Scrub typhus
ชื่ออื่น Chigger-borne rickettsiosis, Chigger typhus, Japanese river fever, Mite-borne-typhus, Rural typhus Tropical typhus Tsutsugamushi disease, Tsutsu fever
Scrub typhus เกิดจาก Rickettsia tsutsugamushi ใน family Rickettsiaceae รูปร่าง rod-like (bacilli) หรือ spherical (cocci) เป็น intracellular parasites มีชีวิตอยู่ได้เฉพาะในเซล
R. tsutsugamushi อยู่ในไร ใน species Leptotrombidium ไรเหล่านี้มีวงจรชีวิตเป็น egg, larva, nymph, และ adult มีแค่ระยะ larva เท่านั้นที่นำโรคสู่คนและสัตว์มีกระดูกสันหลังอื่นๆ
สาเหตุและอาการ ระยะฟักตัวนาน 10-12 วันหลังไรกัด อาการเริ่มจาก หนาวสั่น ไข้ ปวดหัวรุนแรง conjunctiva ติดเชื้อ ต่อมน้ำเหลืองบวม lymphadenopathy วิการ (แผล) มักพบที่บริเวณที่ chigger กัด มักพบในคนขาว พบน้อยในชาวเอเซีย
วิการเริ่มแรกเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ 1 ซม. แบน ในที่สุดจะนูนและมีของเหลวภายใน มีไข้ในช่วงสัปดาห์แรก มักสูงถึง 40-40.5°C
หลังจากแตก จะมีสะเก็ดดำ (eschar) คลุม
ในรายรุนแรก ชีพจรเต้นเร็ว ความดันต่ำ คนไข้อาจหมดความรู้สึก ม้ามโต มีอาจอักเสบของกล้ามเนื้อหัวใจ ในรายที่ไม่ได้รักษา การมีไข้อาจเป็นนานมากกว่า 2 สัปดาห์ ถ้าได้รับการรักษา การมีไข้จะนาน 36 ชม. และหายได้
พบการไอระหว่างสัปดาห์แรกของการมีไข้ พบ pneumonitis ระหว่างสัปดาห์ที่สอง
พยากรณ์โรค ก่อนใช้ยาปฏิชีวนะ อัตราการตายแปรผันจาก 1-60% ขึ้นกับภูมิประเทศและสเตรน กว่าจะหาย ใช้เวลานาน การรักษาที่ทันสมัยขึ้น ทำให้ recovery เร็วขึ้น
Tetracyclines และ doxycycline chloramphenicols
Decontamination เชื้อตายด้วยยาฆ่าเชื้อทั่วไป (1% sodium hypochlorite, 70% ethanol, glutaraldehyde, formaldehyde) และการให้ moist heat (121°C นานอย่างน้อย 15 นาที) และ dry heat (160-170°C นานอย่างน้อย 1 ชั่วโมง) บริเวณที่มีเห็บใช้ยาฆ่าเห็บ