วัคซีนไข้หวัดใหญ่ Seasonal Flu Vaccine

โรคไข้หวัดใหญ่ เกิดจาก : Influenza virus จำแนกได้ 3 ชนิด คือ A B C    โรคไข้หวัดใหญ่ เกิดจาก : Influenza virus จำแนกได้ 3 ชนิด คือ A B C Influenza virus A : ทำให้เกิดโรคได้ในคน และสัตว์ การระบาดเกิดขึ้นได้บ่อย และมักเป็นสาเหตุของการระบาดใหญ่ไปทั่วโลก Influenza virus B : ทำให้เกิดโรคในคน และเกิดการระบาดในวงจำกัด Influenza virus C ทำให้เกิดโรคได้ในคน และไม่มีการระบาด

Structure of the Influenza Virus

มีมานาน ~ 50 ปีแล้ว Influenza Vaccine คุณภาพดีขึ้น ( split product และ subunit vaccine ) ลดอัตราป่วย อัตราตาย เพิ่มคุณภาพชีวิต ป้องกันการผสมกลายพันธุ์ ( reassortment ) ระหว่าง เชื้อไข้หวัดใหญ่ในคนและสัตว์ปีก

- การเลี้ยงในไข่ไก่ฟัก เป็นวิธีมาตรฐาน

Currently available vaccines วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดเชื้อเป็น Live Attenuated Influenza vaccine (LAIV) เป็นวัคซีนเชื้อมีชีวิต แต่ทำให้อ่อนฤทธิ์ลง ไม่ก่อโรคในคน เชื้ออยู่ได้ในที่อุณหภูมิต่ำ คือโพรงจมูก แต่จะตายเมื่ออยู่ในอวัยวะส่วนอื่นที่มีอุณหภูมิสูงกว่า ให้โดยการพ่นทางจมูกเพื่อเลียนแบบการติดเชื้อโดยธรรมชาติ สร้างภูมิคุ้มกันเฉพาะที่ และภูมิคุ้มกันอยู่ได้นานกว่า 1 ปี ผู้ที่ได้รับวัคซีนอาจมีไวรัสแพร่ออกมาทางเดินหายใจได้

Currently available vaccines วัคซีนไข้หวัดใหญ่ชนิดเชื้อตาย Whole virus vaccine Split vaccine Subunit vaccine - Trivalent Inactivated Influenza vaccine (TIV) - Quadrivalent Inactivated Influenza vaccine (QIV)

Inactivated Influenza vaccine Different Generations of Vaccine

Inactivated Influenza vaccine Whole virus vaccine มีอาการข้างเคียงมาก ปัจจุบันเลิกใช้แล้ว Split vaccine ประกอบด้วย surface antigen และ internal antigen Subunit vaccine ประกอบด้วย surface antigen

ผลข้างเคียงของวัคซีนเชื้อตัวตาย ข้อห้ามใช้ของวัคซีนเชื้อตัวตาย ไข้พบน้อยมาก ( มักพบใน 6-24 ชม. หลังฉีด ) เฉพาะที่พบน้อย ( ~ 10% ) Guillian - Barre syndrome ~ 1 : 1,000,000 dose ข้อห้ามใช้ของวัคซีนเชื้อตัวตาย Severe anaphylaxis reaction to chicken or egg protein or other components ( Red Book 2003, P 389. )

ข้อห้ามและข้อควรระวัง 1. ผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่ไก่ 2. ผู้ที่เจ็บป่วยเฉียบพลัน 3. โรคที่มีความผิดปกติของเส้นประสาทส่วนปลาย (GBS) 4. โรครุนแรงจากไข้หวัดใหญ่ 5. ผู้ป่วยที่ไดรับยาเคมีบำบัดภายใน 3 เดือน

Trivalent Inactivated Influenza vaccine (TIV) รายละเอียดและส่วนประกอบ ประกอบด้วยไวรัส 3 สายพันธุ์ ได้แก่ Influenza virus A (H1N1) Influenza virus A (H3N2) Influenza virus B

