สำนักงานเกษตรอำเภอละอุ่น KM ประเด็น ผักพูม โดย สำนักงานเกษตรอำเภอละอุ่น

สร้างอาชีพ สร้างรายได้ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง Knowledge Vision (KV) (ผักพูม ผักพื้นบ้าน) สร้างอาชีพ สร้างรายได้ตามแนวทางเศรษฐกิจพอเพียง Knowledge Assets Knowledge Vision Knowledge Sharing

ผักพูม เนื้อหา ผักพูมเป็นผักพื้นบ้านที่ขึ้นอยู่ในป่าและปลูกบริเวณบ้าน ซึ่งคุณลุงสวัสดิ์ แก้วเดชะ ซึ่งมี ภูมิความรู้เรื่องผักพื้นบ้านหลายชนิด และก็มีอยู่ที่สวนด้วย คุณสุงสวัสดิ์เล่าว่าผักพูมมีอยู่ 2 พันธุ์ คือ พันธุ์ยอดสีเหลือง และพันธุ์ยอดสีเขียว ลักษณะพิเศษของ 2 พันธุ์นี้คือ พันธุ์ยอดสีเหลืองยอดอ่อนจะมี สีเหลืองใบโต ใบหนา ทรงพุ่มเตี้ย การเจริญเติบโตช้า พันธุ์ยอดสีเขียว ยอดอ่อนมีสีเขียว ใบเล็ก ใบบาง ก้านยาว ทรงพุ่มจะสูง แตกกิ่งก้านมาก

ผักพูมเป็นผักที่เจริญเติบโตช้า ชอบขึ้นอยู่ในป่า บนเขา ไม่ชอบอยู่ที่กลางแจ้ง คุณสวัสดิ์เล่าว่าทางอำเภอละอุ่นเราไม่ค่อยมีคนนิยมปลูกกันเพราะส่วนใหญ่จะไปเก็บยอดตามในป่าเขา มารับประทาน หรือขายกัน คนส่วนใหญ่จะนำมาแกงเลียง หรือต้มกะทิ ผัดไข่กัน รสชาดหวานมัน แต่มีข้อจำกัดว่าผักพูมออกยอดปีละ 2 – 3 ครั้ง เคยลองทำให้ผักพูมออกยอดต่างจากที่เคยออกก็ได้ผล คือ รูดใบทิ้งก็จะ ออกดอกและใบอ่อน สำหรับการขยายพันธุ์ก็จะขยายพันธุ์ได้ยากกว่าผักชนิดอื่น ผักพูมเป็นผักที่ขึ้นเองตามธรรมชาติ โดยใช้เมล็ดเพาะ การตอนกิ่ง การเพาะชำ

สรุปผลการจัดการความรู้ KM องค์ความรู้ด้านพืชสมุนไพรและผักพื้นบ้านระนอง ที่จำเป็นต้องใช้ประโยชน์ในงานส่งเสริมการเกษตร 1. ชื่อถิ่น ผักพูม ชื่อสามัญ - ชื่อวิทยาศาสตร์ Melientha suaiws Pierre 2. ลักษณะทางพฤกษศาสตร์ และการขยายพันธุ์ แหล่งที่พบในจังหวัดระนอง เป็นไม้พุ่มยืนต้น สูง 5 - 10 เมตร อายุหลายปีลำต้นสีน้ำตาล ผิวขรุขระ ใบเป็นรูปไข่หรือรูปรี ปลายใบมนขอบใบเรียบช่อดอกติดตามกิ่งแก่ หรือตามลำต้นที่มีใบร่วมไปแล้ว ดอกมีขนาดเล็กเป็นตุ่มสีเขียวอัดกันแน่นเป็นกระจุก ผลเป็นผลเดียวติดกันเป็นพวง ผลอ่อนสีเขียว เมื่อแก่สีเหลืองอมส้มลักษณะผลกลมรี เมล็ดลักษณะคล้ายยางพารา การขยายพันธุ์ โดยการเพาะเมล็ด การตอนกิ่ง การใช้ไหล แหล่งที่พบในจังหวัดระนองมีทุกอำเภอ

3. คุณค่าทางโภชนาการของผักพูมมี พลังงาน 39 กิโลแคลลอรี่ - ค่าพลังงาน 300 กิโลจูล (KL) โปรตีน 82 กรัม - ไขมัน 0.60 กรัม คาร์โบไฮเดรต 10.00 กรัม - แคลเซียม 2.40 มิลลิกรัม ฟอสฟอรัส 68 มิลลิกรัม - เหล็ก 1.30 มิลลิกรัม - วิตามิน A 8500 หน่วยสากล - วิตามิน B1 0.12 มิลลิกรัม - วิตามิน B2 1.65 มิลลิกรัม - ไนอาซีน 3.60 มิลลิกรัม - เบต้า – แคโรทีน 516.33 ไมโครกรัม (1.6 มก.) - ใยอาหาร 2.10 กรัม - น้ำ 76.60 กรัม - เยื่อใย 3.40 กรัม - เถ้า 1.80 กรัม

4. วิธีใช้ประโยชน์ทั้งทางยาและทางอาหาร ใช้ต้มกะทิ แกงเลียง ผัดไข่ ลวกจิ้มน้ำพริก 5. ข้อจำกัด เช่น โทษ สารพิษ คนเป็นไข้ห้ามรับประทาน แสลงไข้

ผู้เล่าเรื่อง ลุงสวัสดิ์ กำนันเจือ คุณอำนวย คุณชูเกียรติ คุณเอื้อ คุณสุทิน คุณกิจ คุณพัฒนา คุณลิขิต คุณศิริทิพย์