การพัฒนาบุคลิกภาพในธุรกิจบริการ Personality Development for Hospitality Business (SER 1202) ผศ.ดร.สิทธิชัย ธรรมเสน่ห์ 08-5046-3345

ขอบข่ายรายวิชา :- ความหมายของขอบเขตของคำว่าบุคลิกภาพ องค์ประกอบที่ทำให้มนุษย์มีบุคลิกภาพที่ต่างกัน บุคลิกภาพของบุคลากรในธุรกิจบริการ การปรับพฤติกรรม มนุษยสัมพันธ์ และการส่งเสริมมนุษยสัมพันธ์ในองค์กรเพื่อพัฒนาการทำงาน

วัตถุประสงค์ :- 1. เพื่อให้ผู้เรียนบอกความหมายของคำว่า บุคลิกภาพ และบอกถึงองค์ประกอบ ของความแตกต่างด้านบุคลิกภาพของมนุษย์ได้ 2. เพื่อให้ผู้เรียนอธิบายถึงบุคลิกภาพของบุคลากรที่พึงประสงค์ในธุรกิจบริการในรูปแบบต่าง ๆ ได้ 3. เพื่อให้ผู้เรียนสามารถปรับปรุงพฤติกรรมของตนให้มีมนุษยสัมพันธ์ที่ดีเพื่อพัฒนาการทำงานในอนาคตได้

การวัดผลและประเมินผล 1. การเข้าชั้นเรียน 10 % 2. บุคลิกภาพโดยรวม 5% 3. อนุทินแห่งสติ และการมีส่วนร่วม 5% 4. การเข้าร่วมกิจกรรมบนเวที (ด้านบุคลิกภาพ) 30% 5. การสอบกลางภาค 30% 6. การสอบปลายภาค 20% รวม 100%

บุคลิกภาพ (PERSONALITY) บทที่ 1 บุคลิกภาพ (PERSONALITY) บทนำ ความสำเร็จขององค์กรมาจากความสามารถของผู้บริหาร ผู้บริหารที่ดีต้องมีบุคลิกภาพที่เหมาะสม การอบรมฝึกฝน เพิ่มพูนความรู้ประสบการณ์ ช่วยให้มีบุคลิกภาพที่ดีได้ ภายใน ภายนอก

บุคลิกภาพ คืออะไร - คุณสมบัติ และคุณลักษณะที่โดดเด่นของแต่บุคคล ซึ่งเป็นการบูรณาการของโครงสร้างพฤติกรรม เช่น ความสนใจ ทัศนคติ สติปัญญา ความสามารถ และแสดงออกให้เห็น ทางด้านร่างกาย จิตใจ และอารมณ์

การศึกษาบุคลิกภาพของคน - บุคลิกภาพ คือทุกสิ่งทุกอย่างที่หล่อหลอม ในคนคนนั้น - บุคลิกภาพภายนอกสามารถมองเห็นได้ สัมผัสได้ - บุคลิกภาพภายในวัดได้จากเครื่องมือทดสอบ เช่น แบบสอบถาม Case Study แล้วนำมาแปลความหมาย

บุคลิกภาพภายนอก ฝูงชนกำเนิดคล้าย คลึงกัน ใหญ่ ย่อม เพศ ผิวพรรณ แผกบ้าง ความรู้อาจเรียนทัน กันหมด ยกแต่ชั่วดีกระด้าง อ่อนแก้ ฤาไหว (พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6)

ส่วนประกอบของบุคลิกภาพ ปัจจัยที่ทำให้มนุษย์มีบุคลิกภาพที่แตกต่างกัน พันธุกรรม การเลี้ยงดู สิ่งแวดล้อม

2. ปัจจัยทางการเลี้ยงดู ปัจจัยทางพันธุกรรม - รูปร่างหน้าตา ผิวพรรณ นิสัยใจคอ ลักษณะ ท่าทาง 2. ปัจจัยทางการเลี้ยงดู - มีผลต่อความเจริญเติบโตทางร่างกาย ส่วนสูง น้ำหนัก - มีผลต่อสุขภาพจิต และบุคลิกภาพด้านนิสัยใจคอ 3. ปัจจัยทางสิ่งแวดล้อม - พฤติกรรมการเลียนแบบ บิดามารดา , บรรพบุรุษ โภชนาการ บิดามารดาจะเลือกสิ่งที่ดีๆ ให้ลูก

บุคลิกภาพภายใน มหาสมุทรสุดลึกล้น คณนา สายดิ่งทิ้งทอดมา หยั่งได้ เขาสูงอาจวัดวา กำหนด จิตมนุษย์นี้ไซร้ ยากแท้ หยั่งถึง (พระราชนิพนธ์ในรัชกาลที่ 6)

จากคำพังเพย การศึกษาคนเพื่อให้เข้าใจสิ่งสำคัญ 2 ประการ 1. เข้าใจพฤติกรรมมนุษย์ว่าอะไรเป็นปัจจัยที่ทำให้คน แต่ละคนมีความแตกต่างกัน 2. เข้าใจและสามารถวิเคราะห์ความปกติและไม่ปกติ ทางจิตของคน หน้าเนื้อ ใจเสือ ปากปราศรัย น้ำใจเชือดคอ

