ดร. บัณฑิตย์ เต็งเจริญกุล ยา-สารเคมี ดร. บัณฑิตย์ เต็งเจริญกุล

วิธีการใช้ยา-สารเคมี 5 วิธี ~ จุ่ม-ไหลผ่าน- แช่-ฉีด-ผสมอาหาร 1) จุ่ม (Dip) สารเข้มข้นสูง-ใช้เวลาสั้น (นาที) ปลาน้อยตัว… อาจตาย 2) ไหลผ่าน (Flush) บ่อ-อ่างเล็ก; ใช้น้ำพอควร ใช้เวลาเป็นชั่วโมง…อาจเป็นพิษ-ตาย

3) แช่ (Bath) บ่อ-อ่างใหญ่ ความเข้มข้นต่ำ-ปลอดภัย 4) ผสมอาหาร (Oral) ใช้เวลารักษา; ยาที่ปลาได้รับ ค่าใช้จ่ายสูง; ประสิทธิภาพ 5) ฉีด (injection) ค่าใช้จ่ายสูง; เฉพาะทำวัคซีน ประสิทธิภาพ-ข้อมูล

* การคำนวณ- ตวง-วัด 1 cc = 1g = 1 ml 1 L = 1000 ml 1000 L = 1000 kg = 1 ton = 1 m3 (คิว) ppm = mg/L = g/1000L (ppm* = Parts per million) 1 % = 10 g/ L = 10 4 =10,000 ppm**

* การคำนวณ- ตวง-วัด 1 ไร่ = 400 ตรว. = 4 งาน = 1600 ตรม. 1 ไร่ = 400 ตรว. = 4 งาน = 1600 ตรม. 1 Hectre = 2.47 Acre = 10,000 m2 ปริมาตร = กว้าง x ยาว x ลึก

วา = 2 เมตร 1 ไร่ = 400 ตารางวา = 40 เมตร X 40 เมตร

ชนิดยา-สารเคมีที่มักใช้ คลอแรมเฟนิคอล แอมพิซิลลิน อะมอกซีซิลลิน ซัลฟา นอร์ฟลอกซาซิน เอนโรฟลอกซาซิน ฟูราโซลิโดน อีริโทรมัยซิน มีเบนดาโซล ยาเหลือง (Acriflavin) ปูนขาว (Ca (OH) 2) เกลือ (NaCl) จุนสี (CuSO4) ดิพทีเร็กซ์ ฟอร์มาลิน มาลาไคท์กรีน ด่างทับทิม (KMnO4)

ชนิดยา-สารเคมีที่มักใช้ ยาเหลือง (Acriflavin) ผงสีเหลือง ละลายน้ำ ขนส่ง 1-3 ppm ป้องกัน ~ 10 ppm, 2-12 hrs

ปูนขาว (Calcium hydroxide ) Hydrated lime, Lime water ผงสียาว, ละลายน้ำได้ pH Alkalinity Plankton 60-100 kg/ไร่ คลอรีน ฆ่าจุลชีพ 6-10 ppm, 30 min อาจใช้สูงถึง 20 ppm

ดิพทีเร็กซ์ ผงสีขาว, ละลายน้ำได้ pH … พิษ # ปลิงใส เห็บปลา หนอนสมอ จุนสี ฆ่าโปรโตซัว-สาหร่าย ความกระด้าง … พิษ 0.0001 ppm โปรโตซัว/ 3-4 ppm สาหร่าย ดิพทีเร็กซ์ ผงสีขาว, ละลายน้ำได้ pH … พิษ # ปลิงใส เห็บปลา หนอนสมอ ปลอดภัย 0.25 ppm

# Protozoa, Nematode, Fungi ไข่ @ 1500-2000 ppm, 15 min ฟอร์มาลิน Drop O2 # Protozoa, Nematode, Fungi ไข่ @ 1500-2000 ppm, 15 min ไหลผ่าน 125-250 ppm, 1 hr แช่ยาว 15-40 ppm มาลาไคท์กรีน ก่อมะเร็ง พิษต่อเด็ก-ภูมิคุ้มกัน ความปลอดภัยต่ำ (# Fungi, Ich.) รา @ 5 ppm, 15 min แช่ยาว 0.1-0.25 ppm

เกลือ (NaCl) ด่างทับทิม (KMnO4) ความปลอดภัยต่ำ # Protozoa, Nematode, Fungi, Bacteria แช่ 2-4 ppm 2-4 นาที เกลือ (NaCl) ขนส่ง 0.1-0.2 % NH3, NO2- Px @ 200-300 kg / Rai เห็บปลา 3 %, โปรโตซัว 0.1-0.5 %

อัลดีไฮน์-ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ ไอโอดีน ความปลอดภัยสูงต่อกุ้ง ไข่ปลากุ้ง 100 ppm ฆ่าเชื้อในน้ำ 2-3 ppm อัลดีไฮน์-ไฮโดรเจนเปอร์ออกไซด์ 1-2 ppm ฆ่าแบคทีเรีย โปรโตซัว

เบนซาโคเนียมคลอไรด์ ซาโปนิน กากชา...ฆ่าปลา แช่ 25-100 ppm 0.6-1 ppm, 8 ppm ฆ่า Vibrio 40 ppm 12 hr. ฆ่า Aeromonads ขนาดสูง ... ฆ่าแพลงค์ตอน-ลูกกุ้ง

ยาต้านจุลชีพ ทดสอบความไวต่อยา การเลือกใช้ ฤทธิ์กว้าง ลักษณะการใช้ การกระจาย-ขับออก พิษ-ตกค้าง ราคา-คุ้ม

ยาต้านจุลชีพ คลอแรมเฟนิคอล แอมพิซิลลิน อะมอกซีซิลลิน ซัลฟา นอร์ฟลอกซาซิน เอนโรฟลอกซาซิน ฟูราโซลิโดน อีริโทรมัยซิน

ยาซึม-ยาสลบ ยาที่ใช้ MS-222 Quinaldine 2-Phenoxyethanol Clove oil etc. ละลายน้ำดี-ผลข้างเคียงน้อย การเลือกใช้ ฤทธิ์กว้าง ลักษณะการใช้ การกระจาย-ขับออก พิษ-ตกค้าง ราคา-คุ้ม ยาที่ใช้ MS-222 Quinaldine 2-Phenoxyethanol Clove oil etc.