The Five Bases of Power

Reward Power อำนาจที่เกิดจากการให้รางวัล เกิดจากความสามารถในการกำหนดว่าพนักงานคนใดจะเป็นผู้ได้รับรางวัล เนื่องจากรางวัลเป็นสิ่งมีค่า ดังนั้นคนที่สามารถให้รางวัล บุคลากรในองค์กรจึงมีอำนาจเหนือพฤติกรรมของบุคคลอื่นได้ ผู้จัดการอาจควบคุมพฤติกรรมบุคคลผ่านการสนับสนุน ให้พนักงานเลื่อนขั้นหรือเลื่อนตำแหน่ง การเพิ่มเงินเดือนและอื่น ๆ

ตัวอย่าง อำนาจที่เกิดจากการให้รางวัล

Coercive Power อำนาจที่เกิดจากการบังคับ เกิดจากความสารถที่จะทำให้คนอื่นกลัว การขู่ว่าจะลงโทษหากไม่ประพฤติหรือปฏิบัติตาม จึงเป็นวิธีการขอร้องให้ยินยอม (Invoking Compliance) ที่รุนแรง เราอาจได้พบเห็นตัวอย่างการลงโทษมากมายในองค์กร เช่น การตัดเงินเดือน การลดขั้นลดตำแหน่ง การสั่งพักงานชั่วคราว การงดบำเหน็จรางวัล และการไล่ออกจากงาน เป็นต้น

ตัวอย่าง อำนาจที่เกิดจากการบังคับ การตัดเงินเดือน การสั่งพักงานชั่วคราว

Legitimate Power อำนาจตามกฎหมาย เป็นอำนาจที่มีตามตำแหน่งสายการบังคับบัญชา ซึ่งเป็นอำนาจอันชอบธรรมของผู้บังคับบัญชา ที่ใช้สั่งการ ควบคุมหรือมอบหมายงานให้กับผู้บังคับบัญชา โดยผู้ใต้บังคับเต็มใจและยอมรับ เพราะว่าเป็นหน้าที่ที่ต้องปฏิบัติตาม มีแหล่งที่มา 2 ทาง

เงื่อนไขทางสังคม (Social Conditioning) บุคคลจะถูกสร้างเงื่อนไขให้ปฏิบัติตามผู้มีอำนาจ ตั้งแต่วัยเด็กและผู้ใหญ่ การระบุให้มีอำนาจหน้าที่ (Designation) ในองค์กร บุคคลอาจมีอำนาจเนื่องจากเขาได้รับอำนาจมาจากผู้บริหารซึ่งเป็นผู้ครอบครองอำนาจนั้นอย่างถูกต้อง เช่น ประธานบริษัทมอบอำนาจให้รองประธาน สามารถตัดสินใจเรื่องสำคัญๆของบริษัทได้

Referent Power อำนาจที่เกิดจากการอ้างอิง เกิดจากบุคคลที่มีบุคลิกภาพดีหรือมีคุณลักษณะพิเศษอื่น จนเกิดอำนาจขึ้นในตนเอง ลักษณะของบุคคล กิริยาท่าทาง ค่านิยม และรูปแบบความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลที่สามารถทำให้ดึงดูดผู้อื่นให้เกิดความชื่นชม ชักจูง ให้เกิดความเลื่อมใสศรัทธาอยากทำตาม อำนาจลักษณะนี้ มักจะใช้ในเรื่องของการตลาด เช่นการโฆษณา ที่อาศัยผู้มีชื่อเสียงแนะนำผลิตภัณฑ์ของบริษัท โดยหวังผลให้ลูกค้าซื้อสินค้าเพราะต้องการเลียนแบบพฤติกรรม และอยากเป็นเหมือนผู้มีชื่อเสียงนั้น

ตัวอย่าง อำนาจที่เกิดจากการอ้างอิง

Expert Power อำนาจที่เกิดจากความเชี่ยวชาญ เกิดจากที่บุคคลมีความเชี่ยวชาญในงานเฉพาะด้านจนเป็นที่ยอมรับและสามารถให้คำแนะนำ สอนงานและการให้คำปรึกษาแก่คนอื่นได้ บุคลากรจึงมักขอคำปรึกษาและปฏิบัติตามคำแนะนำจากผู้เชี่ยวชาญนั้น

ตัวอย่าง อำนาจที่เกิดจากความเชี่ยวชาญ

ความแตกต่างระหว่าง Five Power Bases แบ่งได้โดย อำนาจที่เป็นทางการและไม่เป็นทางการ อำนาจที่เป็นทางการ ได้แก่ อำนาจที่เกิดจากการให้รางวัล อำนาจที่เกิดจากการบังคับ และอำนาจตามกฎหมาย อำนาจที่ไม่เป็นทางการ ได้แก่ อำนาจที่เกิดจากความเชี่ยวชาญ และอำนาจที่เกิดจากการอ้างอิง

อำนาจที่ไม่เป็นทางการจะมีผลที่ความพึงพอใจและพฤติกรรมของพนักงาน แต่อำนาจที่เป็นทางการจะส่งผลต่อพฤติกรรมของพนักงานอย่างทันที แต่ถึงแม้จะทำให้พนักงานตอบสนองอย่างรวดเร็ว แต่ก็มองข้ามความเห็นชอบของพนักงานไป เช่น พนักงานยินยอมทำตามคำสั่ง ของผู้จัดการ แต่ก็ยังรู้สึกขุนเคืองที่ถูกบังคับ