อารยธรรม กรีก วิชาประวัติศาสตร์ยุโรปและอเมริกา

อารยธรรมกรีก เกิดขึ้นในบริเวณตอนใต้ของคาบสมุทรบอลข่านและชายฝั่งทะเลอีเจียน ซึ่งกั้นระหว่างคาบสมุทรบอลข่านและเอเชียไมเนอร์ บริเวณเหล่านี้อยู่ในเขตทะเลเมดิเตอร์เรเนียนซึ่งรายรอบด้วยอารยธรรมสำคัญของโลก คืออารยธรรมอียิปต์และเมโสโปเตเมีย โดยเฉพาะอย่างยิ่งอยู่ใกล้กับเกาะครีตซึ่งเป็นศูนย์กลางของอารยธรรมไมนวน (Minoan Civilization ประมาณปี 2000-1400 ก่อนคริสต์ศักราช) ที่เกิดจากการผสมผสานอารยธรรมของดินแดนในแถบรอบทะเลเมดิเตอร์เรเนียน ทำให้ชาวกรีกสมัยโบราณมีโอกาสรับและแลกเปลี่ยนความเจริญด้านต่างๆ ของอารยธรรมเมโสโปเตเมียและอียิปต์จากเกาะครีต

-ปกครองแบบนครรัฐ ด้านการปกครอง นครรัฐของกรีกกำเนิดขึ้นเพราะความจำเป็นต้องร่วมมือกันป้องกันการรุกรานจากศัตรู การค้าขายตัวของธรรมชาติที่นิยมอยู่ร่วมกันเป็นหมู่ใหญ่ ในขั้นต้นมนุษย์รวมกันเป็นครอบครัว สืบมาจากบรรพบุรุษเดียวกัน เรียกว่าโคตรตระกูล เมื่อหลายโคตรตระกูลมาอยู่รวมกันเรียกว่าวงศ์วาน และเมื่อหลายวงศ์วารมาอยู่เรียกว่าเผ่าพันธุ์ และเมื่อหลายเผ่าพันธุ์มาอยู่รวมกันก็กลายเป็นนครรัฐ - นครรัฐเอเธนส์ เป็นต้นแบบรัฐประชาธิปไตย - นครรัฐสปาตาร์ มีการปกครองแบบทหารนิยม ชาวสปาตาร์ ชาวเอเธนส์

ด้านศาสนา ศาสนาของพวกกรีกโบราณเป็นศาสนาประเภทพหุเทวนิยม คือที่นับถือเทวดามากองค์ ชาวกรีกในสมัยนั้นบูชาเทพบุตรและเทพธิดา ตำนานเทพเจ้ากรีกได้ถูกรวบรวมข้นโดยการแสดงออกมาของถ้อยบรรยายและศิลปะดำเนินการแทนเป็นจำนวนมาก อย่างเช่น การระบายสีแจกันและของแก้บน ตำนานกรีกอธิบายถึงการถืกกำเนิดของโลกและรายละเอียดของสิ่งมีชีวิต รวมทั้งการผจญภัยของบรรดาเทพ เทพี วีรบุรุษ วีรสตรี และสิ่งมีชีวิตในตำนานอื่นๆ ซึ่งเรื่องราวเหล่านี้ได้สืบทอดโดยบทกวีจากปากต่อปากเท่านั้น ในปัจจุบันตำนานกรีกได้เป็นที่รู้จักกันอย่างแพร่หลายในวรรณกรรมกรีกเป็นส่วนใหญ่ เทพโอลิมปัส

เทพโพไซดอน (Poseidon) เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) เป็นเทพที่อาศัยบนยอดเขาโอลิมปัส มีทั้งหมด 12 องค์ แต่ถ้านับอย่างถี่ถ้วนจะมีทั้งสิ้น 16 องค์ ดังนี้ เทพโพไซดอน (Poseidon) ซูส (Zeus)

เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) เฮรา (Hera) ดีมีเทอร์ (Demeter)

เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) เฮสเทีย (Hestia) เอรีส (Ares)

เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) อาร์ทีมิส (Artemis) อะพอลโล (Apollo)

เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) เฮอร์มีส (Hermes) อะธีนา (Athena)

ฮีเฟสตัส (Hephaestus) อะโฟรไดต์ (Aphrodite) เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) ฮีเฟสตัส (Hephaestus) อะโฟรไดต์ (Aphrodite)

เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) เพอร์ซิโฟเน ไดโอนีซุส (Dionysus)

