ครูปฏิการ นาครอด

ระบบ หมุนเวียนเลือด (CIRCULATORY SYSTEM)

ระบบ การหมุนเวียนเลือด เป็นเส้นทางลำเลียงก๊าซ O2 จากอวัยวะหายใจ เช่นปอด เหงือก และ สารอาหาร จากระบบทางเดินอาหารไปสู่ เซลล์ แล้ว ลำเลียง ก๊าซ CO2 ไปกำจัดที่ปอดและระบบขับถ่าย ตามลำดับ นอกจากนั้นระบบการไหลเวียนเลือดยังมีบทบาทในการควบคุมสมดุลของเกลือและน้ำในร่างกายอีกด้วย

หน้าที่ 1. นำอาหารและก๊าซ O2 ไปยังเซลล์ และ CO2 ไปปอด 2. ควบคุมอุณหภูมิของร่างกาย 3. ควบคุมน้ำและอิเล็กโทรไลต์ 4. กำจัดของเสีย 5. เป็นภูมิคุ้มกัน 6. ลำเลียง ฮอร์โมน

การรับสารเข้าสู่ร่างกายไปยังเซลล์ สัตว์ในแต่ละชนิด มีอวัยวะในการรับสารเข้าสู่ร่างกายและมี อวัยวะขจัดสารที่ไม่ต้องการออกจากร่างกายแตกต่างกัน ในสัตว์ขนาดเล็กร่างกายมีโครงสร้างไม่ซับซ้อนมีการแลกเปลี่ยนสารระหว่างเซลล์กับสิ่งแวดล้อมโดยตรง

การลำเลียงสารของไฮดรา ไฮดราจะมีการพาน้ำผ่านเข้าออกทางปาก เข้าสู่ช่องแกสโตรวาสคูลาร์ น้ำจะมีทั้ง O2 และอาหารเข้าไป เกิดการแพร่เข้าสู่เซลล์ซึ่งมีเพียง 2 ชั้น ส่วน O2 และ CO2 ซึมออกตามผิวได้ง่าย

การรับสารเข้าสู่ร่างกายไปยังเซลล์ ในสัตว์ชั้นสูงร่างกายมีโครงร่างซับซ้อนมี ระบบหมุนเวียนทำหน้าที่ลำเลียงสารไปยังเซลล์ต่างๆของร่างกาย ระบบหมุนเวียนเลือดมี 2 ระบบคือ ระบบปิด ระบบเปิด

ระบบไหลเวียนเลือดแบบเปิด OPEN CIRCULARTERY SYSTEM คือเลือดไม่ได้ไหลไปตามเส้นเลือดตลอดเวลา ไซนัสทางด้านหลัง

การไหลเวียนเลือดระบบปิด CLOSE CIRCULARTERY SYSTEM หมายถึงการที่เลือดออกจากหัวใจไหลไปยัง เซลล์ต่าง ๆและกลับเข้าสู่หัวใจเลือดจะไหลไปในเส้นเลือดตลอดเวลา เช่น ไส้เดือนดิน

ระบบ หมุนเวียนเลือดประกอบด้วย เลือด ไหลเวียนอยู่ในเส้นเลือด เส้นเลือด เส้นเลือดแดง (artery ) นำเลือดออกจากหัวใจ เส้นเลือดดำ ( vein ) เส้นเลือดที่นำเลือดกลับเข้าสู่หัวใจ เส้นเลือดฝอย มีหน้าที่ แลกเปลี่ยนก๊าซและสารระหว่างเส้นเลือดและเซลล์ หัวใจ มีหน้าที่สูบฉีดเลือดไปยังเส้นเลือด

ความแตกต่างระหว่างเลือดเปิดและเลือดปิด ในสัตว์ระบบเลือดปิดจะดีกว่าในแง่ที่ทำให้ปริมาตรของเลือดคงที่สามารถควบคุมความเร็วในการไหลเวียนเลือดและยังสามารถควบคุมความดันเลือดได้

หัวใจของคน

เส้นเลือดที่หัวใจ

ลิ้นหัวใจ ( HEART VALVE ) การไหลเวียนของเลือด จากเอเตรียม เข้าสู่ เวนทริเคิล และ การฉีดเลือดออกจากเวนตริเคิล ไปยังเส้นเลือดแดงใหญ่ เลือดสามารถไหลไปทางเดียวไม่ไหลย้อนกลับ ก็เนื่องจากมีลิ้นหัวใจ ทำหน้าที่กันไม่ให้เลือดไหลกลับ ลิ้นหัวใจที่กั้น ระหว่าง เอเตรียม และ เวน ทริเคิล ด้าน ขวาเรียก Tricuspid valve ด้านซ้าย เรียก Bicuspid valveหรือ Mitral valve

ลิ้นหัวใจ ( HEART VALVE ) ส่วนลิ้นหัวใจที่กั้นระหว่าง เวนทริเคิลขวา กับเส้นเลือดแดงใหญ่ที่ไปยังปอด และลิ้นหัวใจที่กั้นระหว่างเวนทริเคิลซ้าย กับเส้นเลือดแดงใหญ่ที่ไปยังระบบร่างกาย มีชื่อเรียกว่า semilunar vlave เหมือนกัน

