การรักษาดุลภาพของเซลล์ โดย นางอารมณ์ จันทรอมรพร

การแนะนำการใช้ 1. ศึกษาจุดประสงค์การเรียนรู้ 2. ทำแบบทดสอบก่อนเรียน 3. ศึกษาบทเรียน 4. ทำแบบทดสอบหลังเรียน 5. ออกจากบทเรียน

จุดประสงค์การเรียนรู้ มีความรู้ ความเข้าใจ สามารถอภิปราย สรุปการลำเลียงสารผ่านเซลล์ และการสื่อสารระหว่างเซลล์

จุดประสงค์การเรียนรู้ เมนูหลัก ทดสอบก่อนเรียน ศึกษาบทเรียน ทดสอบหลังเรียน ออกจากบทเรียน

ทดสอบก่อนเรียน 1.ข้อใดกล่าวถึงการเข้า-ออกของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้ถูกต้อง 1. น้ำ และแก๊สออกซิเจนสามารถผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ได้ง่าย 2. สารที่มีขั้ว สามารถผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ได้ดีที่สุด 3.สารที่มีขนาดใหญ่ผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ไม่ได้ด้วยตนเอง ก.เฉพาะข้อ 1 ข.ข้อ 1 และข้อ 2 ค.ข้อ 1 และข้อ 3 ง. ข้อ 1 , 2 และ 3

2.ข้อใดกล่าวถึงภาวะสมดุลของการแพร่ได้ถูกต้อง ก.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารเคลื่อนที่แบบมีทิศทางแน่นอน ข.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารมีระดับพลังงานจลน์ต่ำกว่าาปกติ ค.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารเคลื่อนที่ไปมาจนทุกส่วนมีความเข้มข้นของสารเท่ากัน ง.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารหยุดการเคลื่อนที่เนื่องจากมีความเข้มข้นเท่ากัน

3.การแพร่ของสารผ่านเซลล์จะเกิดขึ้น เมื่อใด ก.มีสิ่งเจือปนอยู่ภายนอกเซลล์มากกว่าปกติ ข.มีความแตกต่างของความดันภายในและภายนอกเซลล์ ค.มีความแตกต่างของอุณหภูมิภายในและภายนอกเซลล์ ง.มีความแตกต่างระหว่างความเข้มข้นของสารภายในและภายนอกเซลล์

4.พารามิเซียมตัวที่ 1 อยู่ในน้ำเกลือเจือจาง ส่วนตัวที่ 2 อยู่ในน้ำฝน คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของงพารามิเซียมทั้งสองตัวเป็นอย่างไร ก. ของตัวที่ 1 พ่นน้ำจำนวนมากกว่าของตัวที่ 2 ข. ของตัวที่ 1 พ่นน้ำจำนวนน้อยกว่าของตัวที่ 2 ค. คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของทั้งสองตัวไม่พ่นน้ำเลย ง.คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของของทั้งสองตัวพ่นน้ำ จำนวนเท่ากัน

5.การแพร่แบบฟาซิลิเทตมีส่วนคล้ายกับ Active Transport อย่างไร ก.ไม่เหมือนกันเลย ข.ต้องอาศัยโปรตีนเป็นตัวพา ค.ต้องอาศัยพลังงาน ATP คล้ายกันของสารเคลื่อนที่ไปมาจนทุกส่วนมีความเข้มข้นของสารเท่ากัน ง.สามารถขนส่งสารต่อต้านกับความเข้มข้นของสารได้ กลับเมนูหลัก

ทำไม...เซลล์จึงต้องรักษาดุลยภาพ ? ทำไม...เซลล์จึงต้องรักษาดุลยภาพ ? เพื่อรักษาสภาพแวดล้อมภายในเซลล์ให้เหมาะสมต่อการทำงานและการดำรงชีวิตของเซลล์แต่ละเซลล์ เพื่อการอยู่รอดของเซลล์

โครงสร้างที่เกี่ยวข้องกับการรักษาดุลยภาพของเซลล์คือ.................. เยื่อหุ้มเซลล์

จากแผนภาพนี้สารใดบ้างที่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้เอง

สรุปได้ว่า.. 1.น้ำ ออกซิเจน คาร์บอนไดออกไซด์ จะผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้ง่าย 2.สารที่ละลายในไขมันได้ดี และสารอินทรีย์ที่ไม่มีขั้วจะผ่านเข้าออกได้ง่าย 3.ไอออนต่าง ๆ จะผ่านได้ช้ามาก เช่น ไฮโดรเจนไอออน 4.สารที่มีโมเลกุลใหญ่ ไม่มีขั้ว เช่นกลูโคส และน้ำตาลอื่น ๆ ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้ยาก

