Introducing Business Process Management (BPM) I มนู อรดีดลเชษฐ์ หลักสูตร: “การออกแบบกระบวนการทำงานขององค์กรด้วย BPMN (Business Process Model and Notation) วันที่ 27 มีนาคม 2560

เค้าโครงเนื้อหา ความหมายของกระบวนการทางธุรกิจ (Business Processes) ภาษาที่ใช้บรรยายกระบวนการทางธุรกิจ การใช้ชุดคำสั่งภาพพื้นฐาน (Basic elements) ของภาษา BPMN เพื่อสร้างกระบวนการทำงาน ประกอบด้วย Activity, Start Event, End Event, Sequence Flow, Gateway การฝึกปฏิบัติ BPMN ภาคที่ 1 ด้วย Bizagi

วิวัฒนาการของการใช้ไอซีทีในรอบ 50 ปี ยุคที่ 1 Batch Processing TQM 1960s-1970s ยุคที่ 2 Online processing (Client/Server) Business Process Re-engineering (BPR) 1970s-2000s ยุคที่ 3 Mobile Cloud Computing(Client/cloud) Business Process Management (BPM) 2010s and beyond

อะไรคือ Business Process Business Process หรือกระบวนการทางธุรกิจ คือขั้นตอนการทำงานงานชุดหนึ่ง ประกอบด้วยกิจกรรม (Activities) ที่ทำเพื่อมุ่งสู่เป้าหมาย (Goal) อย่างใดอย่างหนึ่งที่มีคุณค่า (Value) กระบวนการทางธุรกิจเป็นกลุ่มกิจกรรม (Activities) ที่เป็นงานหรือภาระงาน หรือภาระหน้าที่ (Tasks) ที่ต้องทำ ภายใต้เงื่อนไขบางประการ (Gateway) ในระหว่างการทำงานอาจมีเหตุการณ์ หรืออุบัติการณ์ (Event) บางอย่างเกิดขึ้น เป็นผลให้ต้องเปลี่ยนทิศทางการทำงาน

Models, diagrams and pictures

ประโยชน์ของ Business Process เพื่อทำความเข้าใจและสามารถจัดการกับกระบวนการทำงานที่มีอยู่ ประเมินประสิทธิภาพในเชิงเวลาทำงาน ต้นทุน และการใช้ทรัยพากร เพื่อปรับปรุงกระบวนการทำงานให้ดีขึ้น เพื่อการออกแบบกระบวนการทำงานใหม่ เพื่อการสื่อสารเกี่ยวกับขั้นตอนการทำงานกับทำทั่วไป ใช้ Business Process เพื่อเป็นโปรแกรมให้คอมพิวเตอร์ทำงานได้โดยอัตโนมัติ

The Modeling Language Business Process model เพื่อการสื่อสารระหว่างคนทำงาน จึงต้องอาศัยภาษาที่เป็นสากล BPMN (Business Process Model and Notation) เป็นภาษาสากลเพื่อสร้าง Model BPMN ใช้สร้างโมเดลนอกจากเพื่อสื่อสารระหว่างคน ยังใช้สื่อสาร (Communication) ระหว่างระบบไอซีทีด้วย BPMN นอกจากเป็นเครื่องมือสื่อสาร ยังเป็นเครื่องมือบรรยายวิธีทำงานร่วมกัน (Collaboration) ได้

BPMN structure summary

Basic BPMN structure

The Basic BPMN Elements

Class exercise Walk through Business Process Model ตามตัวอย่าง Identify ว่า แต่ละ Element ทำหน้าที่อะไร และให้ผลอะไร อะไรคือ Instance, ยกตัวอย่าง Business process instance สัก 2 ตัวอย่าง

ตัวอย่าง Business Process เกี่ยวกับการทำงานรับการสั่งซื้อ (Handling an order) ประกอบด้วยขั้นตอนดังนี้ รับการสั่งซื้อ (Receive order) ตรวจสอบวงเงินเงินเชื่อ (Check credit) จัดการตามการสั่งซื้อ (Fulfill order) จัดส่งเอกสารสำคัญ Invoice (Send invoice)

