ภาวะผู้นำทางการประกอบการธุรกิจ ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ คณะวิทยาการจัดการ มหาวิทยาลัยราชภัฏสวนสุนันทา

ภาวะผู้นำทางการประกอบการธุรกิจ รหัสวิชา ENT1201 ชื่อวิชา ภาวะผู้นำทางการประกอบการธุรกิจ จำนวนหน่วยกิต 3(3-0-6) จุดมุ่งหมายของรายวิชา : 1. มีความรู้ความเข้าใจในกรอบแนวคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำ คุณลักษณะและบทบาทหน้าที่ของภาวะผู้นำ ตลอดจนภาวะผู้ตาม 2. มีความตระหนักถึงความสำคัญของกระบวนการการใช้ภาวะผู้นำในการริหารการพัฒนาองค์การให้เกิดประสิทธิภาพสูงสุดโดยใช้อิทธิพลและความสามรถของผู้นำในการจูงใจเพื่อโน้มน้าวใจให้บุคลากรในองค์การกระทำการให้บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์การ 3. มีความรู้ความเข้าใจแนวทางการพัฒนาภาวะผู้ตามเพื่อสร้างศักยภาพในการเป็นผู้นำในอนาคต

การฝึกปฏบัติ/งานภาคสนาม/การฝึกงาน คำอธิบายรายวิชา แนวคิด วิวัฒนาการของภาวะผู้นำ บทบาทหน้าที่ของผู้นำเชิงกลยุทธ์ของการเป็นผู้ประกอบการ ทฤษฎีภาวะผู้นำ คุณลักษณะของผู้นำในรูปแบบต่าง ๆ การเสริมสร้างและพัฒนาภาวะผู้นำ การบริหารการเปลี่ยนแปลง และการพัฒนาภาวะผู้ตามเพื่อสร้างศักยภาพในการเป็นผู้นำในอนาคต จำนวนชั่วโมงที่ใช้ต่อภาคการศึกษา บรรยาย สอนเสริม การฝึกปฏบัติ/งานภาคสนาม/การฝึกงาน การศึกษาด้วยตนเอง 17ครั้ง / 1ภาคการศึกษา ไม่มี 6 ชั่วโมง /สัปดาห์ จำนวนชั่วโมงต่อสัปดาห์ซึ่งอาจารย์ให้คำปรึกษา การให้คำปรึกษาทางด้านวิชาการในวิชาดังกล่าว จะให้คำปรึกษาเป็นรายกลุ่ม / รายบุคคล โดย (พิจารณาจากจำนวนนักศึกษา) 6 ชั่วโมง/สัปดาห์

วิธีการสอน ใช้รูปแบบการเรียนการสอนหลากหลายรูปแบบ จัดกิจกรรมส่งเสริมการเรียนรู้โดยเน้นผู้เรียนเป็นสำคัญ และเน้นหลักการทางทฤษฎี และการประยุกต์ใช้ทางการปฏิบัติในสภาพแวดล้อมจริงโดยทันต่อการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ สังคม และเทคโนโลยี ทั้งนี้ให้เป็นไปตามลักษณะของรายวิชา ตลอดจนเนื้อหาสาระของรายวิชานั้นๆ นอกจากนี้ควรจัดให้มีการเรียนรู้จากสถานการณ์จริงโดยการศึกษาดูงาน หรือเชิญผู้เชี่ยวชาญที่มีประสบการณ์ตรงมาเป็นวิทยากรพิเศษเฉพาะเรื่องตลอดจนฝึกปฏิบัติงานในสถานประกอบการ วิธีการประเมินผล ประเมินจากผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนและการปฏิบัติในด้านต่างๆ คือ (1) การทดสอบย่อย (2) การสอบกลางภาคเรียนและปลายภาคเรียน (3) ประเมินจากรายงาน/โครงงาน/งานวิจัยที่นักศึกษาจัดทำ (4) ประเมินจากแผนธุรกิจหรือโครงการที่นำเสนอ (5) ประเมินจากการนำเสนอรายงานในชั้นเรียน (6) ประเมินจากรายวิชาสหกิจศึกษา