การลำเลียงสารผ่านเข้าออกจากเซลล์ แบ่งออกเป็น การลำเลียงสารผ่านเข้าออกจากเซลล์ แบ่งออกเป็น 1. การลำเลียงสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ 1.1 การลำเลียงสารแบบไม่ใช้พลังงาน 1.2 การลำเลียงสารแบบใช้พลังงาน 2. การลำเลียงสารไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ 2.1 การลำเลียงสารออกจากเซลล์ 2.2 การลำเลียงสารเข้าเซลล์

การลำเลียงสารแบบไม่ใช้พลังงาน 1.1 การแพร่แบบธรรมดา (Diffusion) 1.2 การออสโมซิส 1.3 การแพร่แบบฟาซิลิเทต (Facillitated diffusion)

การแพร่แบบธรรมดา (Simple Diffsion)

การแพร่แบบธรรมดา คือ... การเคลื่อนที่ของอนุภาคของสารจากบริเวณที่มีความเข้มข้นของสารนั้นสูงไปสู่ที่มีความเข้มข้น ของสารนั้นต่ำกว่า

ปัจจัยที่ควบคุมการแพร่ 1. ความเข้มข้นของสารที่จะแพร่ 2. อุณหภูมิ 3. ความดัน 4. สิ่งเจือปนหรือตัวทำละลาย

ออสโมซิส (Osmosis) คือ... การแพร่ของน้ำผ่านเยื่อหุ้มเซลล์

กระบวนการของการออสโมซิส แพร่จากบริเวณที่มีโมเลกุลของน้ำมาก(สารละลายเจือจาง) ไปสู่บริเวณที่มีโมเลกุลของน้ำน้อยกว่า(สารละลายเข้มข้น)

ชุดเครื่องมือที่ใช้แสดงการออสโมซิส เรียกว่า ออสโมมิเตอร์

สารละลายไอโซโทนิค สารละลายไฮเพอร์โทนิค สารละลายไฮโพโทนิค

สารละลายที่เกี่ยวข้องกับ ออสโมซิส สารละลายที่เกี่ยวข้องกับ ออสโมซิส Isotonic Solution สารละลายภายในและภายนอกมีแรงดันออสโมติกเท่ากัน Hypertonic Solution สารละลายภายในมีแรงดันออสโมติกน้อยกว่าสารละลายภายนอกเซลล์ -เซลล์เหี่ยว Plasmolysis Hypotonic Solution สารละลายภายในมีแรงดันออสโมติกมากกว่าสารละลายภายนอกเซลล์ – เซลล์เต่ง Plasmoptysis

เซลล์รักษาดุลยภาพได้ ถ้านำพารามิเซียมใส่ลงในสารละลายที่เจือจางกว่าสารละลายในตัวพารามิเซียมจะเกิดอะไรขึ้น เซลล์เหี่ยว เซลล์เต่งและแตก เซลล์รักษาดุลยภาพได้ พารามิเซียม

การแพร่แบบฟาซิลิเทต (Facillitated diffusion)

สารที่เซลล์ต้องลำเลียงแบบฟาซิลิเทต คือ กลีเซอรอล กรดอะมิโนและกูลโคส โดยสารจะเคลื่อนที่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ด้านที่มีความเข้มข้นสูงไปยังด้านที่มีความเข้มข้นต่ำกว่าเสมอจนกว่าเข้มข้นจะนเท่ากัน พบได้ ในการลำเลียงสารที่ตับ เซลล์บุผิวลำไส้เล็ก

สรุปลักษณะเฉพาะของการแพร่แบบ ฟาซิลิเทต 1.อาศัยโปรตีนตัวพาที่จำเพาะในเยื่อหุ้มเซลล์ มาจับกับสารที่จะแพร่เข้าสู่เซลล์ 2.ไม่ต้องใช้พลังงาน (ATP) 3. พาสารเคลื่อนที่จากบริเวณที่มีความเข้มข้นสูงไปยังบริเวณที่มีความเข้มข้นต่ำกว่า 4.อัตราการแพร่ของสารเกิดขึ้นเร็วกว่าการแพร่แบบธรรมดา 5. เฉพาะโปรตีนตัวพาเท่านั้นที่เปลี่ยนแปลงรูปร่างในขณะที่ขนส่งสารผ่านเข้าสู่เซลล์