องค์การอนามัยโลก จะเป็นผู้พิจารณา คาดเดา และกำหนดว่าสายพันธุ์ใดน่าจะมีการ ระบาดในปีนั้นๆ และแยกผลิตเป็น 2 สูตรเพื่อ ประเทศในซีกโลกเหนือกับซีกโลกใต้

การให้วัคซีนป้องกันโรคไข้หวัดใหญ่ strain สายพันธุ์ขั้วโลกเหนือ :- ตุลาคม – เมษายน (ฤดูหนาว) สายพันธุ์ขั้วโลกใต้ :- เมษายน - กันยายน(ฤดูฝน) ภูมิคุ้มกันจะสูงพอป้องกันได้ 2 สัปดาห์หลังฉีด ควรได้รับวัคซีนทุกปี วัคซีนอื่นอาจให้พร้อมกันได้แต่ต้องต่างตำแหน่ง ต่าง syringe ( Red Book 2003, P 389. )

วัคซีนไข้หวัดใหญ่สำหรับประเทศไทย ปี 2557 Seasonal Flu Vaccine 2014

3. ข้อมูลวัคซีนสายพันธุ์ปี 2014 Vaccine Southern strain ประกอบด้วย 3 สายพันธุ์ (TIV): ชนิด A (H1N1) , ชนิด A (H3N2) , ชนิด B ปี Vaccine Southern strain ชนิด A (H1N1) ชนิด A (H3N2) ชนิด B 2551 Solomon Islands/3/2006 Brisbane/10/2007 Florida/4/2006 2552 Brisbane/59/2007 2553 Calilfornia/7/2009 Perth/16/2009 Brisbane/60/2008 2554 2555 2556 Victoria/361/2011 Wisconsin/1/2010 2557 Texas/50/2012 Massuchusetts/2/2012 ปี 53 – บุคลากร 400,000 dose , ประชาชน 1,977,000 dose = 2,377,000 dose ปี 54 – บุคลากร 400,000 dose , ประชาชน 2,400,000 dose = 2,800,000 dose ปี 55 – บุคลากร 450,000 dose , ประชาชน 2,844,000 dose = 3,294,000 dose (แผนซื้อวัคซีนประชาชน 3.1 ล้าน dose , แต่ไม่ผ่านการทดสอบ 256,000 dose) ปี 56 – บุคลากร 500,000 dose , ประชาชน 3,000,000 dose = 3,500,000 dose

ขนาดบรรจุ วัคซีนบุคลากร เป็นยาน้ำแขนตะกอนสำหรับฉีด (เขย่าขวดวัคซีนก่อนฉีด) บรรจุ 0.5 ml/prefilled syringe (1 dose) ผลิตโดย Novartis นำเข้าและจำหน่ายโดย ไบโอจีนีเทค

ขนาดบรรจุ วัคซีนประชาชน เป็นยาน้ำแขนตะกอนสำหรับฉีด (เขย่าขวดวัคซีนก่อนฉีด) บรรจุ 0.5 ml/vial (1 dose) บรรจุ 2 ml/vial (4 dose) ผลิตโดย Sanofi Pasteur ประเทศฝรั่งเศส แบ่งบรรจุโดย GPO-MBP