การไหลเวียนเลือด บน ขวา บนซ้าย ล่างขวา ล่างซ้าย ส่วนต่าง ๆของร่างกาย ปอด ส่วนต่าง ๆของร่างกาย

เลือดเสียจาก ส่วนบนคือจากศรีษะจะไหลข้าสู่เส้นเลือด superior vena cava และเลือดจากส่วนล่างของร่างกายไหลเข้าสู่เส้นเลือด Inferior vena cava ไหลเข้าสู่ห้องบนขวา ลงสู่ห้องล่างขวา ผ่านลิ้น Tricuspid valve

เลือดออกจากหัวใจทางห้องล่างซ้าย ไปปอดผ่านลิ้น Pumonary semilunar vlave ทางเส้นเลือด Pumonary artery เมื่อแลกเปลี่ยนก๊าซ CO2 กับ O2 แล้ว จะออกจากปอดายังเส้นเลือด Pumonary vein มายัง หัวใจทางห้องบนซ้าย ลงสู่ห้องล่างซ้าย ผ่านลิ้น Bicuspid valve แล้วเลือดที่มี O2 ก็จะออกไปเลี้ยงส่วนต่าง ๆของร่างกายผ่านลิ้น Aortic semilunar vlave ทางเส้นเลือด Aorta

https://www.youtube.com/watch?v=uKdZVt1vBlQ

ความดันเลือด การทำงานของหัวใจซึ่งเกิดเป็นจังหวะสลับกันระหว่างการบีบตัว ( systole ) และการคลายตัว ( Diastole )เรียกว่าวงจรการทำงานของหัวใจ ( cardiac cycle ) ความดันเลือดจะขึ้นอยู่กับ Cardiac output ที่ไหลในเส้นเลือดกับแรงต้านทานจาก ผนังหลอดเลือดโดยเฉพาะเส้นเลือดarteriole ซึ่งเป็นเส้นเลือดแดงเล็กซึ่งเป็นเส้นเลือดแดงที่มีมากกว่าเส้นเลือดอื่น ปกติความดันเลือดของคนเรา 120/80 มิลลิเมตรของปรอท

เส้นเลือด โครงสร้างของเส้นเลือด ผนังของเส้นเลือดแดงเส้นและเลือด ดำมี 3 ชั้น ชั้นในสุดบุผิวแบนบางชั้นเดียวชั้นกลางเป็นกล้ามเนื้อเรียบและเส้นใย อิลาสติกชั้นนอกสุดเป็นเนื้อเยื่อเกี่ยวพัน

ชนิดของเส้นเลือด 1 เส้นเลือดแดงหรือ Artery ทำหน้าที่นำเลือดออกจากหัวใจไปยังเส้นเลือดฝอยได้แก่ Arota มีขนาดใหญ่สุด Artery และ Arteriole เป็นเส้นเลือดที่เล็กสุด 2. เส้นเลือดดำ หรือ Vein ทำหน้าที่ นำเลือดเข้าสู่หัวใจ Vena cava มีขนาดใหญ่สุด Vein และ Venules เล็กสุด 3. เส้นเลือดฝอย หรือ Capillary เป็น เส้นเลือด ที่อยู่ ระหว่างเส้น Arteriole และ Venules

การไหลเวียนเลือดในร่างแหของเส้นเลือดฝอย

การไหลของเลือดในเส้นเลือดดำ การหดตัวของกล้ามเนื้อจะบีบเส้นเลือดดำ ให้เลือดไหลกลับเข้าสู่หัวใจ โดยมีแผ่นเนื้อเยื่อยื่นจาก ผนังเส้นเลือดดำทำหน้าที่เป็นลิ้นกั้นไม่ให้เลือดไหลย้อนกลับ

การอุดตันของเส้นเลือด

การแข็งตัวของเลือด เมื่อร่างกายเกิดบาดแผลจะทำให้เกล็ดเลือดหรือเนื้อเยื่อที่เกิดบาดแผล ปล่อยสารทรอมโบรพลาสทินซึ่งเป็นเอนไซม์ชนิดหนึ่งออกมา

ทรอมโบรพลาสทิน ที่ปล่อยออกมาจะกระตุ้นให้โปรทรอมบิน ซึ่งเป็นพลาสมาโปรตีนชนิดหนึ่งให้เปลี่ยนเป็นทรอมบินโดยทำงานร่วมกับ Ca+ และวิตามิน Kในเลือด

ทรอมบินที่เกิดขึ้นจะกระตุ้นให้ไฟรบริโนเจนซึ่งเป็นพลาสมาโปรตีนอีกชนิดหนึ่งเปลี่ยนเป็นไฟรบรินและรวมตัวสารเป็นตาข่ายอุดตรงรอยแผลป้องกันการไหลของเลือดออกจากบาดแผล

การแข็งตัวของเลือด Ca+ วิตามิน k