กระบวนการ Active Transport

สรุปลักษณะเฉพาะของ Active Transport 1.อาศัยโปรตีนตัวพาจำเพาะที่แทรกอยู่ในเยื่อหุ้มเซลล์ 2. ต้องใช้พลังงาน (ATP) 3. พาสารเคลื่อนที่จากบริเวณที่มีความเข้มข้นต่ำไปยังบริเวณ ที่มีความเข้มข้นสูงกว่า 4. เฉพาะโปรตีนตัวพาเท่านั้นที่เปลี่ยนแปลงรูปร่างในขณะที่ขนส่งสารผ่านเข้าสู่เซลล์

การลำเลียงสารโดยไม่ผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ Exocytosis Endocytosis Phagocytosis Pinocytosis Receptor-mediated

Exocytosis

Exocytosis

Phagocytosis

Pinocytosis

Receptor-mediated Endocytosis

การสื่อสารระหว่างเซลล์ เซลล์มีการติดต่อสื่อสารกับเซลล์อื่น ๆ โดยอาศัยโปรตีนที่อยู่ที่เยื่อหุ้มเซลล์โดยอาศัยสารเคมีที่สร้างขึ้นแล้วหลั่งออกมานอกเซลล์

การสื่อสารระหว่างเซลล์ที่ห่างกัน

การสื่อสารระหว่างเซลล์ที่ห่างกัน

กระบวนการสื่อสารระหว่างเซลล์ 1.การรับสัญญาณ (Reception) 2.การส่งสัญญาณ (Signal transduction) 3.การตอบสนอง (Response)

ทดสอบหลังเรียน 1.ข้อใดกล่าวถึงการเข้า-ออกของสารผ่านเยื่อหุ้มเซลล์ได้ถูกต้อง 1. น้ำ และแก๊สออกซิเจนสามารถผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ได้ง่าย 2. สารที่มีขั้ว สามารถผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ได้ดีที่สุด 3.สารที่มีขนาดใหญ่ผ่านเข้าออกเยื่อหุ้มเซลล์ไม่ได้ด้วยตนเอง ก.เฉพาะข้อ 1 ข.ข้อ 1 และข้อ 2 ค.ข้อ 1 และข้อ 3 ง. ข้อ 1 , 2 และ 3

2.ข้อใดกล่าวถึงภาวะสมดุลของการแพร่ได้ถูกต้อง ก.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารเคลื่อนที่แบบมีทิศทางแน่นอน ข.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารมีระดับพลังงานจลน์ต่ำกว่าาปกติ ค.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารเคลื่อนที่ไปมาจนทุกส่วนมีความเข้มข้นของสารเท่ากัน ง.เป็นภาวะที่โมเลกุลของสารหยุดการเคลื่อนที่เนื่องจากมีความเข้มข้นเท่ากัน

3.การแพร่ของสารผ่านเซลล์จะเกิดขึ้น เมื่อใด ก.มีสิ่งเจือปนอยู่ภายนอกเซลล์มากกว่าปกติ ข.มีความแตกต่างของความดันภายในและภายนอกเซลล์ ค.มีความแตกต่างของอุณหภูมิภายในและภายนอกเซลล์ ง.มีความแตกต่างระหว่างความเข้มข้นของสารภายในและภายนอกเซลล์

4.พารามิเซียมตัวที่ 1 อยู่ในน้ำเกลือเจือจาง ส่วนตัวที่ 2 อยู่ในน้ำฝน คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของงพารามิเซียมทั้งสองตัวเป็นอย่างไร ก. ของตัวที่ 1 พ่นน้ำจำนวนมากกว่าของตัวที่ 2 ข. ของตัวที่ 1 พ่นน้ำจำนวนน้อยกว่าของตัวที่ 2 ค. คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของทั้งสองตัวไม่พ่นน้ำเลย ง.คอนแทรกไทร์แวคิวโอลของของทั้งสองตัวพ่นน้ำ จำนวนเท่ากัน

5.การแพร่แบบฟาซิลิเทตมีส่วนคล้ายกับ Active Transport อย่างไร ก.ไม่เหมือนกันเลย ข.ต้องอาศัยโปรตีนเป็นตัวพา ค.ต้องอาศัยพลังงาน ATP คล้ายกันของสารเคลื่อนที่ไปมาจนทุกส่วนมีความเข้มข้นของสารเท่ากัน ง.สามารถขนส่งสารต่อต้านกับความเข้มข้นของสารได้

กลับเมนูหลัก