วัคซีนไข้หวัดใหญ่สายพันธุ์ใหม่ 2009 แบ่งเป็น 2 กลุ่มใหญ่ คือ วัคซีนที่ผลิตจาก 'ไวรัสเชื้อเป็น' กับ 'ไวรัสเชื้อตาย' 1. วัคซีนเชื้อตาย (Inactivated vaccine) ใช้วิธีการฉีดเหมือนวัคซีนทั่วไป ข้อดีคือ มีความปลอดภัยสูงเพราะเชื้อไวรัสตายแล้วไม่เพิ่มจำนวนให้เกิดอันตรายแก่ร่างกาย และใช้วิธีฉีดที่คุ้นเคย ข้อเสียคือ ต้องใช้ไข่ปลอดเชื้อจำนวนมาก วัคซีน 1 โด๊สอาจต้องใช้ไข่ไก่ 1 ฟอง ประกอบกับการผลิตทำได้ช้ากว่าวัคซีนเชื้อเป็น 2. วัคซีนเชื้อเป็น (Live attenuate vaccine) ต้องใช้วิธีพ่นผ่านจมูกเข้าไปตามระบบทางเดินหายใจของมนุษย์ เชื้อไวรัสเมื่อเจอกับอุณหภูมิร่างกายจะเจริญเติบโตได้ในระดับหนึ่ง แต่เชื้อไวรัสจะอ่อนฤทธิ์จนไม่สามารถทำให้ร่างกายเป็นโรค ทำได้เพียงกระตุ้นให้ร่างกายสร้างภูมิคุ้มกันขึ้นมาเท่านั้น ข้อดีคือ ร่างกายสามารถสร้างภูมิคุ้มกันได้มากกว่าวัคซีนเชื้อตาย และผลิตได้ปริมาณมากกว่า 20-30 เท่าต่อไข่ 1 ฟอง แต่ทว่าประเทศที่มีเทคโนโลยีผลิตวัคซีนเชื้อเป็นมีแค่อเมริกากับรัสเซียเท่านั้น

การเก็บรักษาวัคซีน เก็บที่อุณหภูมิ +2 ถึง +8 องศาเซลเซียส ห้ามแช่แข็ง เก็บที่อุณหภูมิ +2 ถึง +8 องศาเซลเซียส ห้ามแช่แข็ง เก็บในกล่องหรือซองสีชาป้องกันแสง

การเก็บรักษาวัคซีน ในตู้เย็น ระหว่างการขนส่งและขณะให้บริการ

การฉีดวัคซีน 1. ฉีดเข้ากล้าม (IM) 2. DOSE : ผู้ใหญ่ และเด็ก อายุ > 3 ปี 0.5 ml เด็ก 6 เดือน – 35 เดือน 0.25 ml 3. เด็กต่ำกว่า 9 ปี ถ้ายังไม่เคยได้รับวัคซีนมาก่อนให้ฉีด เข็ม 2 ห่างจากเข็มแรก 4 สัปดาห์

ข้อควรระวังในการใช้วัคซีน ข้อห้ามใช้วัคซีน ผู้ที่มีประวัติแพ้ไข่ไก่ ผู้ที่มีประวัติแพ้สารที่เป็นส่วนประกอบในวัคซีน ได้แก่ Neomycin, Formaldehyde(Octoxinol-9), Thimerosol กรณีเจ็บป่วยและมีไข้สูง หรือมีการติดเชื้อเฉียบพลัน ข้อควรระวังในการใช้วัคซีน ผู้ที่มีภาวะภูมิคุ้มกันบกพร่อง หรือผู้ที่ใช้ยาที่มีผลต่อระบบภูมิคุ้มกัน

อาการข้างเคียงที่ไม่รุนแรง ปวด บวมแดง ห้อเลือด (ecchymosis) ตุ่มนูน (Induration) บริเวณที่ฉีด มีไข้ ปวดศีรษะ เหงื่อออก หรือปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ ปวดข้อ ได้นาน 1-2 วัน

อาการข้างเคียงรุนแรง (พบน้อย) อาการข้างเคียงรุนแรง (พบน้อย) Aaphylaxis บวม ใบหน้า ลำตัว ริมฝีปาก ลิ้น ปฏิกิริยาทางผิวหนัง ผื่น ลมพิษ การอักเสบของหลอดเลือด (vasculitis) ปวดปลายประสาท (neurolagia) Guillain-barre syndrome (GBS) ปริมาณเกร็ดเลือดลดลงชั่วคราว

การฉีดวัคซีนปีละครั้ง Thank you การฉีดวัคซีนปีละครั้ง หลังฉีด 2 สัปดาห์ ภูมิจึงขึ้นสูงพอที่จะป้องกันการติดเชื้อ