บทที่ 5 การควบคุมทิศทางการทำงานของโปรแกรม อาจารย์ชนิดา คำเพ็ง สาขาวิชาเทคโนโลยีสารสนเทศ คณะวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี

การควบคุมทิศทางของโปรแกรม (Control Statement) การควบคุมทิศทางของโปรแกรมมีอยู่ด้วยกัน 2 รูปแบบ ได้แก่ การตัดสินใจ (Decision) IF : คำสั่งตัดสินใจ If-else : ตัดสินใจแบบสองตัวเลือก Switch-case : ตัดสินใจมากกว่าสองตัวเลือก การทำงานแบบวนซ้ำ (Iteration) For : การวนซ้ำด้วยจำนวนรอบที่แน่นอน While : การวนซ้ำด้วยจำนวนรอบที่ไม่แน่นอน Do..while

คำสั่งตัดสินใจ (Decision) คำสั่ง If คำสั่ง If จะใช้ในกรณีที่มีทางเลือกให้ทำงานอยู่เพียงทางเลือกเดียว โดยถ้าตรวจสอบเงื่อนไขเป็นจริงจะทำงานตามคำสั่ง โดยมีรูปแบบดังนี้คือ if (condition) { statement_1; statement_2; ……………. statement_n; }

คำสั่ง If…else รูปแบบ if (เงื่อนไข) { ประโยคที่จะทำงานเมื่อเงื่อนไขเป็นจริง; } else ประโยคที่จะทำงานเมื่อเงื่อนไขเป็นเท็จ;

แบบฝึกหัดคำสั่ง If…else

แบบฝึกหัดคำสั่ง If…else

การประยุกต์ใช้ if-else เพื่อเลือกมากกว่า 2 ตัวเลือก { ประโยคที่จะทำงานเมื่อ เงื่อนไข1 เป็น จริง; } else if (เงื่อนไข2) ประโยคที่จะทำงานเมื่อ เงื่อนไข2 เป็น จริง; else ประโยคที่จะทำงานเมื่อ เงื่อนไขก่อนหน้านี้ทั้งหมด เป็น เท็จ;

แบบฝึกหัด if-else เพื่อเลือกมากกว่า 2 ตัวเลือก 1.ให้ผู้ตอบแบบสอบถามกรอกอายุของตนเอง โดยมีเงื่อนไขคือ ผู้ที่ตอบแบบสอบถามนี้ได้ต้องมีอายุ 20 ปีขึ้นไป แต่ไม่เกิน 50 ปี เท่านั้น 2. ถ้าอายุน้อยกว่า 20 ปี ให้แสดงข้อความดังนี้ และไม่สามารถตอบแบบสอบถามได้ 3. ถ้าอายุมากกว่า 50 ปี ให้แสดงข้อความดังนี้ และไม่สามารถตอบแบบสอบถามได้

แบบฝึกหัด if-else เพื่อเลือกมากกว่า 2 ตัวเลือก จงเขียนโปรแกรมตัดเกรด โดยมีเกณฑ์ดังนี้ 0-59 แสดงผล Fail 60-79 แสดงผล Pass 80-100 แสดงผล Good ถ้าไม่อยู่ในช่วงคะแนนให้แสดง “Error”

คำสั่ง switch..case : การตัดสินใจมากกว่า 2 ตัวเลือก { case กรณี1: ประโยค; break; case กรณี2: default: }

แบบฝึกหัด switch..case : การตัดสินใจมากกว่า 2 ตัวเลือก เขียนโปรแกรมตรวจสอบวันในสัปดาห์ และเปลี่ยนสีพื้นหลังตามสีวัน

For : การวนซ้ำด้วยจำนวนรอบที่แน่นอน { ประโยคในลูป; } ยังไม่ครบ วนซ้ำครบจำนวน ครบแล้ว ทำคำสั่งในบล็อก for ทำคำสั่งถัดไป

ตัวอย่างวนลูปเป็นจำนวน 5 ครั้ง for (int i = 1; i <= 5; i++) { // วนซ้ำทั้งหมด 5 รอบ }

ทดลองเขียนโปรแกรมคำสั่ง for

ทดลองเขียนโปรแกรมคำสั่ง for

ทดลองเขียนโปรแกรมคำสั่ง for

การวนซ้ำด้วยจำนวนรอบที่ไม่แน่นอน การวนซ้ำด้วยการใช้ while จะใช้การตรวจสอบเงื่อนไขก่อนการวนซ้ำ โดยหากเงื่อนไขเป็นเท็จจะหลุดจากการวนซ้ำ การใช้งาน while (เงื่อนไข) { ประโยคที่ทำซ้ำขณะที่เงื่อนไขเป็นจริง; }

การวนซ้ำด้วยจำนวนรอบที่ไม่แน่นอน การวนลูปแบบ do-while คือมีการวนซ้ำอย่างน้อย 1 รอบก่อนการ ตรวจสอบเงื่อนไข โดยเขียนเงื่อนไขการตรวจสอบไว้ตอนท้าย การใช้งาน do { ประโยค; } while (เงื่อนไข);