ประเภทของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ชนิดเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบ่งตามขนาดบริเวณพื้นที่การบริการ เครือข่ายส่วนบุคคล (Personal Area Network : PAN) เครือข่ายเฉพาะที่ (Local Area Network : LAN) เครือข่ายนครหลวง (Metropolitan Area Network : MAN) เครือข่ายบริเวณกว้าง (Wide Area Network : WAN)
ระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ส่วนบุคคล Personal Area Network : PAN เป็นการเชื่อมโยงอุปกรณ์คอมพิวเตอร์ขนาดเล็กที่ใช้งาน แพนที่ใช้ในปัจจุบันคือแพนไร้สาย โดยการเชื่อมต่อแบบนี้จะใช้ในระยะไม่เกิน 10 เมตร เช่น การใช้เทคโนโลยี บลูทูท (Bluetooth technology)
ระบบเครือข่ายเฉพาะที่ Local Area Network : LAN เป็นการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์และอุปกรณ์ต่างๆ ที่อยู่ในบริเวณใกล้เคียงกันหรือพื้นที่เดียวกัน เช่น ภายในบ้าน ภายในอาคาร หรือภายในองค์กรเดียวกัน การเชื่อมต่อในมหาวิทยาลัย การเชื่อมต่อในหน่วยงานต่างๆ โดยการเชื่อมต่อสามารถผ่านระบบ Ethernet, Fast Ethernet, FDDI, Token Ring
ระบบเครือข่ายเฉพาะที่ ปัจจุบันได้มีการเชื่อมต่อสัญญาณแบบไร้สาย หรือที่เราเรียกกันว่า Wireless LAN : WLAN ที่เริ่มได้รับความนิยมกันมากขึ้น เนื่องจากมีความสะดวกในการจัดวางระบบที่ไม่ต้องอาศัยสายนำสัญญาณ เช่น เทคโนโลยีไวไฟ (WiFi) ที่รองรับความเร็วในการสื่อสารได้สูงกว่า 10 Mbps และครอบคลุมบริเวณรัศมีได้ถึง 100 เมตร สำหรับภายในอาคาร และ 500 เมตรสำหรับภายนอกอาคาร
อุปกรณ์เชื่อมโยงเครือข่าย Repeater หน้าที่ คือขยายความแรงของสัญญาณและส่งกลับออกมาใหม่ Brigde ใช้เชื่อมโยงเครือข่ายสองเครือข่ายที่แยกจากกันบริดจ์จึงเสมือนสะพานเชื่อมระหว่างสองเครือข่าย เช่น ใช้เชื่อมโยงระหว่างอีเทอร์เน็ตกับอีเทอร์เน็ต Rounter ใช้เชื่อมโยงเช่นเดียวกับบริดจ์ แต่มีความสามารถที่จะจัดการระบบเครือข่าย และส่วนย่อยของระบบเครือข่ายที่ถูกกำหนดขึ้นอย่างซับซ้อนได้ Gateway หน้าที่ คือ คอยผ่านข้อมูลไปมาระหว่างสองเนตเวิร์กที่แตกต่างกัน รวมไปถึง การเปลี่ยนแปลงรูปแบบของข้อมูลไปให้อยู่ในรูปแบบที่เนตเวิร์กแต่ละข้างต้องการ
Hardware ของเครือข่าย LAN แผงวงจรเชื่อมต่อเครือข่าย ( Network Interface Card : NIC ) บางครั้งเรียกว่า การ์ดแลน HUB เป็นอุปกรณ์ที่ช่วยจัดการระบบการวางสายเป็นแบบศูนย์กลางได้ Hub แบ่งเป็น 2 ประเภท คือ 1. Passive Hub 2. Active Hub ระบบการสำรองข้อมูลของระบบเครือข่าย คลังข้อมูลของระบบเครือข่ายและ RAID (redundant array of inexpensive disks) UPS ของระบบเครือข่าย UPS มีอยู่ 2 แบบคือ 1. standby UPS 2. online UPS