เฮเดส (Hades) หรือฮาเดส เทพโอลิมปัส (The Oiympians, Major gods) อีรอส (Eros) เฮเดส (Hades) หรือฮาเดส

ด้านปรัชญา ปรัชญาก่อนสมัยโสกราติส ธาเลส ได้รับการยกย่องว่าเป็นนักปรัชญาชาวตะวันตกคนแรกและเป็นผู้ก่อตั้งวิชาเรขาคณิตและดาราศาสตร์คำนวณ เป็นนักคิดที่ยืนยันว่า สสารประกอบด้วยน้ำ แนวคิดเกี่ยวกับธรรมชาติของเขาเริ่มต้นจากคำถามที่ว่า สิ่งทั้งหลายสร้างขึ้นด้วยอะไร และได้เฝ้าสังเกตการณ์ว่า อะไรคือสิ่งที่คงตัวในสสารมากที่สุด ในที่สุดเขาจึงยืนยันว่า น้ำคือแก่นแท้ของสรรพสิ่ง

ด้านปรัชญา ปรัชญาของโสกราตีส เขาได้เสนอวิธีการแสวงหาความรู้ความจริง และการตัดสินใจเกี่ยวกับปัญหาเชิงจริยธรรม เขายืนยันหลักการที่ว่า ความรู้และการกระทำต้องสอดคล้องกัน ดังอมตะวาทะของโสกราติสที่ว่า “Knowledge is virtue-ความรู้คือ คุณธรรม”

ด้านปรัชญา ปรัชญาของเพลโต ปรัชญาการเมืองของเพลโต เป็นแนวคิดที่ตั้งอยู่บนรากฐานของจริยศาสตร์ที่กล่าวมา ความยุติธรรมเป็นคุณธรรม เพราะเป็นสิ่งที่แสดงถึงสังคมที่ดี (the good society) “รัฐ-the state” ก็คือภาพเหมือนของมนุษย์ ในรีพับลิค เขาได้วิเคราะห์ธรรมชาติของรัฐ (the nature of the state) กับ โครงสร้างธรรมชาติของมนุษย์ (the structure of human nature)

ด้านปรัชญา ปรัชญาของอริสโตเติล แนวปรัชญาที่เด่นคือ หลักแนวคิดว่าด้วยปัจจัยการ (the notion of causality) ที่แสวงหาคำตอบว่า โลกและจักรวาลที่ดำเนินอยู่ มีอะไรเป็นปฐมเหตุ จึงนำไปสู่ผลต่างๆ สิ่งทั้งหลายเกิดขึ้นมาได้อย่างไร วิชาการของอริสโตเติล ที่แสดงไว้ในรูปแบบการบูรณาการทางปรัชญาและวิทยาศาสตร์ มีหลากหลายด้าน ได้แก่ ชีววิทยา ดาราศาสตร์ จิตวิทยา จริยศาสตร์ ตรรกศาสตร์ อภิปรัชญา รัฐศาสตร์ สุนทรียศาสตร์ และการวิจารณ์วรรณกรรม ซึ่งมีเนื้อหาที่ลุ่มลึกทางปัญญาและมีอิทธิพลต่อมนุษยชาติตลอดมา

ด้านปรัชญา ปรัชญาของเฮอรอโดทุส เป็นนักประวัติศาสตร์ชาวกรีกในช่วงศตวรรษที่ 5 ก่อนคริสต์ศักราช งานเขียนของเขามีชื่อว่า เดอะ ฮีสทอรี่  (The Histories) เฮโรโดทุสบันทึกเกี่ยวกับการสู้รบของชาวกรีก โดยเฉพาะสาเหตุที่เปอร์เซียบุกโจมตีกรีซในช่วงปี 490 ถึง 480 ก่อน ค.ศ. และเฮโรโดทุสได้เห็นเหตุการณ์ช่วงท้ายตอนที่เขาเป็นเด็กอยู่ นอกจากนี้ เขายังบันทึกเรื่องราวของประเทศอื่น ๆ ที่เปอร์เซียไปบุกโจมตีด้วย

ด้านการแพทย์ ฮิปโปเครติส เป็นบิดาแห่งการแพทย์ เขาพบว่าโรคต่างๆ มีสาเหตุมาจากธรรมชาติไม่ใช่พระเจ้า ในการรักษาโรคนั้น ฮิปโปเครติสจะใช้ยาที่รักษาผู้ป่วยที่เป็นยาที่ไม่รุนแรงและใช้เฉพาะเท่าที่จำเป็นเท่านั้น เพราะเขาเชื่อว่าธรรมชาติของคนนั้นสามารถรักษาตัวเองได้ นอกจากการรักษาโรคแล้ว ฮิปโปเครตีสยังให้ความสนใจเรื่องการรักษาสุขภาพด้วยเช่นกัน เขาคิดว่าคนที่มีสุขภาพแข็งแรงจะไม่เจ็บป่วยได้ง่าย ซึ่งวิธีการรักษาสุขภาพให้แข็งแรงอยู่เสมอ คือ การออกกำลังกาย การพักผ่อนให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย และการทำจิตใจให้ผ่องใส ฮิปโปเครติส