ทฤษฎีองค์ประกอบบุคลิกภาพ มี 3 ส่วน 1. โครงสร้าง (Structure) รูปแบบซึ่งมีความสัมพันธ์ ที่ช่วยในการคิดเกี่ยวกับตัวแปร / ปัจจัย ที่ปรากฏให้เห็นสาเหตุของความสัมพันธ์ในลักษณะต่าง ๆ กัน 2. กระบวนการ (Process) วิธีการที่ก่อให้เกิดความสัมพันธ์แตกต่างกัน เช่น ทฤษฏีจิตวิทยา เรื่องการปฏิสัมพันธ์ในสังคมระหว่างคนกับคน หรือคนกับสิ่งแวดล้อมที่เข้ามากระทบ 3. เนื้อหา (Content) เป็นรายละเอียด / สาระที่ต้องศึกษา ให้ลึกซึ้งจากแนวคิด ทัศนคติ ภาษา วัฒนธรรม

นักจิตวิทยาได้ศึกษาทฤษฏีทั้ง 3 ส่วน และแบ่งคน เป็น 2 ประเภท 1. พวก Passive เฉื่อยชา 2. พวก Active กระตือรือร้น

ประเภทที่ 1 พวก Passive เฉื่อยชา - เป็นลักษณะของการไม่แสดงออกใด ๆ - มีรากฐานมาจากการไม่ได้รับการตอบสนอง ความต้องการที่แท้จริง - ค่อนข้างวิตกกังวล และพยายามหนีสังคม / ปัญหาต่างๆ

ประเภทที่ 2 พวก Active กระตือรือร้น - เป็นลักษณะคนอยากรู้อยากเห็น - ชอบศึกษาหาความรู้ใหม่ ๆ เพื่อสร้างความก้าวหน้า ให้ตนเอง - กล้าเผชิญปัญหา ชอบแก้ไข ชอบคิด

(Structure of Mental or Mind) 2. โครงสร้างทางบุคลิกภาพ ทฤษฎีจิตวิเคราะห์ ประกอบด้วย 2 โครงสร้าง 1. โครงสร้างจิต (Structure of Mental or Mind) 2. โครงสร้างทางบุคลิกภาพ (Structure Personality)

1.โครงสร้างจิต จิต คือ กระบวนการที่สำคัญเกี่ยวกับการรับรู้ ประสบการณ์ การคิด การหาเหตุผล ความตั้งใจ ฯลฯ การทำงานของจิต มี 3 ระดับ 1. ระดับรู้ตัว / จิตสำนึก (Conscious Mind) 2. ระดับใกล้รู้ตัว / จิตใกล้สำนึก (Preconscious Mind) 3. ระดับไม่รู้ตัว / จิตไร้สำนึก (Unconscious Mind)

- สภาวะที่บุคคลรับรู้ตามประสาทสัมผัสทั้ง 5 เกิดจากความรู้สึก , การสัมผัส , การรับรู้ - ประสบการณ์ที่สะสมไว้มีลักษณะลางเลือน - ถ้าถูกกระตุ้นที่เหมาะสมจะกลายเป็นจิตสำนึกได้ - เป็นการเก็บกด สิ่งที่ตนไม่พึงปรารถนา - การไม่มีสติ ไม่รู้ตัว โดยมีแรงจูงใจให้แสดง พฤติกรรมในทางลบ จิตสำนึก จิตใกล้สำนึก จิตไร้สำนึก

ลักษณะพฤติกรรมที่แสดงออกมาให้ปรากฏ จิตใต้สำนึกที่ซ่อนไว้ภายในสุด จิตสำนึกซึ่งเป็นส่วนไม่ดี และไม่อยากให้ใครรู้ จิตสำนึกซึ่งพยายามแสดงส่วนดีออกมาให้ปรากฏ

การแสดงพฤติกรรมใดๆ ที่เป็นบุคลิกของคนย่อมเป็นผลมาจากจิตสำนึกในตัวของบุคคล 3 ประการ ปรากฏให้เห็นได้ง่าย พยายามให้คนอื่นรู้ถึงส่วนดีของตน พยายามซ่อนเร้นไม่ให้ใครรู้ จนแสดงให้คนอื่นเห็นเมื่อปราศจากการควบคุม (ขาดสติ) 1. จิตสำนึกที่อยู่ภายนอกสุด 2. จิตสำนึกที่เก็บไว้ภายใน 3. จิตใต้สำนึกซึ่งถูกเก็บไว้ลึกที่สุด (ในสุด)

