้านคน เสียชีวิต 80,263 คน (0.95% ของประชากรทั้งหมด) (3.5% ของผู้ป่วยทั้งหมด)
เชื่อว่าระบาดจากจีน ไป สิงคโปร์ มา ประเทศไทย” “Asian Flu – 1957 เชื่อว่าระบาดจากจีน ไป สิงคโปร์ มา ประเทศไทย”
(จาก นพ.ประเสริฐ ทองเจริญ) “Hong Kong Flu - 1968” (จาก นพ.ประเสริฐ ทองเจริญ)
การเกิดไข้หวัดใหญ่ ระบาดใหญ่ (Pandemic Influenza) เมื่อ :- มีไวรัสชนิดใหม่ (คนไม่มีภูมิคุ้มกัน) ก่อโรคในคน แพร่กระจายจาก คน-สู่-คน ได้ง่าย ( โลกอยู่ในระยะที่ 3/6 )
ปัจจุบัน "Pandemic Influenza" New influenza A (H1N1)
ความเป็นมาของชื่อเรียก ไข้หวัดใหญ่หมู (สุกร) Swine – origin Influenza Virus (S-OIV) Swine Influenza (H1N1) ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์เม็กซิโก “ไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ชนิด A/H1N1” New Influenza A (H1N1) virus
โรคไข้หวัดใหญ่ สายพันธุ์ใหม่ A (H1N1) - ปัจจุบัน เป็นเชื้อไวรัสใหม่ ทุกคนมีสิทธิ์ติดเชื้อนี้ได้เท่ากัน (ไม่มีภูมิคุ้มกัน) แพร่กระจายเร็วกว่าไข้หวัดใหญ่ประจำปี อาจมีอัตราตายสูงกว่าไข้หวัดใหญ่ประจำปีเล็กน้อย ก่อโรคในคนหนุ่มสาวที่แข็งแรงดีมากกว่า
จำนวนและเปอร์เซ็นต์ของผู้ป่วยไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ A (H1N1) แสดงอายุ การนอนโรงพยาบาล – ประเทศเม็กซิโก สหรัฐอเมริกา, มี.ค. – 5 พ.ค.2552 จำนวนผู้ป่วย นอนโรงพยาบาล อายุ ( MMWR 2009; 58 (17) : 453-8. )
อาการโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ A/H1N1 สหรัฐอเมริกา, 5 เมษายน – 5 พฤษภาคม 2552 (1) 642 ราย จาก 41 มณรัฐ อายุ 3 ด. – 81 ปี 40% อายุ 10-18 ปี 5% อายุ > 50 ปี อาการแสดง :- ไข้ 94% :- ไอ 92% :- เจ็บคอ 66% :- ท้องเสีย อาเจียน 25% ( JW Pediatr and Adolescent Med, May 8, 2009. )
อาการโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ A/H1N1 สหรัฐอเมริกา, 5 เมษายน – 5 พฤษภาคม 2552 (2) ความรุนแรงของโรค :- 36 ราย (91% อายุ 19 ด. – 49 ปี) นอน ร.พ. :- 9 ราย เป็นไข้หวัดใหญ่ชนิดรุนแรง :- 11 ราย เป็นปอดบวมรุนแรง :- 8 ราย รักษาใน ICU :- 18 รายที่นอนใน ร.พ. หายปกติดี :- 2 ราย ตาย (1 ราย myasthenia gravis, 1 รายตั้งครรภ์) ( JW Pediatr and Adolescent Med, May 8, 2009. )
ความรุนแรงของโรคไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ A/H1N1 ขึ้นกับ :- 1. การแพร่กระจาย ความรุนแรงของเชื้อไวรัส 2. ความแข็งแรง – อ่อนแอของประชากรในประเทศนั้น ๆ 3. ความสามารถของแต่ละประเทศในการป้องกัน-ดูแลรักษา
ยาต้านไวรัส 1. สำหรับการรักษา 2. สำหรับการป้องกัน