เรือไทรีม (trireme) ของเอเธนส์ ด้านสงคราม สงครามเพโลพอนเนเชียน (Peloponnesian War) สงครามครั้งนี้ เกิดขึ้นจากความขัดแย้งระหว่างสองนครรัฐมหาอำนาจของดินแดนกรีกโบราณ คือ นครรัฐเอเธนส์ และนครรัฐสปาตาร์ ในช่วงเวลาดังกล่าว นครรัฐเอเธนส์ มีกองทัพเรือที่เข้มแข็งที่สุด และถือว่าเป็นมหาอำนาจทางทะเล ในขณะที่นครรัฐสปาตาร์นั้นมีกองทัพบกที่เกรียงไกรยิ่งกว่านครรัฐใด ๆ  เรือไทรีม (trireme) ของเอเธนส์ นักรบสาปาตาร์

ด้านสถาปัตยกรรม สถาปัตยกรรมกรีกยุคคลาสสิคที่สำคัญ มีแตกต่างกัน 3 ประเภท นั่นก็คือ สถาปัตยกรรมแบบ Doric, Ionic, and Corinthian ซึ่งสถาปัตยกรรมแบบ Corinthian นั้นจะไม่ค่อยเป็นที่นิยมกว้างขวางเท่ากับสถาปัตยกรรมแบบ Doric, Ionic เพราะว่ามีความสลับซับซ้อนและมีรายละเอียดเยอะมาก สถาปัตยกรรมแบบ Doric เป็นที่รู้จักเพราะชาวสปาตันนิยมใช้ มันสร้างขึ้นจากด้ามไม้ซึ่งภายหลังกลายเป็นหิน ตอนบนของด้ามไม้จะมีบุที่มีบล็อคไม้ทรงสี่เหลี่ยมอยู่ เสาค้ำขื่อที่เรียกว่า architrave เสา Ionic จะมีลักษณะเรียวกว่าเสา Doric การสร้างต้องใช้แม่แบบและการตกแต่งโดยการแกะสลักด้วยศิลปะที่พริ้วไหว ส่วนบนสุดของผนังมีรายละเอียดที่สวยงาม

ด้านสถาปัตยกรรม วิหารพาร์เธนอน เป็นสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์แห่งหนึ่งที่มีความสวยงามและมีชื่อเสียงอย่างมาก ในขณะเดียวกันสถาปัตยกรรมก็แสนจะเรียบง่าย วิหารแห่งนี้สร้างขึ้นระหว่าง 438 - 447 ปีก่อนคริสตกาล ตั้งอยู่บนภูเขา Acropolis ในกรุงเอเธนส์ รูปแบบการสร้างวิหารพาร์ทีนอนนี้เรียกว่า octostyle peripteral เพราะมันมีทั้งหมด 8 เสา อยู่บริเวณด้านหน้าและด้านหลัง และยังถูกล้อมรอบด้วยแนวเสาระเบียง หรือที่เรียกกันว่า peristyle ภายใน มีการก่อสร้างในลักษณะเช่นเดียวกับโบสถ์ส่วนใหญ่ ส่วนของห้องโถงกลาง หรือ cella มีรูปปั้นเทพีอะธีนา (เทพีแห่งปัญญาและศิลปวิทยาของกรีก) สร้างขึ้นมาจากทองและงาช้าง นอกจากนี้ยังมีระเบียงอยู่ทางทิศตะวันออก และทิศตะวันตกทั้งสองด้าน ทางด้านหลังของวัดเป็นห้องโถง เรียกว่า พาร์ทีนอน ซึ่งเป็นสถานที่จัดไว้เพื่อพิธีการบวงสรวง บูชา-ยัญ พิธีกรรมและความเชื่อต่างๆเหล่านี้มีเกิดขึ้นเป็นธรรมดาในสถานที่อันศักดิ์สิทธิ์ในสมัยนั้น วิหารพาร์เธนอน

วิงวิกทอรี (เทพีไนกี้) ด้านสถาปัตยกรรม ศิลปะแบบธรรมชาติ รูปปั้นเทพีอะธีนา วิงวิกทอรี (เทพีไนกี้)

