มโนทัศน์เกี่ยวกับการพยาบาลเด็กและวัยรุ่น อาจารย์ ดร.มัณทนาวดี เมธาพัฒนะ

Topics Perspectives of Pediatric Nursing Philosophy of Pediatric Nursing General Concepts Growth and development/ Family-Centered Care Child and Adolescence with Acute and Chronic Condition in the Hospital Separation Anxiety/ Pain/ Stress and Coping/ Critical Care Nursing/ Body Image/ Death & Dying

Perspectives of Pediatric Nursing Philosophy of Pediatric Nursing

ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ (Psychoanalytic Theory) ซิกมันด์ ฟรอยด์ (Sigmund Freud, 1856 – 1938) บุคลิกภาพของผู้ใหญ่ที่แตกต่างกันเนื่องมาจากประสบการณ์ของแต่ละคนเมื่อ เวลาอยู่ในวัยเด็ก และขึ้นอยู่กับว่าเด็กแต่ละคนแก้ปัญหาของความขัดแย้งของแต่ ละวัยอย่างไร โดย 5 ปีแรกของชีวิตจะมีความสำคัญมาก

Psychosexual Development Oral Stage (0-18 เดือน) Anal Stage (18 เดือน-3 ปี) Phallic Stage (3-5 ปี) Latency Stage (6-12 ปี) Genital Stage (12 ปีขึ้นไป)

ทฤษฎีจิตสังคม (Psychosocial Theory) อีริค อีริคสัน (Erik H. Erikson, 1902-1982) เน้นความสำคัญทางด้านสังคม วัฒนธรรม และสิ่งแวดล้อมด้านจิตใจ (Psychological Environment) ว่ามีบทบาทในพัฒนาการบุคลิกภาพมาก และ ถือว่าพัฒนาการของคนไม่ได้จบแค่วัยรุ่น แต่ต่อไปจนกระทั่งวาระสุดท้ายของชีวิต คือ วัยชรา และตอนที่ยังมีชีวิตอยู่ 

ทฤษฎีจิตสังคม (Psychosocial Theory) (ต่อ) Psychosocial developmental stage  Infancy period (0-2 ปี) : Trust vs Mistrust  Toddler period (2-3 ปี) : Autonomy vs Shame and doubt Preschool period (3-6 ปี) : Initiative vs Guilt School period (6-12 ปี) : Industry vs Inferiority Adolescent period (12-20 ปี) : Identity vs role confusion Early adult period (20-40 ปี) : Intimacy vs Isolation Adult period (40-60 ปี) : Generativity vs Self-Absorption Aging period (60 ปีขึ้นไป) : Integrity vs Despair

ทฤษฎีพัฒนาการทางสติปัญญา (Cognitive Development Theory) จอห์น เพียเจต์ (Jean Piaget, 1896-1980) การเรียนรู้ของเด็กเป็นไปตามพัฒนาการทางสติปัญญา ซึ่งจะมีพัฒนาการไป ตามวัยต่าง ๆ เป็นลำดับขั้น พัฒนาการเป็นสิ่งที่เป็นไปตามธรรมชาติ ไม่ควรที่ จะเร่งเด็กให้ข้ามจากพัฒนาการจากขั้นหนึ่งไป สู่อีกขั้นหนึ่ง เพราะจะทำให้เกิดผลเสียแก่เด็ก แต่การจัดประสบการณ์ส่งเสริมพัฒนาการ ของเด็กในช่วงที่เด็กกำลังจะพัฒนาไปสู่ขั้น ที่สูงกว่า สามารถช่วยให้เด็กพัฒนาไปอย่าง รวดเร็ว

ทฤษฎีพัฒนาการทางสติปัญญา (Cognitive Development Theory) (ต่อ) Cognitive Developmental Stage ขั้นประสาทรับรู้และการเคลื่อนไหว (Sensori-Motor Stage) แรกเกิดถึง 2 ปี  ขั้นก่อนปฏิบัติการคิด (Preoperational Stage) 2-7 ปี ขั้นปฏิบัติการคิดด้านรูปธรรม (Concrete Operation Stage) 7-11 ปี ขั้นปฏิบัติการคิดด้วยนามธรรม (Formal Operational Stage) 11-15 ปี

General Concepts Growth แรกเกิดน้ำหนักเด็กปกติจะเท่ากับ 3 กิโลกรัม ในสัปดาห์แรกหลังคลอด เด็กอาจ มีน้ำหนักลดลงได้ไม่เกินร้อยละ 10 ของน้ำหนักแรกเกิด และจะกลับมาเท่าแรก เกิดภายใน 2 สัปดาห์ สูตรคำนวณหาน้ำหนักจากอายุเด็กตามช่วงวัยต่างๆ (หน่วยเป็นกิโลกรัม) อายุ 3 – 12 เดือน = [อายุ (เดือน) + 9] / 2 อายุ 1 – 6 ปี = [อายุ (ปี) × 2] + 8 อายุ 7 – 12 ปี = [อายุ (ปี) × 7] – 5 / 2

การเจริญเติบโตด้านความสูง เด็กแรกเกิดจะมีความสูงประมาณ 50 เซนติเมตร ส่วนเด็กอายุ 1 ปี จะมีความสูงเพิ่มขึ้นเป็น 1.5 เท่าของความ สูงแรกเกิด สูตรคำนวณหาความสูงจากอายุ อายุ 2-12 ปี (หน่วยเป็นเซนติเมตร) = [อายุ (ปี) × 6] + 77