Exercise I Handling an order process ลำดับขั้นตอน (Basic order process) ใช้ Start/End Event และ Abstract Task

Exercise II Basic process บวกด้วย Exception path ใช้ Exclusive Gateway

Exercise III Basic process บวกด้วย Exception path ใช้ Swimlanes และ Subprocess

Exercise IV (1) Basic process บวกด้วย Exception path ใช้ Exclusive Gateway และ Expanded Subprocess

Exercise IV (2) Basic process บวกด้วย Exception path ใช้ Exclusive Gateway และ Expanded Subprocess with Parallel Gateway

Exercise 3 Basic process บวกด้วย Exception path ใช้ Exclusive Gateway และ Expanded Subprocess with Parallel Gateway with Collaboration

อะไรคือ Event Start Event End Event Event มีชนิดต่าง ๆ ที่ก่อให้เกิดเหตุการณ์ที่แตกต่างกัน หรือกล่าวว่า Event มีเหตุกระตุ้น (Trigger) ที่แตกต่างกัน

ชนิดของ Event Start Event ใช้สำหรับแสดงจุดเริ่มต้นการทำงานของกระบวนการ มีผลให้เกิด Instance ใหม่ของกระบวนการ Intermediate Event แสดงเหตุการณ์ที่อาจเกิดขึ้นในระหว่างการทำงานของกระบวนการ End Event แสดงเหตุการณ์ที่เกิดขึ้น เมื่อกระบวนการได้ทำงานถึงจุดสิ้นสุด

Start Event Event อาจมีสิ่งกระตุ้น (Trigger) ทำให้เกิดเหตุการณ์หนึ่ง ๆ ขึ้น แสดงเป็นสัญลักษณ์ภายในวงกลม None Start Event หมายถึงจุดเริ่มงานที่ไม่ได้เกิดจากสิ่งกระตุ้นจากภายนอก หมายความถึงการเริ่มทำงานแบบ Manual start คือเจ้าของงานตัดสินใจที่จะเริ่มทำงานด้วนตนเอง

Start Event (2) Start Event ที่เกิดจากเหตุกระตุ้น (Trigger Start Event) เหตุกระตุ้น (Trigger) แสดงด้วยภาพ Icon ภายในวงกลม เช่น Icon รูปนาฬิกาแสดงถึงการเริ่มต้นทำงานภายใต้เงื่อนไขของเวลา เช่น ตั้งให้ทำงานเดือนละครั้ง หรือ ทุกวันจันทร์ หรือ เมื่อเวลา 19.00 นาฬิกาทุก ๆ วัน

Start Event (2) Start Event ที่เกิดจากเหตุกระตุ้น (Trigger Start Event) Icon รูปซองจดหมาย แสดงเป็น Message Start Event หมายถึงว่า การรับ Message จากภายนอก มีผลให้กระบวนการเริ่มทำงาน Message หมายถึงการส่งข้อมูลที่ระบุผู้รับและผู้ส่ง เช่นส่งอีเมล์ ส่งจดหมาย หรือใบเสนอราคา บิลส่งสินค้า รวมทั้งการส่งพัสดุ

Start Event (3) Multiple Start Event หมายความว่า กระบวนการจะเริ่มทำงานเมื่อมีเหตุการณ์อย่างใดอย่างหนึ่งเกิดขึ้น จากสิ่งกระตุ้นหลาย ๆ ชนิดได้

Intermediate Event เหตุการณ์ที่เกิดขึ้นในระหว่างการทำงานของกระบวนการ Intermediate Event อาจเกิดจากเหตุกระตุ้นจากภายในกระบวนการ เช่นเกิด Execution Error หรือจากเหตุกระตุ้นอื่น เช่นหมดเวลาที่กำหนด หรือรอจังหวะที่เอกสารถูกส่งมา

End Event

End of presentation