มหากาพย์อีเลียด เป็นเรื่องราวของสงครามระหว่างชาวกรีกกับชาวเมืองทรอย เป็นระยะเวลายาวนานถึง 10 ปี ผลจบลงโดยชาวกรีกเป็นฝ่ายชนะ โดยอาศัยกลศึกม้าไม้ สะท้อนให้เห็นว่าเทพเจ้าได้มีบทบาทสำคัญในการดำเนินชีวิตของมนุษย์ และเทพเจ้าสามารถที่จะประทานความสำเร็จหรือความล้มเหลวให้แก่มนุษย์ก็ได้

มหากาพย์โอดีสซีย์ เป็นเรื่องราวต่อจากมหากาพย์อีเลียด  เป็นผจญภัยของ ยูลิซิส ซึ่งเดินทางกลับบ้านทางทะเลภายหลังจากกรุงทรอยพินาศ ชี้ให้เห็นถึงความรักการผจญภัยของชาวกรีก  

ด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ พีทาโกรัส ได้ชื่อว่าเป็น "บิดาแห่งตัวเลข" พีทาโกรัสไม่เพียงแต่มีความสำคัญต่อคณิตศาสตร์ เขายังได้สร้างสรรค์ความคิดหลายอย่างให้กับปรัชญาและศาสนา ทฤษฎีบทพีทาโกรัส แสดงความสัมพันธ์ในเรขาคณิตแบบยุคลิด ระหว่างด้านทั้งสามของสามเหลี่ยมมุมฉาก กำลังสองของด้านตรงข้ามมุมฉากเท่ากับผลรวมของกำลังสองของอีกสองด้านที่เหลือ

ด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ หลักการแรงลอยตัวของอาร์คิมีดิส อาร์คิมีดีส ผู้ค้นพบกฎนี้เป็นคนแรก  ซึ่งเป็นกฎเกี่ยวกับแรงลอยตัวและการแทนที่ โดยกล่าวว่า เมื่อนำวัตถุลงไปแทนที่ของเหลวจะมีแรงต้านเท่ากับน้ำหนักของของเหลวปริมาตรเท่าส่วนจม จากหลักการนี้ทำให้เข้าใจในหลักการหลายอย่าง เช่น เรือเหล็กทำไมจึงลอยน้ำ ของเหลวต่างชนิดกันมีความหนาแน่นต่างกัน อาร์คีมีดีสชี้ให้เห็นถึงเรื่องความหนาแน่นและนำมาเทียบกับน้ำเรียกว่าความถ่วงจำเพาะ จากหลักการนี้ทำให้อาร์ดีมีดีสสามารถพิสูจน์มงกุฎทองคำ ที่ช่างทำมงกุฎหลอมสิ่งเจือปนลงไปในเนื้อทอง อาร์คีมีดีสหาวิธีวัดปริมาตรมงกุฎทองคำได้ด้วยการเอาไปแทนที่น้ำ และปล่อยให้น้ำล้นออกมา

ด้านวิทยาศาสตร์และคณิตศาสตร์ ยุคลิด หรือ ยุคลิดแห่งอเล็กซานเดรีย เป็นนักคณิตศาสตร์ชาวกรีกที่มีชีวิตอยู่ประมาณพ.ศ. 218 ได้กล่าวถึงการหา ห.ร.ม. หรือ ตัวหารร่วมมาก ของจำนวนนับ 2 จำนวนที่มีค่ามากอย่างรวดเร็ว ซึ่งในปัจจุบันเรียกว่า ขั้นตอนวิธีแบบยุคลิด

สรุปอารยธรรมกรีก 1. บูชาเหตุผล มีทัศนะที่กว้างไกล มองโลกในแง่ดี 2. เรียกร้องสิทธิและเสรีภาพส่วนบุคคลเป็นสำคัญ 3. เป็นนักทฤษฎีและศิลปินที่ปราดเปรื่อง 4. นับถือเทพเจ้าหลายองค์ แต่มีเทพซูส เป็นเทพพระเจ้าสูงสุด ไม่เชื่อเรื่องศาสนา 5. รับอิทธิพลมาจากอารยธรรมอียิปต์และเอเชียไมเนอร์ 6. ปกครองแบบนครรัฐอิสระ

สาขาสังคมศึกษา คณะครุศาสตร์ จัดทำโดย นางสาวพรลภัส เปรมปรี รหัสนักศึกษา 583410210108 สาขาสังคมศึกษา คณะครุศาสตร์