การเจริญเติบโตเฉพาะส่วน แรกเกิด ทารกจะมีเส้นรอบวงศีรษะประมาณ 35 เซนติเมตร เส้นรอบอก 33 เซนติเมตร กระหม่อมหน้า (Anterior Fontanel) จะปิดเมื่ออายุ 18 เดือน กระหม่อม หลัง (Posterior Fontanel) จะปิดเมื่ออายุ 6 - 8 สัปดาห์ ฟันน้ำนมซี่แรกขึ้นเมื่ออายุ 6 เดือน ฟันแท้ เริ่มขึ้นเมื่ออายุ 6 ปี ขึ้นครบ 32 ซี่ เมื่อเข้าสู่วัยรุ่นตอนปลาย

Development แรกเกิด-1เดือน 2-4 เดือน

5-6 เดือน 7-9 เดือน

10-12 เดือน 16-18 เดือน

19-24 เดือน

3-4 ปี

5-6 ปี

Family-Centered Care

Child and Adolescence with Acute and Chronic Condition in the Hospital Separation Anxiety Pain Stress and Coping Critical Care Nursing Body Image Death & Dying

Post-Test

1. “ถ้าหายแล้วจะไปบวช” เป็นการปรับตัวระยะใดของเด็กต่อโรคที่กำลัง คุกคาม ก. ปฏิเสธ ข. โกรธ ค. ต่อรอง ง. ยอมรับ 2. รับส่งเวรพบเด็กนอนเงียบอยู่บนเตียง ทั้งๆ ที่เมื่อ 3 วันก่อนร้อง ตลอดเวลา แสดงว่าเด็กกำลังวิตกกังวลจากการแยกจากขั้นใด ก. Denial ข. Despair ค. Mistrust ง. Rejection 3. เด็กวัยเดินแสดงพฤติกรรมการเจ็บป่วยแบบใด ก. เตะ ตีผู้เลี้ยงดู ข. หน้าบิดเบี้ยว เกร็งข้อมือ ค. ร่างกายแข็งแกร่ง ถอยหนี ง. กระสับกระส่าย ถูบริเวณที่ปวด

4. ข้อใด คือผู้ที่มีสัมพันธภาพที่ดีกับเด็กทำให้พัฒนาการภาพลักษณ์แห่งตน ให้เกิดความมั่นคง ก. เพื่อน ข. พี่น้อง ค. มารดา ง. เพศเดียวกัน 5. ข้อใดคือ ความคิดเกี่ยวกับความตายของเด็กก่อนวัยเรียน ก. เป็นการสิ้นสุดของชีวิต ข. เป็นการแยกจากไปและกลับมาอีก ค. เป็นสิ่งหนึ่งที่เกิดขึ้นกับผู้ใหญ่ ง. เป็นบุคคลของครอบครัวที่จากไป 6. เด็กวัยใดที่เหมาะสมที่สุดที่จะนำไปฝากเลี้ยง Nursery ก. ตั้งแต่แรกเกิด ข. 6 เดือน ค. 2 ปี ง. 3 ปี

7. หากต้องการเริ่มฝึกให้เด็กอายุ 9 เดือน ให้เริ่มรู้จักการแยกจากมารดา ควรเริ่ม จากกิจกรรมการเล่นใด ก. เล่นซ่อนของ ข. เล่นซ่อนหา ค. เล่นจ๊ะเอ๋ ง. ให้เล่นกับคนแปลกหน้าบ่อย ๆ 8. เด็กอายุ 2 ปี 3 เดือน เวลามารดาป้อนอาหารไม่ยอมรับประทานอาหาร มักชอบ แย่งช้อน จานอาหาร มารดา ควรทำอย่างไร ก. ปล่อยให้เด็กรับประทานเอง ข. บอกเด็กว่าไม่ได้เดี๋ยวหกเลอะเทอะ ค. หาของมาเล่นมาให้เล่นระหว่างรับประทานอาหาร ง. ป้อนอาหารเด็กพร้อมมื้ออาหารของคนในครอบครัว

9. ในครอบครัวที่มีบุตรอยู่ในช่วงวัยรุ่น การดูแลสิ่งใดต่อไปนี้สำคัญที่สุด ก. การตอบสนองและยอมรับต่อการเปลี่ยนแปลงของร่างกาย ข. ชมเชยและยกย่องเมื่อทำความดี ค. ยอมรับความเป็นวัยที่ชอบต่อต้าน ง. เปิดโอกาสให้วัยรุ่นได้ซักถามและปรึกษา 10. ในการดูแลเด็กวัยก่อนเรียน คำพูดใดต่อไปนี้ที่บ่งขี้ได้ว่าผู้ดูแลเข้าใจเด็กวัยนี้ ก. เด็กวัยนี้มีความเป็นตัวของตัวเอง ข. ทำไมเด็กจึงไม่ยอมเข้าไปเล่นกับเพื่อน ๆ ค. หากสัญญากับเด็กว่าจะกลับมาเมื่อใดก็ควรกลับมาตามสัญญา ง. เด็กวัยนี้จะไม่รู้ว่าสิ่งที่ตนเองทำผิดหรือถูก

Thank You