คำแนะนำมารดาหลังคลอด ตึกนิมมาน-ชุติมา 1 จัดทำโดยกรรมการสุขศึกษาตึกนิมมาน-ชุติมา1
คำแนะนำทั่วไปสำหรับมารดา 1.พักผ่อนให้มากๆ 2.ห้ามทำงานหนัก ภายหลังคลอด 2 สัปดาห์ให้ทำงานบ้านเบาๆ แล้วเพิ่มทีละน้อยจนครบ 6 สัปดาห์จึงทำงานได้ตามปกติ 3.รับประทานอาหารที่มีคุณค่าสูง เพื่อให้ร่างกายแข็งแรงและผลิตน้ำนมได้เพียงพอ
อาหารที่มารดาควรรับประทาน 1.เนื้อสัตว์ หรือถั่วต่างๆ 2. ไข่ อย่างน้อยวันละ 1 ฟอง 3.นม ดื่มวันละ 2-3 แก้ว 4.ผักทุกชนิด 5.ผลไม้ทุกชนิด 6.ดื่มน้ำมากๆอย่างน้อยวันละ 6-8 แก้ว
อาหารรสจัด ของหมักดอง ของมึนเมา ยาดองเหล้า น้ำปูเลย อาหารที่ควรงด อาหารรสจัด ของหมักดอง ของมึนเมา ยาดองเหล้า น้ำปูเลย ไม่ซื้อยาทานเอง เพราะยาบางชนิดผ่านน้ำนม และมีผลต่อเด็ก
การรักษาความสะอาด 1.อาบน้ำ สระผมได้ตามปกติ ไม่แช่ในอ่างหรือแม่น้ำลำคลอง 2.ล้างหัวนมเต้านมขณะอาบน้ำทุกครั้ง ไม่ควรฟอกสบู่ เพราะหัวนมจะแห้งแตก 3.ล้างอวัยวะสืบพันธุ์ภายนอกด้วยสบู่ เปลี่ยน ผ้าอนามัยทุกครั้งที่ชุ่ม
การร่วมเพศ การมีประจำเดือน ควรงดในระยะ 6 สัปดาห์แรกหลังคลอด ในรายที่ไม่ได้ให้นมบุตร ประจำเดือนครั้งแรกจะมาภายใน 6 สัปดาห์ ในรายที่ให้นมบุตร อาจมาช้ากว่านี้
ควรปรึกษาสามีเกี่ยวกับจำนวนบุตรที่ต้องการ การวางแผนครอบครัว ควรปรึกษาสามีเกี่ยวกับจำนวนบุตรที่ต้องการ การคุมกำเนิดมีหลายวิธี ควรปรึกษาแพทย์ถึงวิธีที่เหมาะสม
ปัญหาที่อาจเกิดขึ้นและวิธีการแก้ไข อาการคัดตึงเต้านม เกิดได้ 2 ระยะ ระยะแรกเป็นระยะที่มีน้ำเหลืองคั่ง ยังไม่มีน้ำนมจริง เต้านมจะขยายใหญ่ แข็งตึง ปวด และอาจมีไข้ต่ำๆ การแก้ไข:ประคบเต้านมโดยน้ำอุ่นและเย็นสลับกันถ้าปวดมากทานยาแก้ปวดตามคำสั่งแพทย์ ระยะที่สอง:เป็นระยะที่ต่อมน้ำนมทำงานเต็มที่ เกิดอาการคั่งของ น้ำนมจริง อาการคัดตึงจะไม่ทรมานเท่าระยะแรก แก้ไขโดยให้ทารกดูดและบีบน้ำนมทิ้งหลังทารกอิ่ม
อาการท้องผูกควรป้องกันและแก้ไขโดยดื่มน้ำมากๆวันละ 8-10 แก้ว อาการปวดมดลูก:จะปวดเป็นพักๆเนื่องจากการหดรัดตัวและคลายตัวของมดลูก บรรเทาได้โดยนอนคว่ำใช้หมอนรองใต้ท้องน้อยรับประทานยาแก้ปวดตามแพทย์สั่ง อาการท้องผูกควรป้องกันและแก้ไขโดยดื่มน้ำมากๆวันละ 8-10 แก้ว รับประทานอาหารที่มีกากเช่นผัก ผลไม้ ออกกำลังอย่างสม่ำเสมอ น้ำคาวปลา เกิดจากแผลที่รกลอกตัวในโพรงมดลูก ปกติสีจะจางลง และไหลน้อยลงจะหมดไปเมื่อครบ 2 สัปดาห์ บางคนอาจนานกว่านี้ แต่ไม่ควรเกิน 4 สัปดาห์