โรคอหิวาต์เป็ด ไก่ (Fowl cholera) เป็นโรคโลหิตเป็นพิษที่ร้ายแรงของไก่ และสัตว์ปีกอื่นๆ เช่น เป็ด ไก่งวง ห่าน ไก่ฟ้า และนกพิราบ สาเหตุ เกิดจากเชื้อ Pasteurella multocida การติดต่อ 1. การเป็นโรคเริ่มแรกเกิดจากไก่อ่อนแอ เครียดตัวที่อ่อนแอในฝูงเริ่มป่วย 2. ไก่ป่วยแพร่โรค โดยเสมหะ น้ำมูก น้ำลาย & อุจจาระ อาหาร สิ่งแวดล้อม 3. จากแมลง สัตว์พาหะ มนุษย์ และเครื่องใช้ Fowl cholera
อาการ ความไวของสัตว์ มาก น้อย ความไวของสัตว์ มาก น้อย เป็ด > ไก่งวง > ไก่ (ไก่ใหญ่ > ไก่เล็ก) โดยทั่วไปจะพบโรคนี้ในไก่ที่มีอายุ > 4 เดือน ภาพแสดงความไวของการเป็นโรค Fowl cholera
อาการที่พบแบ่งออกเป็น 1.ชนิดรุนแรงมาก จะไม่ทันสังเกตอาการผิดปกติ แต่พบไก่ตายที่กรงหรือพื้นคอก 2. ชนิดรุนแรง ไก่ซึม อุจจาระร่วงมีสีเขียวปนเหลือง หงอนและเหนียงสีม่วง อุณหภูมิของร่างกายสูงขึ้น หายใจลำบาก ไก่จะตายในเวลา 2-3 วัน Fowl cholera
3. ชนิดเรื้อรัง * มักมีวิการเฉพาะแห่ง หน้าและเหนียงบวม ข้อต่อขยายใหญ่ 3. ชนิดเรื้อรัง * มักมีวิการเฉพาะแห่ง หน้าและเหนียงบวม ข้อต่อขยายใหญ่ หายใจมีเสียงดัง, น้ำมูกไหล คอบิด ไม่พบวิการที่เด่นชัด Fowl cholera
การวินิจฉัย 1.วิการ: เฉียบพลัน การอักเสบทั่วไป จุดเลือดออกตามอวัยวะต่างๆ 2.ย้อมดูเชื้อจาก : เลือด, ตับ, ม้าม แต่บางครั้งในรายที่เป็นแบบเรื้อรังต้องเพาะเชื้อจากโพรงกระโหลกและร่องเพดานปาก Fowl cholera
การรักษา การป้องกันโรค ให้ยาปฏิชีวนะละลายน้ำ/ ผสมอาหาร/ฉีด ทำวัคซีน (แต่ประสิทธิภาพของวัคซีนยังไม่ค่อยดี) 1. วัคซีนเชื้อตายของกรมปศุสัตว์ ผลิตเพื่อป้องกันโรคอหิวาต์ในเป็ด แต่สามารถใช้ได้ในไก่ที่อายุ 6-8 สัปดาห์ และควร booster ซ้ำที่ 16-18 สัปดาห์ และฉีดทุก 3 m. 2.วัคซีนเชื้อเป็น ของ USA. ยังไม่นิยมใช้ Fowl cholera