ระบบเครือข่ายนครหลวง Metropolitan Area Network : MAN เป็นการเชื่อมโยงคอมพิวเตอร์หรือแลนหลายเครือข่าย ที่ตั้งอยู่ในบริเวณไม่ไกลกันนักหรือภายในอาณาเขตของเมืองเดียวกันเข้าด้วยกัน โดยที่เทคโนโลยีที่ใช้ในระบบนี้ อาจจะใช้สายนำสัญญาณ เช่น ไฟเบอร์ออปกติ หรือแบบไร้สาย เช่น การใช้คลื่นไมโครเวฟ ที่ปัจจุบันคือเทคโนโลยีไวแมกซ์ (WiMax)
ระบบเครือข่ายบริเวณกว้าง Wide Area Network : WAN เป็นเครือข่ายคอมพิวเตอร์ที่เชื่อมโยงระบบคอมพิวเตอร์ในระยะห่างไกล เช่น เชื่อมโยงระหว่างจังหวัด ระหว่างประเทศ หรือระหว่างทวีป โดยวงจรสื่อสารผ่านดาวเทียม
ระบบเครือข่ายบริเวณกว้าง ประเภทของเครือข่าย wan 1.เครือข่ายส่วนตัว (Private Network ) 2.เครือข่ายสาธารณะ ( Public Data Network )
เครือข่ายส่วนตัว ( Private Network ) เป็นระบบเครือข่ายซึ่งมีการใช้งานเฉพาะองค์กรที่เป็นเจ้าของเครือข่าย อยู่ เพื่อเชื่อมโยงสาขาต่าง ๆ ใน Physical Layer แต่ยังต้องใช้ช่องทาง การสื่อสารสาธารณะ เช่น สายโทรศัพท์ สายเช่า ดาวเทียม เป็นต้น ข้อดีของเครือข่ายส่วนตัว ( Private Network ) ๏ รักษาความลับของข้อมูล ๏ ควบคุมดูแลเครือข่ายและขยายเครือข่ายไปยังจุดที่ต้องการ ข้อเสียของเครือข่ายส่วนตัว ( Private Network ) ๏ ถ้าไม่มีการส่งข้อมูลตลอดเวลา จะเสียค่าใช้จ่ายสูงกว่าเครือข่ายสาธารณะ ๏ ถ้าส่งข้อมูลระหว่างสาขา ต้องมีการจัดหาช่องทางสื่อสารระหว่างแต่ละสาขา
เครือข่ายสาธารณะ ( Public Data Network ) เป็น WAN ซึ่งองค์กรที่ได้รับสัมปทานจัดตั้งขึ้น เพื่อให้คนทั่วไป หรือองค์กรอื่นๆ ที่ไม่ได้วางเครือข่ายเองแบ่งกันเช่าใช้งานได้ ระบบนี้ นิยมใช้ในการเชื่อมต่อระบบเครือข่ายแบบ WAN กันมาก ข้อดีของเครือข่ายสาธารณะ ( Public Data Network ) ๏ ค่าใช้จ่ายต่ำกว่าเครือข่ายส่วนตัว ๏ มีบริการให้เลือกอย่างหลากหลาย ข้อเสียของเครือข่ายสาธารณะ ( Public Data Network ) ๏ ไม่สามารถเก็บรักษาความลับข้อมูลได้
ชนิดของระบบเครือข่ายคอมพิวเตอร์ ชนิดเครือข่ายคอมพิวเตอร์แบ่งตามลักษณะการให้บริการ เครือข่ายแบบรับ-ให้บริการ (Client-Server Network) เครือข่ายระดับเดียวกัน (Peer to Peer Network : P2P)
เครือข่ายแบบรับ-ให้บริการ Client-Server Network เป็นเครือข่ายที่มีเครื่องบริการ (Server) ที่มีประสิทธิภาพและความเร็วสูง รองรับการขอใช้บริการจากเครื่องรับบริการ สามารถให้บริการเครื่องรับบริการหลายเครื่องในเวลาเดียวกันได้
เครือข่ายระดับเดียวกัน Peer to Peer Network : P2P เป็นเครือข่ายที่คอมพิวเตอร์แต่ละเครื่องสามารถทำหน้าที่ได้ทั้งเป็นเครื่องรับและให้บริการได้ในขณะเดียวกัน และสามารถใช้งานทรัพยากรของเครื่องอื่นได้อย่างเท่าเทียมกัน