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ แผนการสอน สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 1 - แนะนำกระบวนการเรียนการสอนและการประเมินผล (ตาม มคอ.3) - แนะนำอัตลักษณ์/เอกลักษณ์ของคณะวิทยาการจัดการ/มหาวิทยาลัย - แนะนำข้อปฏิบัติในการเข้าเรียน   3 - แนะนำวิธีการเรียนการสอน - ชี้แจงวัตถุประสงค์และขอบเขตของเนื้อหา - อธิบายอัตลักษณ์/เอกลักษณ์ของคณะวิทยาการจัดการ/มหาวิทยาลัย - แบบทดสอบก่อนเรียน - ผู้เรียน/ ผู้สอนอภิปรายร่วมกัน ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 2 บทที่ 1 แนวคิดพื้นฐานของภาวะผู้นำ - ความหมายของผู้นำ - ความแตกต่างระหว่างผู้นำกับผู้บริหาร - การศึกษาลักษณะของผู้นำ - องค์ประกอบของผู้นำ - ประเภทของผู้นำ - หน้าที่ของผู้นำ - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม - ใบงานที่ 1 “ภาวะผู้นำในอุดมคติ”- ทำแบบฝึกหัด

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 3 บทที่ 2 ความสำคัญของการเรียนรู้ภาวะผู้นำ - ภาวะผู้นำเป็นสิ่งที่สามารถเรียนรู้ได้ - การเรียนรู้เกี่ยวกับภาวะผู้นำ - คุณภาพของการเป็นผู้นำส่วนบุคคล - วิวัฒนาการของภาวะผู้นำ - บริบทของภาวะผู้นำ - การนำและการจัดการ - ภาวะผู้นำชั้นยอด - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม - ใบงานที่ 2 “ภาวะผู้นำในอุดมคติ” ทำแบบฝึกหัด ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 4 บทที่ 3 ภาวะผู้ตาม - กลยุทธ์สำหรับการเป็นผู้ตามที่มีประสิทธิผล - มุมมองของผู้นำที่แท้จริง - บทบาทของผู้ตาม - การนำและการตาม - ประเภทของผู้ตาม  - ใบงานที่ 2 “ภาวะผู้นำในอุดมคติ”- ทำแบบฝึกหัด

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 5-6 บทที่ 4 แนวทางการศึกษาพื้นฐานและทฤษฎีของภาวะผู้นำ - ทฤษฎีคุณลักษณะผู้นำ - ทฤษฎีความเป็นผู้นำเชิงสถานการณ์ - ทฤษฎีหนทางสู่เป้าหมาย - ทฤษฎีการมีส่วนร่วมของการเป็นผู้นำ - ทฤษฎีความเป็นผู้นำตามวงจรชีวิต - ทฤษฎีภาวะผู้นำ 3 มิติ - รูปแบบพฤติกรรมภาวะผู้นำตามแนวความคิดของเรนซิส ไลเคริท  6 - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม - ใบงานที่ 3 “ค้นคว้างานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับภาวะผู้นำ อย่างน้อย 3 เรื่องขึ้นไป แล้วทำการสังเคราะห์ผลงานงานวิจัย” ทำแบบฝึกหัด ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 7 บทที่ 5 ภาวะผู้นำและการจูงใจ - ทฤษฎีความต้องการพื้นฐานของการจูงใจ - ทฤษฎีลำดับขั้นตอนของความต้องการ - ทฤษฎีสองปัจจัย - ทฤษฎีความเสมอค่า - ทฤษฎีความคาดหวัง - ทฤษฎีการจูงใจของพอร์ทเทอร์-ลอร์เลอร์ 3 - ทำแบบฝึกหัด

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 8 สัปดาห์สอบกลางภาค 9-10 บทที่ 6 การเป็นผู้นำเชิงกลยุทธ์ - วิสัยทัศน์การเป็นผู้นำ - การสร้างกลยุทธ์ - การทำงานร่วมกัน - การสร้างคุณค่า - การกำหนดกลยุทธ์ในการปฏิบัติ - การสนับสนุนความเป็นผู้นำ - บทบาทของผู้นำกลยุทธ์  3 - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม - ใบงานที่ 4 “My hero”” ทำแบบฝึกหัด ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 11 บทที่ 7 แหล่งของอำนาจและกระบวนการใช้อิทธิพล - แนวความคิดของอิทธิพลและอำนาจ - ประเภทและแหล่งที่มาของอำนาจ - แบบของพฤติกรรมที่มีอิทธิพล - การนำไปใช้: การใช้ยุทธวิธีสร้างอิทธิพล