2. โครงสร้างทางบุคลิกภาพ ID ส่วนประกอบ 3 ระบบ EGO Super EGO

= สิ่งที่ติดมากับมนุษย์ = ความไร้สำนึก (The Unconscious) ID = สิ่งที่ติดมากับมนุษย์ = ความไร้สำนึก (The Unconscious) ประกอบด้วย ปฎิกริยาสะท้อนของร่างกาย , แรงขับพื้นฐาน การสร้างมโนภาพ , การรับรู้ เป้าหมายของ ID คือ ทำให้บุคคลเกิดความสุขใจ พอใจ ลดความตึงเครียด

ID (ต่อ) พลังและการทำงานของ ID เป็นต้นกำเนดของ EGO , Super EGO พลังทั้ง 2 มีจุดหมายเดียวกัน คือ ทำให้อินทรีย์เกิดความพอใจ ID จะรับรู้เฉพาะระเบียบกฎเกณฑ์ในโลกของตนเอง พลังความรัก / พลังเพศ พลังการทำลาย

= ตัวเราเอง( ID + Super EGO ) = การรับรู้อย่างมีสติ ( Conscious Perception ) รู้จักใช้เหตุผลและมองอย่างเป็นกลาง ประกอบด้วยความคิด ความจำ การหาเหตุผล การ ตัดสินใจ การสรุปกฏเกณฑ์

EGO (ต่อ) พลังการทำงานของ EGO เป็นไปตามกฎความจริง เรื่องความคิด วางแผน , การเขียนรายงาน , การสร้างบทเรียน 2. เรื่องการทำงานของระบบอวัยวะบางอย่างในร่างกายด้วยการเคลื่อนไหว

บทบาทที่สำคัญของ EGO รับรู้ความจริงของชีวิต ควบคุมความคิดที่จะเข้าไปสู่จิตสำนึก วางแผนพฤติกรรมล่วงหน้า คิดอย่างมีเหตุผล ตามระบบ ที่เป็นความจริง เลือกเป้าหมายว่าแรงขับใดมีความสำคัญควรได้รับการตอบสนองก่อน - หลัง

หน้าที่หลักของโครงสร้าง ระงับความเครียดของร่างกายและจิตใจให้สมปรารถนาในสิ่งต่างๆ ถ้าควบคุมไม่ได้ก็จะกลายเป็นคนสติแตก , เป็นบ้า , เสียจริตได้ พฤติกรรมที่ปรากฏเป็นบุคลิกภาพล้วนเกิดจากสภาวการณ์ทางจิต และรับรู้ได้โดยทางน้ำเสียง ถ้อยคำ กิริยาท่าทาง

****ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม*** ***ทบทวน*** ****ศึกษาข้อมูลเพิ่มเติม*** ***ทำชิ้นงานส่ง***

เฉลย 10 – 16 คะแนน เป็นคนอ่อนแอ ไม่ค่อยสนใจหรือถ้าสนใจก็มักจะโดนแกล้งและโดนเอาเปรียบอยู่เสมอ อาจเป็นเพราะคุณรักษามารยาทและยอมคนอื่นมากไป หรือไม่อยากมีเรื่องกับใคร แต่คุณมีสิทธิจะได้ในสิ่งที่คุณควรจะได้ ต้องเรียนรู้การต่อสู้ และพยายามแข็งข้อ คนอื่นที่เห็นว่าคุณอ่อนแอ เขาจะแกล้งและเอาเปรียบคุณนั้นแหละ 17 – 23 คะแนน เป็นคนไม่เหยียบย่ำคนอื่น แต่ก็ไม่ให้คนอื่นเหยียบย่ำเป็นคุณค่อนข้างสมบูรณ์แบบ คืออยู่ระหว่างกลางไม่เอาเปรียบคนอื่นและไม่ให้คนอื่นมาเอาเปรียบ จักยืนหยัดต่อสู้เพื่อตัวเอง เป็นคนเข็มแข็งโดยไม่กระทบกระเทือนคนอื่น สามารถหาสิ่งที่คุณอยากได้มาด้วยความสุจริต โดยไม่ทำให้คนอื่นเดือดร้อน

เฉลย 24 - 30 คะแนน เป็นนักต่อสู้เป็นคนค่อนข้างกระด้างไปสักนิด เข็มแข็งและยืนหยัดด้วยตนเอง บางครั้งเพื่อสิ่งที่คุณอยากได้ก็มักจะทำเกินไปจนกระทบถึงคนอื่น ไม่เว้นแม้กระทั่งในครอบครัวเพื่อน ๆ คนไม่รู้จัก ไม่แคร์คนอื่น มีความทะเยอทะยานและเอาแต่ใจตัวเองสูง อยากได้อะไรเป็นต้องได้ไม่สนใจความสนใจความรู้สึกของคนอื่น คนรอบข้างจะนับถือและศรัทธาคุณมากกว่านี้หากคุณไม่เป็นคนเจ้าอารมณ์จนเกินไป ลองอ่อนโยนเสียหน่อย พูดดี ๆบ้าง ค่อยๆพูด ค่อยๆจา ไม่ใช่เอาแต่ตวาด หรือกระโชกโฮกฮาก ลองดู รับรองคุณจะพบแต่ความสมหวัง