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ระบาดใหญ่ A(H1N1)
วัคซีนไข้หวัดใหญ่ ระบาดใหญ่ (H1N1) 2 เดือน 200-300 ล้านโด๊ซ ขบวนการผลิต ขบวนการผลิต และเวลาที่ใช้ ผลิตเบื้องต้น ทดสอบ 1-2 เดือน ขบวนการเตรียมเชื้อ 1-2 เดือน
ความสามารถในการผลิตวัคซีน 65-70% ของกำลังการผลิตทั่วโลกอยู่ที่ยุโรป (5 บริษัท) 50% ที่ผลิตจะส่งออกนอกยุโรป Source:EVM Press Release 30 April 2004
Edgar Hernandez เชื่อว่าเป็นผู้ป่วย A (H1N1) คนแรกในประเทศเม็กซิโก
นาย เบา เป็นผู้ป่วยรายแรกของจีน หายแล้วกลับบ้านที่เมืองเชินตู วันที่ 17 พ.ค. 2552
ช่างภาพญี่ปุ่นกำลังสัมภาษณ์ รมต. สาธารณสุข
ประเทศเอกัวดอร์ มีหญิงรายหนึ่ง ออกจากโรงพยาบาลกังยาควิล ซึ่งแหล่งข่าวบอกว่ามีเด็กชายอายุ 12 ปี เป็นผู้ป่วย A (H1N1) รายแรก
ประเทศเอกัวดอร์ ปิดโรงเรียน และใส่หน้ากากหลังพบ ผู้ป่วย A (H1N1) รายแรก
หลักการดูและตนเอง – โรคไข้หวัดใหญ่ สายพันธุ์ใหม่ A/H1N1 ล้างมือด้วยสบู่ + น้ำ บ่อย ๆ โดยเฉพาะหลังไอ จาม สั่งน้ำมูก ปิดปาก จมูก ขณะไอจามด้วยกระดาษทิชชู (หากจำเป็นใช้แขนเสื้อ) ถ้าเจ็บป่วย ให้หยุดเรียน หยุดทำงาน พักที่บ้าน
“การเตรียมตัวต่อสู้ ไข้หวัดใหญ่ระบาดใหญ่ ของประชาชน” ล้างมือ ล้างมือ ล้างมือ มารยาทในการไอ จาม
ทุกครั้งที่ไอ จาม.... ฝอยละอองน้ำมูกน้ำลาย กระจายออกไปได้ไกลแค่ไหน ? ทุกครั้งที่ไอ จาม.... ฝอยละอองน้ำมูกน้ำลาย กระจายออกไปได้ไกลแค่ไหน ? ฝอยละอองเล็ก ๆ กระจายไปได้ไกลถึง 5 เมตร และลอยแขวนในอากาศ ฝอยละอองใหญ่ ๆ ไปได้ไกลถึง 1 - 2 เมตร แล้วตกลงบนพื้น Source: Tang T et al, submitted, 2005 (courtesy of Dr Li Yuguo, Hong Kong University) 22 Aug 07
แยกตัวออกจากสังคม โรงพยาบาลกำแพงเพชรได้เสริมความรู้เรื่องไข้หวัดนกโดยเชิญอาจารย์ทวี โชติพิทยสุนันท์มาให้ความรู้และเป็นที่ปรึกษาทางวิชาการแก่ทีมทำงานของโรงพยาบาล เพื่อให้บุคลากรมีความรู้ในการวินิจฉัยและให้การดูแลผู้ป่วยรวมถึงป้องกันตนเองจากการติดต่อจากโรค
Tourism in Thailand
โรคไข้หวัดใหญ่ สายพันธุ์ใหม่ A (H1N1) – อนาคต (1) ไม่ทราบ อาจจางหายไปหรือไม่ (ผู้เชี่ยวชาญคาดว่าไม่น่าเป็น) อาจก่อโรคต่อไปเป็น - รุนแรงเหมือนไข้หวัดใหญ่สเปน (ค.ศ.1918) – ไม่น่าเป็น - ไม่รุนแรงแต่คล้ายไข้หวัดใหญ่เอเชีย (ค.ศ.1957-8) - เป็นไปได้
โรคไข้หวัดใหญ่ สายพันธุ์ใหม่ A (H1N1) – อนาคต (2) การวิเคราะห์ทางโมเลกุล พบว่าไม่มีส่วนก่อโรครุนแรง เหมือน H5N1 หรือ ไข้หวัดใหญ่สเปน วัคซีนยังไม่ตกลงว่าจะเริ่มผลิตใช้หรือไม่ หากผลิตวัคซีน เข็มแรกได้ 4-5 เดือน หลังเริ่มผลิต ต้องใช้เวลา 12 เดือนกว่าจะผลิตเพียงพอสำหรับชาวโลก