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 12 บทที่ 8 การนำการเปลี่ยนแปลงในองค์การ - กระบวนการของการเปลี่ยนแปลง - เหตุผลของการต่อต้านการเปลี่ยนแปลง - ขั้นตอนในกระบวนการการเปลี่ยนแปลง - การพัฒนาวิสัยทัศน์ - การนำไปสู่การเปลี่ยนแปลงที่สำคัญ - ลำดับขั้นตอนในกระบวนการความคิดสร้างสรรค์ส่วนบุคคล 3 - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม ทำแบบฝึกหัด ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 13 บทที่ 9 ภาวะผู้นำในการติดต่อสื่อสาร - การจัดการการสื่อสาร - การสื่อสารของผู้นำ - การสร้างบรรยากาศทางการสื่อสาร - ความสมบูรณ์ของช่องทางการสื่อสาร - การสื่อสารเพื่อพัฒนาผู้ตาม - การเรียนรู้องค์การ

กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ สัปดาห์การสอบปลายภาค สัปดาห์ที่ หัวข้อ/รายละเอียด จำนวน (ชั่วโมง) กิจกรรมการเรียนการสอนและสื่อที่ใช้ ผู้สอน 14-16 10 การนำทีมงาน - ทีมงานในองค์การ - รูปแบบของทีมงาน - ทีมงานตามหน้าที่ - ทีมงานข้ามหน้าที่ - บทบาทของผู้นำในสภาพแวดล้อมของทีมงาน - การเป็นผู้นำทีมงาน - การพัฒนาทีมงาน - การจัดการความขัดแย้งของทีมงาน 3 - บรรยายอธิบาย ยกตัวอย่างประกอบPowerPoint - การเน้นการมีส่วนร่วมในการถามและแสดงความคิดเห็น/อภิปรายเป็นรายบุคคล/กลุ่ม ทำแบบฝึกหัด ให้นักศึกษาตั้งทีมงานดำเนินงานโครงการบริการวิชาการสู่ชุมชน/ท้องถิ่น พร้อมนำเสนอผลการดำเนินงานในชั้นเรียน ผศ.ญาลดา พรประเสริฐ 17 สัปดาห์การสอบปลายภาค

แผนการประเมินผลการเรียนรู้ กิจกรรม ที่ ผลการเรียนรู้ วิธีการประเมิน สัปดาห์ ประเมิน สัดส่วนของการประเมินผล 1   1.1, 1.2, 1.3, 1.4 - การเข้าชั้นเรียน การแต่งกาย - การตรงต่อเวลา การเคารพสิทธิของผู้อื่น - การมีส่วนร่วม อภิปราย เสนอความคิดเห็นในชั้นเรียน  ตลอดภาค การศึกษา 10% 3 1.2, 1.3, 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 3.1, 3.2, 3.3 - สอบกลางภาค - สอบปลายภาค  8 17 30% 4 1.2, 1.4, 2.4, 3.1, 3.2, 3.3, 4.1, 4.2, 4.3, 5.1, 5.2, 5.3 - วิเคราะห์กรณีศึกษาและการนำเสนอ - กิจกรรมที่มอบหมาย/ใบงาน - โครงการบริการวิชาการสู่ชุมชน/ท้องถิ่น ตลอดภาคการศึกษา 100%

ตำราหรือเอกสารหลัก วิเชียร วิทยอุดม. (2553). ภาวะผู้นำ (Leadership) พิมพ์ครั้งที่ 5. กรุงเทพฯ: ธนธัชการพิมพ์. ตำราหรือหนังสือที่ควรอ่านเพิ่มเติม ชัยเสฎฐ์ พรหมศรี. (2557). ภาวะผู้นำร่วมสมัย. กรุงเทพฯ: ปัญญาชน. พสุ เดชะรินทร์. (2547). เส้นทางจากกลยุทธ์สู่การปฏิบัติ Balanced scorecard และ Key performance indicators. (พิมพ์ครั้งที่ 12). กรุงเทพฯ: จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย. Avolio, B.J., Bass, B.M. & Jung, D.I. (1999). Full leadership development: Building the vital forces in organization. Thousand Oaks, California: SAGE Publications. ________. (1999). Re-examining the components of transformational and transactional leadership using the multifactor leadership questionnaire. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72(4), 441-462. สื่อการเรียนการสอนอื่น กรณีศึกษาจากหนังสือพิมพ์และวารสารที่เกี่ยวข้องกับรายวิชา แหล่งข้อมูลอินเตอร์เน็ต www.sme.go.th www.smebank.co.th www.dbd.go.th www.most.go.th www.thaibiz.net